|
| სქოლიო =
}}
'''ფერსი ბიში შელი''' ({{ნინა+en|Percy Bysshe Shelley|ˈpɜrsi ˈbɪʃ ˈʃɛli}}; {{დ|4|8|1792}} – {{ღ|8|7|1822}}) — გიშარჩქინელი ინგლისელიინგლისარი [[პოეტი]], [[რომანტიზმი| რომანტიკოსრომანტიკოსი]]. ჩინებურიჩინებული, მუჭოთ ართ-ართი არძაშე უჯგუში ლირიული პოეტი ინგლისურნინამი [[პოეზია]]ს. შელიშ წორომოარზეეფწორომოარზეეფი დო უხოლაში მაჸალეფი რდეს [[ჯონ კიტსი]] დო [[ჯორჯ გორდონ ბაირონი]]<ref>ბაირონიშ ბიოგრაფია:http://kembrij.ucoz.ru/news/jorj_gordon_noel_baironi_biograpia/2010-04-20-109</ref>. თიშ ოსურჩილი რდჷ ჩინებურჩინებული ნოველისტი [[მერი შელი]]. ▼
== ორდოშიანი მოღალობა ==
▲'''ფერსი ბიში შელი''' ({{ნინა+en|Percy Bysshe Shelley|ˈpɜrsi ˈbɪʃ ˈʃɛli}}; {{დ|4|8|1792}} – {{ღ|8|7|1822}}) — გიშარჩქინელი ინგლისელი [[პოეტი]], [[რომანტიზმი|რომანტიკოს]]. ჩინებური, მუჭოთ ართ-ართი არძაშე უჯგუში ლირიული პოეტი ინგლისურნინამი [[პოეზია]]ს. შელიშ წორომოარზეეფ დო უხოლაში მაჸალეფი რდეს [[ჯონ კიტსი]] დო [[ჯორჯ გორდონ ბაირონი]]<ref>ბაირონიშ ბიოგრაფია:http://kembrij.ucoz.ru/news/jorj_gordon_noel_baironi_biograpia/2010-04-20-109</ref>. თიშ ოსურ რდჷ ჩინებურ ნოველისტი [[მერი შელი]].
შელიქ დებადდებადჷ ფილდ ფლეისის, ინგლისის. შელიშ მუმა - ტიმოთითიმოთი შელი რდჷ პარლამენტიშ მაკათურმაკათური, დიდას - ელისაბეტელისაბეთ პილფორდისფილფორდის მამულმუმალონი უღუდჷ სასექსის. დოჭყაფჷდოჭყაფური განათლებაგანათება მიღჷეჭოფჷ ჸუდეს, ოდო1802ოდო 1802 წ. ქინირიცხჷქენირიცხჷ ბრენთფორდიშ აკადემიას, სოდეთ თის გამწაშე დარუნდეს (აჩაგრენდეს). 1810 წ. გინილჷ [[ოქსფორდიშ უნივერსიტეტი]]შ კოლეჯიშა. შელიშ მაართა პუბლიკაცია რდჷ გოთურგოთური [[ნოველა]] ”ზასტროზ”, სოდეთ [[ ათეიზმათეიზმი| ათეისტურათეისტური]] მსოფლმხედველობამოსოფელიშ გიმოხანტმეჯინალა გიმოხანტჷ. კინ თი წანას ფერსიქ მუშ დაწკუმადაწკჷმა ელიზაბეტწკუმაელიზაბეტწკჷმა წორო გიშაშკუგიშაშქჷ ”ვიქტორიშ დო კაზირიშ ორიგინალურორიგინალური პოეზია”. 1811 წ. შელიქ გიშაშკუგიშაშქჷ მუშ მაჟია გოთურგოთური ნოველა ”წმ. ირვინი, ვარა როზენკრეიცელი” დო პამფლეტი ”ათეიზმიშ ვანათობა”. შელიშ არზეფქ დაშქურინუ კოლეჯიშ ხემანჯღვერობახემანჯღვერალა დო თინა ქიჭანეს სხუნუშა, სოდეთ ახალმორდუ პოეტის ვაუვარებუვაუვარებჷ მუშ პოზიცია. 1811 წ. შელი დო მუშ წორომოარზე ჰოგი კოლეჯიშე გეგშაჸათეს. ჭე ჭეხანიშხანიშ უკულუკული საქვარშა ფერსიშ მუმაქ მიშელჷ. კოლეჯიშ ხემანჯღვერობახემანჯღვერალა ფერსის ნებას არზენდარზენდჷ კოლეჯშა დირთუკონ, ქინარღენდჷ მუშ ნაქიმინას -და, მარა შურერზამილშურერზამილი პოეტიქ ივარივარჷ თენა ხოლო. შელიშ რადიკალიზმიქ მუმა-სქუაშ შარეფშარეფი აკორთჷ. ოთხოთხი თუთაშ უკულუკული შელიქ ოსურო ქიმიჸუნქიმიჸუნჷ 16 წანერწანერი ჰარიეთ ვესთბრუქი. მალას , შელიქ [[ირლანდია|ირლანდიაშ]] ნაციონალისტეფს ქეშეხვადაკოხვადჷ დო გიმაბჟინუ მიმართვამეწურაფა ”ირლანდიელი”ირლანდიარი ხარხიშა”კათას”, ნამუქუთ ინგლისიშ თარობაშ ჸუჯიშახჷთ ქიმიოჭირინუ. შელი რევოლუციურრევოლუციური პოეტპოეტი რდჷ . თიშ მაართა დიდდიდი პოემა ”დიაფალი მაბი” (1813) ოხჲუოწაწჷ დარაფილდარაფილი კათაშ მდგომარეობას რინას ინდუსტრიულ ქიანობას. წიგნი ვალეგალურო გეგმაცხადეს დო შელიშ ხეშე გინმიშ ხვალე ნაჩინებუეფსნაჩინებუეფ შქას. 1821-1830 წფს. ანდა პირატული ვერსიაქ გიმიბჟინუ დო გიფაჩუგიფაჩჷ ძირითადოჯინჯიერო მოხანდეფიშმოხანდეეფიშ კლასის. პოემაქ მალას გინირთგინირთჷ პოლიტიკურპოლიტიკური მოძრაობაშყარაფიშ - [[ჩარტიზმი]]შ ართგვარართგვარი ბიბლიათ. 1814 წ. შელიქ მუშ მონკათუხენო ოსურჩილი დო წულუწანერწულუ ოსურსქუა მიოტუ დო იტალიურ ნინაშ დაგურაფალო ლონდონშა გინილჷ , უილიამ გოდვინიშ ფანიაშა. თაქ თიქ გეჩინებაფუ მუშ მუმალ ოსურჩილი მერი გოდვინი. მალას თინეფქ [[ ფრანგონაშასაფრანგეთი|საფრანგეთშა]] , დო ჭეხანიშჭე უკულხანიშ უკული [[შვეიცარია]]შა გინილეს ოშარალუშოოშარალუშა. სოდგარენ ჟირჟირი თუთაშ უკულუკული კინ ლონდონშა დირთეს. 1815 წ. შელიქ დოჭარდოჭარჷ ”ალასტორ, ანუ ხვალახობაშ შური”. თიშ უმუკუჯინუო, ნამდა ამდღა კრიტიკოსეფკრიტიკოსეფი თე პოემას თვალუნაკოროცხუნა მუჭოთ შელიშ მაართა დიდ მეჭირნაფათდიდი მეჭირინაფათ მუშ პოეზიასპოეზიასჷნ, თე ნაჭარას თი ბორჯის კათაშ დიდ ყურადღებათოჸუჯი ვემკუჭოფაფვემკუჭოფაფჷ. ღვაწაფაშ თე პერიოდის შელიშ ნაჭარეფს მიშიძირე ჩინებურჩინებული ინგლისელინგლისარი პოეტიშ [[უილიამ უორდსვორთი]]შ ძალიერი ზეგავლენაგოლინა. ▼
== ორდოიან ღვაწაფა ==
▲შელიქ დებად ფილდ ფლეისის, ინგლისის. შელიშ მუმა - ტიმოთი შელი რდჷ პარლამენტიშ მაკათურ, დიდას - ელისაბეტ პილფორდის მამულ უღუდჷ სასექსის. დოჭყაფჷ განათლება მიღჷ ჸუდეს, ოდო1802 წ. ქინირიცხჷ ბრენთფორდიშ აკადემიას, სოდეთ თის გამწაშე დარუნდეს (აჩაგრენდეს). 1810 წ. გინილჷ [[ოქსფორდიშ უნივერსიტეტი]]შ კოლეჯიშა. შელიშ მაართა პუბლიკაცია რდჷ გოთურ [[ნოველა]] ”ზასტროზ”, სოდეთ [[ათეიზმ|ათეისტურ]] მსოფლმხედველობა გიმოხანტ. კინ თი წანას ფერსიქ მუშ დაწკუმა ელიზაბეტწკუმა წორო გიშაშკუ ”ვიქტორიშ დო კაზირიშ ორიგინალურ პოეზია”. 1811 წ. შელიქ გიშაშკუ მუშ მაჟია გოთურ ნოველა ”წმ. ირვინი, ვარა როზენკრეიცელი” დო პამფლეტი ”ათეიზმიშ ვანათობა”. შელიშ არზეფქ დაშქურინუ კოლეჯიშ ხემანჯღვერობა დო თინა ქიჭანეს სხუნუშა, სოდეთ ახალმორდუ პოეტის ვაუვარებუ მუშ პოზიცია. 1811 წ. შელი დო მუშ წორომოარზე ჰოგი კოლეჯიშე გეგშაჸათეს. ჭეხანიშ უკულ საქვარშა ფერსიშ მუმაქ მიშელჷ. კოლეჯიშ ხემანჯღვერობა ფერსის ნებას არზენდ კოლეჯშა დირთუკონ, ქინარღენდჷ მუშ ნაქიმინას და, მარა შურერზამილ პოეტიქ ივარ თენა ხოლო. შელიშ რადიკალიზმიქ მუმა-სქუაშ შარეფ აკორთჷ. ოთხ თუთაშ უკულ შელიქ ოსურო ქიმიჸუნ 16 წანერ ჰარიეთ ვესთბრუქი. მალას , შელიქ [[ირლანდია|ირლანდიაშ]] ნაციონალისტეფს ქეშეხვად დო გიმაბჟინუ მიმართვა ”ირლანდიელი ხარხიშა”, ნამუქუთ ინგლისიშ თარობაშ ჸუჯიშახჷთ ქიმიოჭირინუ. შელი რევოლუციურ პოეტ რდჷ . თიშ მაართა დიდ პოემა ”დიაფალი მაბი” (1813) ოხჲუ დარაფილ კათაშ მდგომარეობას ინდუსტრიულ ქიანობას. წიგნი ვალეგალურო გეგმაცხადეს დო შელიშ ხეშე გინმიშ ხვალე ნაჩინებუეფს შქას. 1821-1830 წფს. ანდა პირატული ვერსიაქ გიმიბჟინუ დო გიფაჩუ ძირითადო მოხანდეფიშ კლასის. პოემაქ მალას გინირთ პოლიტიკურ მოძრაობაშ - [[ჩარტიზმი]]შ ართგვარ ბიბლიათ. 1814 წ. შელიქ მუშ მონკათ ოსურ დო წულუწანერ ოსურსქუა მიოტუ დო იტალიურ ნინაშ დაგურაფალო ლონდონშა გინილჷ , უილიამ გოდვინიშ ფანიაშა. თაქ თიქ გეჩინებაფუ მუშ მუმალ ოსურ მერი გოდვინი. მალას თინეფქ [[ფრანგონაშა]], დო ჭეხანიშ უკულ [[შვეიცარია]]შა გინილეს ოშარალუშო. სოდგარენ ჟირ თუთაშ უკულ კინ ლონდონშა დირთეს. 1815 წ. შელიქ დოჭარ ”ალასტორ, ანუ ხვალახობაშ შური”. თიშ უმუკუჯინუო, ნამდა ამდღა კრიტიკოსეფ თე პოემას თვალუნა მუჭოთ შელიშ მაართა დიდ მეჭირნაფათ მუშ პოეზიას, თე ნაჭარას თი ბორჯის კათაშ დიდ ყურადღება ვემკუჭოფაფ. ღვაწაფაშ თე პერიოდის შელიშ ნაჭარეფს მიშიძირე ჩინებურ ინგლისელ პოეტიშ [[უილიამ უორდსვორთი]]შ ძალიერი ზეგავლენა.
== ბაირონი ==
1815 წ. აფუნს ფერსი დო მერიქ მაჟიაშამაჟირაშა ქიშარეს შვეიცარიაშა, სოდეთ ჟირჟირი რომანტიკოს პოეტიქ ართიანს შეხვადუაკოხვადჷ დო დემაჸალეს. [[ჟენევა]]შ ტობაშ პიჯიწკუმა, მეძობელო მახორუ შელი დო [[ჯორჯ გორდონ ბაირონი|ბაირონბაირონი]] ფხშირასშხირას იჩიებდესიჩიებუდეს ანდა თემეფშეთემეფშენ. [[ჟენევაშ ტობა]]ს ბაირონწკუმაბაირონწკჷმა წორო ნიშით გილანჩურუაშ ბორჯის მეღებულეჭოფილი შთაბეჭდილებეფიშინნახანტეფიშ მოღალიროგეშა შელიქ ჭარუ მუშ ჩინებურიჩინებული ოდა ”ჰიმნი იტელექტუალურ შვენებას”.
== ინგლისშაინგლისიშა დორთა ==
1816 წ. მერი დო ფერსიქ ინგლისშაინგლისიშა დირთეს. თე წანასჷთ ფერსიშ ოსურქ ჰარიეთიქ დუდ ქელთიშკვიდუდუდი ქეგთიშქვიდუ [[ჰაიდ პარკპარკი|ჰაიდ პარკის]]. ფერსიქ გეგნოჭყვიდგეგნოჭყვიდჷ მერიშ ოსურო მოჸუნაფამოჸონაფა, თი მოტივით ხოლო, ნამდა უკულუკული მუშ სქუალეფიშ მეურვეობაშ ნება მეუღებუდკონოღვედუკონ, მარა [[სასამართლო]]ქ ვარია უწუ თეშენ. ახალფანიაფილახალფანიაფილი ფერსი დო მერიქ ბუქინგემშირშა გინილეს, სოდეთ მუნეფიშ მაჸალე [[თომას ფიქოქი]] ოხორანდუნოხორანდუნჷ. თე პერიოდის შელიქ გეჩინებაფუ [[ჯონ კიტსი]]. 1818 წ. შელიქ დოჭარუდოჭარჷ ”ლაონი დო ციტნა, ანუ ორქოშ ნოღაშ რევოლუცია”, ნამუთ უკულნეშის გეგნაკეთუგეგნაკეთჷ დო გიშაშკუგიშაშქჷ ახალახალი დუდჯოხოთ ”ისლამიშ არყაფა”არყება”.
== იტალია ==
[[ფაილი:The Funeral of Shelley by Louis Edouard Fournier.jpg|thumb|შელიშ დასაფულებანთხორუა ლ.ე. ფურნიე, 1889.]]
1818 წ. ფერსი დო მერიქ მუშ დაწკუმადაწკჷმა კლერ კლერმონტწკუმაკლერმონტწკჷმა წორო იტალიაშა გინილეს. კლერს ბაირონშე ოსურსქუაოსურ-სქუა ჸუნდჸუნდჷ ჯოხოთ ალეგრა. ნამუქუთ 5 წანერწანერი რდუნ თეშ ტიფიშ გეშა დოღურუდოღურჷ. შელიქ თე პერიოდის ჭარუჭარჷ ”გადუდიშებულ”გოდუდიშალაფირი პრომეთე”. 1818 დო 1819 წფს. შელიშ ფანიას უბედრობაქ ქიგიოტირხქიგიოტირხჷ; თინეფს რომს დუღურეს დიო ბოშბოში ვილიქ, დო უკულუკული ახალხაფილლილუ კლარა ევერინაქ. ფერსიშ ოსურსქუა ელენა ადელაიდაქ ნეაპოლს დებადუდებადჷ 1818 წ. მარა წარმოწანერწარმოწანერი დო გვერდ გვერდი რდჷნ თეშ დოღურუდოღურჷ. 1819 წ. შელიქ დოჭარუდოჭარჷ მუშ ჩინებურჩინებული პოლიტიკურ პოემა ”ანარქიაშ ნიღაბი” დო [[ესსე]] ”რეფორმაშ ფილოსოფიური ხედვა”რწყება”. 1821 წ. ლეხუანობაშ გეშა დოღურდოღურჷ ჯონ კიტსიქ. შელიქ თიშ ჯოხოშა ჭარჭარჷ ელეგია ”ადონისი”. 1822 წ. შელიქ დო მუშ ინგლისელინგლისარ ხუჯიშ დუმაკინეეფქ, პოეტპოეტი დო გიშმაშქუმალარგიშმაშქუმალარი ლეი ჰანთიქ გეგნოჭყვიდეს ბაირონწკუმაბაირონწკჷმა წორო გეგშუშქუმალდესკოგეგშუშქუმალუდესკო ჟურნალი ”ლიბერალი”, ნამუთ დეპირისპირებუდქაწუდირთუდჷ თი ბორჯიშ კონსერვატიულ ინგლისურ პერიოდიკას. 1822 წ. 8 კვირკვეს შელიქ [[ლივორნო]]წკუმა გოხოლუას შტორმიშ ბორჯის დოღურუდოღურჷ. არსებენსრსებენს ვერსია, ნამდა შელიშ ერქემამ ნიშის ”დონ ჟუანს” ქარაგუარაგჷ უმოსუმოსი დიდ ზომაშზჷმაშ ხვამარდიქხვამარდიქჷნ. შელიწკუმა წოროშელის დოღურალაღურჷ ჟირ ადამიერქ. გინოჩამათ, ღურაშახ მუსხირენ დღათ ორდო შელის უთქუალუთქუალჷ, ნამდა თის უძირუუძირჷ მუშ ჟირაფილიჟირული, ნამუქუთნამუქჷთ თის მოხოლაფირმონჭაფილ ღურაშენ შეიოტყვინუოგინაფუ. შელიშ ცხედარცხედარი მუსხირენ დღაშ უკულუკული ზუღაქ გეკაათუგეკაჸოთჷ. შელიშ ცხედარს ზუღაპიჯის ქუღოლეს [[კრემაცია]] უღოლეს. პროცესიას ოსწრუდესოსურუდეს [[ლეი ჰანტი]] დო ლორდი ბაირონი. შელიშ ფერფლინაჭვი დოფულესდონთხორეს რომს. საფულეშსაფულაშ ქუას ეშაკვათილეშაკვათილჷ რე ლათინურ ასოეფით მუკნაჭარა ''Cor Cordium'' (გურეფიშ გური).
[[ფაილი:Shelley Memorial, University College, Oxford.JPG|thumb|შელიშ მემორიალი ოქსფორდის. ე. ფორდიშ სკულპტურა, 1892.]]
შანულამი ნაჭარეფი<ref>{{ლიბ.ჯე|616}}</ref>:
* 1810 - ზასტროზი
* 1810 - ვიქტორიშ დო კაზირიშ ორიგინალურორიგინალური პოეზია
* 1811 - წმ. ირვინი, ვარა როზენკრეიცელი
* 1811 - ათეიზმიშ ვანათობა
* 1815 - ალასტორი, ანუ ხვალახობაშ შური
* 1816 - მონ ბლანკი
* 1817 - ჰიმნი ინტელექტუალურინტელექტუალური შვენებას
* 1817 - ლაონი დო ციტნა, ანუ ორქოშ ნოღაშ რევოლუცია
* 1817 - ისლამიშ არყაფაარყება
* 1818 - ფრანკენშტეინი, ანუ ამდღანერამუდღანერი პრომეთე
* 1819 - ოდა ბჟადულუშბჟადალიშ ბორიაშაბორიას
* 1819 - ანარქიაშ ნიღაბი
* 1819 - ინგლისი 1819 წ.
* 1820 - გადუდიშებულიგოდუდიშალაფირი პრომეთე
* 1821 - ადონისი
* 1821 - პოეზიაშ ოთხილარო
| 