ტარიელ ფუტკარაძე (დ. 9 მესი, 1960, ოფუტე ტომაშეთი, შუახევი- ღ. 2 ღურთუთა, 2021, ქართი) — ქორთუ ნინეფიშმენცარი.

ბიოგრაფია რედაქტირაფა

1983 წანას წჷმოძინათ გაათუ ქართიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ფილოლოგიაშ ფაკულტეტი; რდჷ გალაკტიონ ტაბიძეშ ჯოხონობაშ სტიპენდიანტი. 1987 წანას თხილუ ოკანდიდატე (ჯოხოშ ფორმაწარმებაშ მუშობურალეფი ქორთული ნინაშ ობჟათე-ბჟადალურ კილოეფს: აჭარული, გურული, იმერხეული, სამცხურ-ჯავახური) დო 1998 წანას ოდოქტორე დისერტაცია (ალმახანური ქორთული ნინაშ ხონარიელეფიშ სისტემა).

შხვადოშხვა წანეფს მუშენდჷ: საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ არნოლდ ჩიქობავაშ ჯოხონობაშ ნინეფიშმენცარობაშ ინსტიტუტის მენცარ-წორომოხანდეთ (1987 წ.); ივანე ჯავახიშვილიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ახალციხეშ ფილიალს ქორთული ნინაშ კათედრაშ გამგეთ (1990 წ.); 1990 წანაშ გჷმათუთას გჷშაგორილქ იჸუ საქორთუოშ რესპუბლიკაშ უჟინაში სხუნუშ მაკათურო; 1991 წანაშ მელახის პრეზიდენტი ზვიად გამსახურდიაქ დარინუ ნოღა ბათუმიშ პრეფექტო; 1991 წანაშ 9 პირელს, მუჭოთ საქორთუოშ რესპუბლიკაშ უჟინაში სხუნუშ მაკათურქ, ხე მაჭარჷ საქორთუოშ ზოხორინალაშ ეკონწყუალაშ აქტის; 1992 წანას აკად. თედო უთურგაიძეშ დო აკად. ქეთევან ლომთათიძეშ წჷმორინაფათ დო ქუთეშიშ აკაკი წერეთელიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ომენცარე სხუნუშ გჷნოჭყვადირუათ რექტორი აკად. მაგალი თოდუაქ დარინუ უნივერსიტეტწკჷმა რინელ ქართველური დიალექტოლოგიაშ ომენცარე-ორკვიაშე ინსტიტუტიშ დირექტორო (თე პოსტის მუშენს ამუდღარშახ). შხვადოშხვა ბორჯის ხემანჯღვერენდჷ დიალექტოლოგიურ ექსპედიციეფს: აჭარას, სამცხე-ჯავახეთის, შონეს, ლეჩხუმს, სამარგალოს, ხევსურეთის, იმერხევს, ტაოს; 1995 წანაშე რე ორგანიზატორი დიალექტოლოგეფიშ, ეთნოლოგეფიშ დო ფოლკლორისტეფიშ ირწანური ოერეფოშქაშე სიმპოზიუმიშ: „ქუთაისური საუბრები“; 1996 წანაშე მუში რედაქტორობათ გჷშმურს ომენცარე ჟურნალი „ქართველური მემკვიდრეობა“. 1999-2001 წანეფს გჷშმაშქვანდჷ ჯარალუობურ-პოლიტიკურ გაზეთის "ქუჯი"; ოდო 1998 - 2004 წანეფს ომენცარე-პოპულარულ გაზეთის "ქართული!.."

1996 წანას ქუთეშის დარსხუ "საქართველოს სახელმწიფო ენის საბჭო". 1999 წანაშ პირელს გჷშეგორეს ქუთეშიშ აკაკი წერეთელიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ პროფესორო. 2000 წანას ქართიშ ივანე ჯავახიშვილიშ ჯოხონობაშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ომენცარე სხუნუშე მიაჩჷ პროფესორიშ ჯოხოდვალაქ. 1998 - 2006 წანეფს თიში კათაფათ იხორციელჷ მუსხირენი რესპუბლიკური დო ოერეფოშქაშე ომენცარე პროექტიქ (საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ გრანტით დოფინანსაფილ არნოლდ ჩიქობავაშ ჯოხონობაშ ნინეფიშმენცარობაშ ინსტიტუტიშ პროექტი "ქართული დიალექტოლოგიური ტექსტების კორპუსი დიალექტოლოგიური ფრაზეოლოგიითურთ" (1997-1998 წწ.); ფრანკფურტიშ გოეთეშ ჯოხონობაშ უნივერსიტეტიშ ალაზიმაფური ნინეფიშმენცარობაშ ინსტიტუტიშ დო ქუთეშიშ აკაკი წერეთელიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ქართველური დიალექტოლოგიაშ ომენცარე-ორკვიაშე ინსტიტუტიშ ართოიანი ომენცარე პროექტი "არმაზი" (სვანური და მეგრული გამოქვეყნებული ტექსტები - ელექტრონულ მუნაჩემეფიშ ბაზა) (2000- 2002 წწ.); საქორთუოშ განათლებაშ დო მენცარობაშ ომინსტრეშით დოფინანსაფილი პროექტი "დასავლეთ საქართველოში არსებული თანამედროვე ქართველური ენა-კილოების (მეგრული, ლაზური, სვანური, იმერული, რაჭული, ქალაქური...), ზეპირსიტყვიერებაშ დო ეთნოგრაფიაშ მუნაჩემეფიშ ელექტრონული ბანკიშ დორსხუაფა (ტექსტეფი, ლექსიკონეფი, პრობლემური რკვიაშ მოღალუეფი...)" (2005 წ.). მალათირეეფწკჷმა ართო 2001 წანას დარსხუ მენცარობაშ დო განათებაშ ცენტრი "ქართველთა (ქართველური) ენა და კულტურა საზღვრებს გარეშე"; 2004 წანას - "იბერიულ-კავკასიური საერთაშორისო სამეცნიერო-სასწავლო ცენტრი"; 2004 წანას - "საქართველოს სამეურვეო საბჭოების ასოციაცია"...

2005 - 2006 წანეფს იხორციელჷ მუში ხაზირებული ჟირი ომაგისტრე პროგრამაქ: "ქართული სამწიგნობრო ენა" (აკაკი წერეთელიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტის) დო "ქართველური ენათმეცნიერება" (აკაკი წერეთელიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტის დო ქართიშ ივანე ჯავახიშვილიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ სოხუმიშ ფილიალს; წოროავტორი: ასოც. პროფ. მერაბ ნაჭყებია). 2006 წანაშ მარაშინათუთაშე კონკურსიშ წესით გჷშეგორეს აკაკი წერეთელიშ სახენწჷფო უნივერსიტეტიშ ჰუმანიტარული ფაკულტეტიშ ქორთული ნინაშ დო ზოგადი ნინეფიშმენცარობაშ დეპარტამენტიშ რსულ პროფესორო.

თიში ხემანჯღვერალათ მიხაზირჷ ამშვი ოკანდიდატე დისერტაციაქ დო 20 ომაგისტრე ხანდაქ. გჷმობჟინაფილი აფჷ ნინეფიშმენცარული ხასიათიშ 170-შახ ომენცარე ხანდა (თინეფ შქას მონოგრაფიეფი დო ოხემანჯღვერეეფი) დო 200-შე უმოსი პუბლიცისტური ნაჭარა.


რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა