ქუთეში

ქუთეში
შილა	გერბი
ქიანა	საქორთუო
აკანი	იმერეთი
კოორდ.	42°15′00″ ოორ. გ. 42°42′00″ ელ. გ. /
ორდოიანი ჯოხოეფი	აია, ქუთაია, ქუთათისიუმი
ნოღა	1847 წანაშე
ფართობი	70 კმ²
სიმაღალა	225-320 მ
მახორობა	147 635 კოჩი (2014)
მეჭედალა	2109 კოჩი/კმ²
ერუანული; აკოდგინალუა	ქორთუეფი 99,00 %; რუსეფი 0,36 %
ტელ. კოდი	+995 431
ოფოსტე ინდექსი	4600
ოფიციალური ვებ-ხასჷლა	www.kutaisi.gov.ge
	ქუთეში

ქუთეში — ნოღა საქორთუოს, იმერეთიშ აკანიშ ადმინისტრაციული ცენტრი. იდვალუაფუ წყარმალუ რიონს. ოფიციალურო ნოღათ გჷმიცხადჷ 1811 წანას, მარა უმოს ორდოიან პერიოდის (730 წ., 980-1072 წწ.) თინა მიშინუაფუ საქორთუოშ შანულამ ნოღეფიშ რიცხუს. მახორობა რე 147 635 (2014 წანაშ მუნაჩემეფით). ქუთეში შანულობათ საქორთუოშ მაჟირა ორეწუალე დო კულტურული ნოღა რე, თაქ იდვალუაფუდჷ მონკა, ლექჷნი დო კვებაშ რეწუალაშ ანდა საწარმე, კულტურაშ ობიექტეფი, თეატრეფი, გალერეეფი. ქუთეში გონათაფაშ ართ-ართი ცენტრიე საქორთუოს.

ფაილი:Parlament of Georgia (Kutaisi).jpg

საქორთუოშ პარლამენტი

ქუთეშიშ დოკუმენტური ისტორია იჭყაფუ ჯვ. წ. III ოშწანურაშე, მარა ანტიკური ავტორეფი თის კოროცხჷნა ჯვეში კოლხეთიშ ომაფეშ (ჯვ. წ. VIII ოშწ.) ნანანოღათ. ქუთეშიშ ჯვეში ჯოხოდვალეფი რე: აია, ქუთაია, ქუთათისიუმი. ოშწანურეფიშ გოძვენას, VIII-შე XIX ოშწანურაშახ, ბჟადალქორთული სახენწჷფოშ (მოგვიანაფათ იმერეთიშ ომაფეშ) ცენტრი. ბიზანტიარი ისტორიკოსიშ პროკოპი კესარიალიშ (VI ოშწ.) ჩინებათ:

„მოხირისიშ განშე გჷმურს წყარმალუ, ჯოხო რეონი, მუშ წყარპიჯეფწკჷმა ჯვეშოიან ბორჯიშე კოლხეფს ეუგაფჷნა ჯიხა... თიწკჷმა თე ჯიხას კოტაიონს უძახჷდეს ელინურ ნინაშა, თეჟამო თის ლაზეფი ქუთეშის უძახჷნა... შხვეფი იჩიებჷნა, ჯვეშ ბორჯის თე აბანს ნოღა რდჷ დო კვიტაიონი ჯოხოდუა; თაქიანი რდჷ აიეტი, მუშ გეშათ პოეტეფი მუს კვიტაიალს უძახჷდეს, კოლხიდაშ ქიანას კიკვიტადის“

შქა ოშწანურეფს ქუთეშიშ ჯოხო მიარსხუაფუდჷ დავით აღმაშენებლიშ მოღალობას, ახალ ეპოქას — აკაკი წერეთლიშ, ზაქარია ფალიაშვილიშ, კოტე მარჯანიშვილიშ საქვარუას. ქუთეშიშ დო მუში მუკი-მუკიშ თარი ოქინაფუეფი რე: ბაგრატიშ ოხიდა (XI ოშწ.), გელათიშ მონასტერი (XII ოშწ.), გეგუთიშ დოხორე (XII ოშწ.), სათაფლიაშ სახენწჷფო ტყაჩირი, ბალნეოლოგიური კურორტი წყალტუბო.

მაჸალე ნოღეფი

ჩე ხინჯი, 1900-იანი წანეფი.

ნომერი	ნოღა	ქიანა
1	კოლუმბია, მისური	ააშ
2	ნიუპორტი	გოართოიანაფილი ომაფე
3	გელზენკირხენი	გერმანია
4	ვიტორია-გასტეისი	ესპანეთი
5	ნიკეა	საბერძნეთი
6	ტულა	რუსეთი
7	პლოვდივი	ბულგარეთი
8	აშკელონი	ისრაელი
9	რაშთი	ირანი
10	სამსუნი	თურქეთი
11	გიუმრი	სომხეთი
12	ტიანძინი	ჩინეთი
13	სინჰუა	ჩინეთი
13	ლიონი	საფრანგეთი
14	ბაიონი	საფრანგეთი
15	დონეცკი	უკრაინა
16	ხარკოვი	უკრაინა
17	ლვოვი	უკრაინა