ცჷნდჷრი
ცჷნდჷრი (რუს. Сибирь) — ფართე გეოგრაფიული რეგიონი ევრაზიაშ ოორუე-ბჟადალ ნორთის. გჷნოზინდილი რე ურალშე რჩქალ ოკიანეშ მანგას ეპონილ ქჷნდჷრეფშახ დო ოორუე ჸინუამი ოკიანეშ წყარპიჯიშე ცენტრალური აზიაშ ხურგაშახ. ფართობი დოხოლაფირო 10 მლნ. კმ². რუსეთიშ ფედერაციაშ 73,56 %-ს აკმადგინანს. ცჷნდჷრიშ თარი ორთაშობურ ართულეფი რე ბჟადალი ცჷნდჷრიშ ვე, შქა ცჷნდჷრიშ გაბარი, ობჟათე დო ოორუე-ბჟაეიოლ ცჷნდჷრიშ გვალეფი. ოორუე-ბჟაეიოლი ცჷნდჷრიშ გვალეფს ომძღჷ ვერხოიანსკიშ ქჷნდჷრიშ დო კოლიმაშ გვალონაშ ქვერსემი ფარგა, ნამუშ დინოხოლე ეშაკებული რე ქჷნდჷრეფი, გაბარეფი დო ფართე რზენეფი. ცჷნდჷრი იდვალუაფუ ზჷმიერი დო რგილი ჰავაშ ორტყაფუეფს. ტერიტორიაშ უდიდაშ ნორთის ჰავა კონწარი რე, კვათჷრას კონტინენტური. ნოლექეფიშ 80% მოურს წანაშ ტიბუ ბორჯის. გოპატჷნაფილი რე იროიანი მზრალუა (ფართობი 6 მლნ. კმ²-შე უმოსი). ოორუეს ჸინიშ ფაშ სისქა 200-500 მ ონჭუ (წყარმალუ მარხიშ ღანჩოს 1500 მ-შახ). ცჷნდჷრიშ წყარმალუეფიშ უმენტაშობა ოორუე ჸინუამი ოკიანეშ ღანჩოს დორხველუას რე. წყარმალუეფს გჷმირინუანა ჯა-ტყაშ გიშაღალარ-გიმაღალარო, ონოშეთ. ტობეფშე ეიოშინალი რე ბაიკალი, ტაიმირი, ჩანი, ტელეცკოე. წყარმალუეფს დო ტობეფს ორეწუალე ჩხომეფი ხე.
ცჷნდჷრიშ აბორიგენი (აბანური) მახორობა ოხორანს ტაიგაშ დო ტუნდრაშ ქვერსემ ტერიტორიას. უდიდაში ნოღეფი რე: ნოვოსიბირსკი, ომსკი, კრასნოიარსკი.
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა
შეგილებუნა ქოძირათ მედიაფაილეფი თემაშე „ცჷნდჷრი“ ვიკიოწკარუეს.- ციმბირი – დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია Archived 2013-05-11 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. (რუს.)
- ცჷნდჷრი – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)
