ხელუანური ალმაშარე
ხელუანური ალმაშარე — კოსმოსური აპარატი ნამუთ გიშაჸონაფილი რე ხელუანურო დიხაუჩაშ ორბიტაშა. 1957 წანაშ 4 გჷმათუთას, სსრრ-ქ გინირთჷ მაართა ქიანათ, ნამუქჷთ ხელუანური ალმაშარე სპუტნიკი 1 გიშეჸონჷ დიხაუჩაშ ორბიტაშა. ჸათე პერიოდიშ უკულ, შხვადოშხვა პერიოდეფს, შხვადოშხვა ქიანეფქ (დოხოლაფირო 40-შე უმოს ქიანაქ), ორბიტაშა გუტუ 8,900-შე უმოსი ხელუანური ალმაშარე. 2018 წანაშ მუნაჩემეფით დიხაუჩაშ ორბიტას იდვალუაფჷ 5000 ალმაშარე. ჸათავრეშე 1900 ასე ხოლო ოპერირებადი რე. ოპერირებადი ალმაშარეეფიშ 63 % იდვალუაფჷ დიხაუჩაშ თუდონ ორბიტას, 6 % დიხაუჩაშ ოშქაშე ორბიტას დო 28 % გეოსტაციონარულ ორბიტას. დოსკილადირი 2 % ელიპტიკურ ორბიტასი რე. ქიანეფიშ მეჯინათ, არძოშე უმოსი ხელუანური ალმაშარე ააშ-იშ რე (1,897), მაჟირა აბანი ჩინეთის უკინებჷ (412 ხელუანური ალმაშარე) დო მასუმა რუსეთი რე (176). ხელუანური ალმაშარეეფი გიმირინუაფუ დიხაუჩაშ დაგურაფალო, კომუნიკაციეფიშო, ნავიგაციაშო, მეტეოროლოგიაშო დო შხვა. ხელუანური ალმაშარეეფს ორბიტაშა გიშმეჸონანა რაკეტეფი, ნამუეფსჷთ გიშმაჸონაფალ მონწყილობებს უძახჷნა (ინგლ. Launch vehicle).
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა
- Eyes in the Sky Free video by the Vega Science Trust and the BBC/OU Satellites and their implications over the last 50 years.