ჸონუა

ჸონუა, აბლაქტირაფა — ართი ჩანარიშ (გინაჸონალი) კალამიშ ვარდა გვიგვილიშ გინოჸონუა მაჟირა ჩანარშა (გიოჸონალი). ჸონუა ხილამ ჯიშეფიშ ვეგეტატიური გომიარაფაშ ართ-ართი შანულამი ქიმინჯალა რე. ჸონუას გჷმირინუანა მიარაწანამი ჩანარეფიშ ჯიშური მუშობურობეფიშ ასქილიდაფარო დო გაუჯგუშებელო. გიოჸონალი დო გინაჸონალი გიშეგორუაფუ მაღალი სამეურნე მუშობურობეფიშ, ჸინ-გოლოფაშ დო მანებელ-ლახარეფშოთ გჷმარზე, თაშნეშე ორდოშიანი გჷმოღალუაშ ღანკით.

ჸონუათ ჩანარს შხვადოშხვა ფორმას არზენა. ჩინებული რე ჸონუაშ მიარე წესი, ნამუეფშეთ წარმებას გჷმირინუანა 10-15-ის. ხილამ ჯიშეფიშ ჸონუას მანჯენა გვიგვილით (ოკულირებათ), კალამით, სარტეთ, წაწაფით (აბლაქტირაფა). სპეციალური ღანკეფშო თაშნეშე გჷმირინუანა გიოჸონალიშ ნახვაცას გოღვიღვინაფილი თასით ჸონუას დო შხვა. ოდიარამ ჩანარეფიშ ჸონუა მუთმოხვადუ გუმნაღელიშ ნორთეფით, კვირკვეფით, ბოქვეფით, ართი თასიშ მურზაშ გინოღალათ მაჟირაშა. ზოთონჯის ჸონუა იმანჯებუ ჩანარიშ ვეგეტატიური სვანჯიშ პერიოდის (ფორილ დგჷმილს), აფუნს — მელახიშე მანგიშა, ზარხულს — მანგ-ეკენიას.

გვიგვილით ჸონუა (ოკულირაფა) ჸონუაშ არძაშე გოფაჩილი წესი — გიოჸონალი ჯგირო ირდუ, გიოჸონალი მასალა მერკეთ იხარჯებუ. გვიგვილით ჸონუა მუსხირენ ოპერაციაშე აკმოდირთუ: გვიგვილიშ ენათოლაშ ეჭოფუა; გიოჸონალს, ჯინჯიშ კინჩხწკჷმა, დიხაშე 5—7 სმ სიმაღალას T ფორმაშ მიშნაჭკირა. გვიგვილიშ ინოხუნაფა ნაჭკირას დო გოკირუა (ხრალით დო შხვა). კანკალე ჯიშიშ გვიგვილი ძნელო მიკმარდუ გიოჸონალს. თეჯგურა შვანს გჷმირინუანა 2 გვიგვილით ჸონუას.

კალამით ჸონუა იმანჯებუ — კოპულირაფათ, ელახიანი მიშაჭკირუათ, სალით, მიშაწკირუათ, ნახვაცაშგიმენი გჷნოხინჯუათ დო შხვა. მებინეხობას უმოსო კალამით ჸონუას გჷმირინუნა. ჸონუაშ მექანიზაციაშო საქორთუოს მებაღობაშ, მებინეხობაშ დო მეღვინობაშ ომენცარე-რკუალაფონი ინსტიტუტის აკოქიმინელი რე ბინეხიშ ოჸონალი მანქანა.

სარტეთ ჸონუა გჷმირინუაფუ ნეძიშ, ჭუბურიშ, ჯაპიშ დო შხვა ვეგეტატიური გომიარაფაშო. გიოჸონალს გოშვებელანა ნახვაცაშ სარტეს დო დინახალე დინმახუნუანა კინე თი ზჷმაშ გინაჸონალ ნახვაცას გვიგვილამო.

წაწაფათ ჸონუა ართიანწკჷმა არხოსგემარენჯი ჩანარეფიშ ნოჸელეფიშ მეხოლაფა დო აკორდუალა. ედომუშამი მერდუალაშ უკული გინაჸონაფალ ნოჸელას ჩაუთხინუანა ნანა ჩანარს დო იტენა გიოჸონალ ჯას. წაწაფათ ჸონუას გჷმირინუანა მებინეხობას, მეხილობას დო დეკორატიულ მებაღობას.

ლიტერატურა რედაქტირაფა

საქართველოს მეხილეობა, ტ. 1, თბ., 1969

მათიაშვილი ა., ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 7, ხს. 240, ქართი, 1984 წანა.