მაგელანური მუნაფეფი
მაგელანური მუნაფეფი, მაგელანური ნირსეულეფი — ჟირი ვარეგულარული, ჯუკუ გალაქტიკეფი, ნამუეფით ჩქინი გალაქტიკას მუკი-მუკი გართუნა. იდვალუაფუნა ობჟათეშ ცაშ გვერდოსფეროს დო ლოკალური ბუნაშ მაკათურეფი რენა.
ჟირხოლო გალაქტიკას უღუ ბარული სტრუქტურა. თინეფს ფშხირას მაგელანურ სპირალურ გალაქტიკეფს ხოლო უძახჷნა.
მაგელანური მუნაფეფი რე:
- დიდი მაგელანური მუნაფა - იდვალუაფჷ დოხოლაფირო 163,000 სინთეშ წანაშ მაშორას
- ჭიჭე მაგელანური მუნაფა - იდვალუაფჷ დოხოლაფირო 206,000 სინთეშ წანაშ მაშორას
ისტორია
რედაქტირაფამაგელანურ მუნაფეფს ანტიკური პერიოდიშე იჩინენდეს ობჟათე ამერიკაშ, აფრიკაშ დო ბჟადალი აზიაშ კათეფი. ჩილეშ ტერიტორიას ძირაფილი რე პეტროგლიფეფი, სოდეთ მოშინაფილი რე მაგელანური მუნაფეფი. სპარსალი ავტორი იბნ კუთაიბა მუში წინგის ჸათაშ ეთმოჭარუნს მაგელანურ მუნაფეფს:
"وأسفل من سهيل قدما سهيل . وفى مجرى قدمى سهيل، من خلفهما كواكب زهر كبار، لا ترى بالعراق، يسميها أهل تهامة الأعبار
"დო კანოპუსიშ თუდო, კანოპუსიშ კუჩხეფი იდვალუაფჷ, დო თინეფიშ გოგინძორაფას, უკახალე რე დიდი ბარჩხალა მურიცხეფი, ნამუეფით დიო ერაყის ვაუძირუნა, თიჰამაშ კათა თინეფს ალ-აბარ-ს უძახჷ."
უკულიანი პერიოდეფიშ პროფესიონალი ასტრონომი აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი, მუში "ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგი"-ს შინანს ჸათე ციტატას, მარა ჭიჭე უმოს შხვანერი ვერსიათ. მენცარეფიშ აზრით იბნ კუთაიბა დო ალ-სუფი ციტირენა სპარსალი მენცარიშ აბუ ჰანიფა დინავარიშ წინგიშე, ნამუთ დინაფილი რე დო ჩქინდა ვამუჭირინუაფჷ.
პირველი ევროპალი მარკვიალეფი, ნამუეფით მაგელანურ მუნაფეფს შინანა, რდეს: პიეტრო მარტირე დანგიერა, ანდრეა კორსალი დო ანტონიო პიგაფეტა. პიგაფეტა ფერდინანდ მაგელანიშ ექსპედიციეფიშ მაკათური რდჷ, 1519-1522 წანეფს. მუნაფეფს მაგელანიშ ჯოხოდვალაქ უკულ, უმოს გვიანო პერიოდიშო გიადჷ. შხვადოშხვა მენცარეფი თინეფს შხვადოშხვა სახელეფით მიშინუანდეს. 1756 წანაშ მურიცხეფიშ კატალოგის ფრანგი ასტრონომი ნიკოლა ლუი დე ლაკაილი თინეფს მიშინუანს მუჭოთ le Grand Nuage დო le Petit Nuage ("დიდი მუნაფა" დო "ჭიჭე მუნაფა").
ჯონ ჰერშელქ გიმირკვიუ მაგელანური მუნაფეფი დო დეტალურო ეჭარუ 919 ობიექტი დიდ მაგელანურ მუნაფას დო 244 ობიექტი ჭიჭე მაგელანურ მუნაფას.
1867 წანას კლივლენდ ებექ წჷმარინუ იდეა, ნამუშ მეჯინათ მაგელანური მუნაფეფი მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკაშ ზოხორინელი ალმაშარეეფი (სატელიტეფი) რდეს.
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა- Magellanic Clouds Working Group
- ESO: VISTA Peeks Through the Small Magellanic Cloud’s Dusty Veil incl. Photos & Animations