მარკუს ავრელიუსი
მარკუს ავრელიუს ანტონინუსი (ლათ. Marcus Aurelius Antoninus; დ. 26 პირელი, 121 — ღ. 17 მელახი, 180) — რომიშ იმპერატორი ანტონინუსეფიშ დინასტიაშე 161-180 წანეფს დო სტოიცისტი ფილოსოფოსი. ავრელიუსი რდჷ რომული თინჩალაშ პერიოდიშ ეკონია წჷმმარინაფალი დო რომიშ ხუთი ჯგირი იმპერატორიშე ეკონია. 140, 145 დო 160 წანეფს უკინებუდჷ რომიშ კონსულიშ პოსტი.
| მარკუს ავრელიუს ანტონინუსი ლათ. Marcus Aurelius Antoninus | ||
 მარკუს ავრელიუსიშ ბიუსტი | ||
 რომიშ იმპერატორი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 7 მელახი, 161 წანა – 17 მელახი, 180 წანა | ||
| წიმოხონი | ანტონინუს პიუსი | |
| მონძე | კომოდუსი | |
| დუნაბადი | 26 პირელი, 121 რომი, იტალია, რომიშ იმპერია | |
| ნაღურა | მელახი 17, 180 (58 წანერი) ვინდობონა, ჟინი პანონია, ვარდა სირმიუმი, თუდონი პანონია | |
| ნთხორუ აბანი | ადრიანეშ მავზოლეუმი | |
| მუმა | მარკუს ანიუს ვერუსი | |
| ნანა | დომიცია ლუცილა | |
| ალმასქუ | ფაუსტინა უკულაში | |
| რელიგია | ჯვეშრომაული რელიგია | |
დებადჷ პრეტორი მარკუს ანიუს ვერუსიშ დო თიში ალმასქუ დომიცია ლუცილაშ ფანიას. მარკუსის მუმაქ ადრე დუღურჷ დო თის უმოსო დიდა დო ბაბუ რდუნდეს. ჭიჭე რდუნ თეშ მარკუსი ანტონინუს პიუსიქ ქიმიისქუალუ.
მარკუსის ახალნორდობას ჯგირი გონათაფა მეუღებუ. თიში მაგურაფალეფი რდეს ჰეროდე ატიკუსი დო მარკუს კორნელიუს ფრონტონი. 145 წანას მარკუსიქ ოსურო ქიმიჸუნჷ ანტონინუსიშ ძღაბი ფაუსტინა.
161 წანას დოღურჷ ანტონინუს პიუსიქ დო იმპერატორიშ ხვისტაშა გეშართჷ მარკუს ავრელიუსიქ, ლუციუსიწკჷმა ართო, ნამუთ თაშნეშე ანტონინუსიშ სქუალაფირი რდჷ. ლუციუსიშ ღურაშახ (169 წანას), ჟირი იმპერატორი ართო მართუნდჷ რომიშ იმპერიას. თენა ისტორიული პრეცენდენტი რდჷ.
მარკუს ავრელიუსიშ იმპერატორობა იხასიათებუ ოურდუმე კონფლიქტეფით. რომი ოლიმუდჷ პართიაშ იმპერიას დო დიდი სომხეთის. მარკუს ავრელიუსიქ ორჯგინჷ მარკომანეფს, კვადეფს, სარმატალი იაზიგეფს დო მარკომანული ლჷმეფს მიოჭირინუ გომორძგუას. მარა ჸათე დო შხვა გერმანული ტომეფიშ პრობლემაქ ავრელიუსის იშენ ვეგნაჭყვიდუ. ავრელიუსიშ მართუალაშ ბორჯის ძალამს გენძალიერჷ ქირსიანეფიშ თხოზინქ, მარა ჸათე საქვარს ავრელიუსი პერსონალურო ვაკათუდჷ. 165-166 წანეფს რომიშ იმპერიას გიფაჩჷ პანდემიაქ, ნამუქჷთ იმპერიას კაბეტი ზარალი მიორინუ დო მოჯალაგუ დოხოლაფირო 5-10 მილიონი მახორუ.
მუჭოთ წოხოლენი შხვა იმპერატორეფს, მარკუს ავრელიუსის მონძე ვაუსქუალუაფუ. ავრელიუსიშ ღურაშ უკულ იმპერატორიშ ხვისტაშა ეშართჷ კომოდუსიქ, ნამუთ მუმაწკჷმა ართო მართუნდჷ იმპერიას 177 წანაშე. ავრელიუსიშ ღურაშ უკულ, კომოდუსიქ ხვალახე მამართალო გჷნირთჷ.
მარკუს ავრელიუსი რდჷ გიშარჩქინელი მოარზუანე დო ფილოსოფოსი. თიში შანულამი ნახანდი რე "მედიტაციეფი", ნამუთ სერიოზული წყუ რე ანტიკური სტოიცისტური ფილოსოფიაშ ორკვიებელო.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Birley, Anthony R. Marcus Aurelius: a biography. London: Routledge, 1966, rev. 1987.
- McLynn, Frank. Marcus Aurelius: A Life. New York: Da Capo Press, 2009.
- McLynn, Frank. Marcus Aurelius: Warrior, Philosopher, Emperor. London: Bodley Head, 2009.