ფილოსოფია

ფილოსოფია — მენცარობა, მოსოფელიშმეჯინალა, იდეეფიშ დო მეჯინალეფიშ სისტემა ოქიანუშ გეშა დო თიშ დინოხ ადამიერიშ აბანიშენ. თიში რკვიებაშ მეკონი რე ოქიანუწკჷმა ადამიერიშ აკოჩინებაშ, სოციალურ-პოლიტიკური, ანდაღებუაფონი, ეთიკური დო ესთეტიკური ურთიართობეფი. ფილოსოფიაშ შხვადოშხვა პრობლემეფიშ გჷნაჭკირალო გჷმირინუანდეს თიჯგურა ურთიართსააწმარენჯო გეჸვენჯობეფს, მუჭომეფით რე: დიალექტიკა დო მეტაფიზიკა, რაციონალიზმი დო ემპირიზმი, მატერიალიზმი დო იდეალიზმი, ნატურალიზმი დო სპირიტუალიზმი, დეტერმინიზმი დო ინდეტერმინიზმი დო თ.უ.

რაფაელი, ათენიშ სკოლა

რენე დეკარტი

თომას ჰობსი

გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი

კონფუცი

თეხანური ფოლოსოფიაშ თარი ტენდენციეფი მერსხილი რე თიჯგურა ფუნდამენტური პრობლემეფიშ გარზაფაწკჷმა, მუჭომეფით რე თეხანური ცივილიზაციაშ ჭარა, კულტურეფიშ ანდაფერუამალა დო ართობუა, ადამიერიშ დოგურაფაშ ორთა, ჸოფურალა დო ნინა.

ეტიმოლოგია

ზიტყვა ფილოსოფია მოურს ბერძენულშე (Φιλοσοφία, philosophia) დო შანენს „სიჭკვერეშ მოჸოროფეს“. თე ტერმინს შხირას გიმირინუანა „კონცეფციაშ“ შანულობათ: ურბანიზაციაშ ფილოსოფია, სასკოლო გონათუაშ ფილოსოფია დო თ.უ.

ფილოსოფიურ მენცარობეფიშ სისტემა

ფილოსოფიაშ დარგეფი

ეთიკა – ესთეტიკა – გნოსეოლოგია – ლოგიკა – ონტოლოგია – აქსიოლოგია – ადამიერიშ ფილოსოფია – კულტურაშ ფილოსოფია – ისტორიაშ ფილოსოფია – სოციალური ფილოსოფია – ორთაშ ფილოსოფია

ფილოსოფიაშ ართამი ჩინებეფი დო ტერმინეფი

აბსტრაქცია – არზუანობა – ანალოგია – ანტინომია – არგუმენტი – გონი – დიალექტიკა – ბორჯი – დუდიშულა – მუშობურობა – იდეალი – ინტუიცია – კატეგორია – კონცეფცია – ლოგიკა – მატერია – მეთოდი – მოდელი – მოლინა – მორალი – ყარაფი – ნივთი – ნორმა – ობიექტი – პიჯულობა – პრინციპი – რაციონალიზმი – საგანი – სამართალი – სიკეთე – სისკვამე – სუბიექტი – სუბსტრატი – შური – შურიელობა – უარაფა – ფაქტი – ფორმა – ღირებულება – ღორონთი – ჸოფიერობა – ცნობიერობა – რჩქინა – ჭეშმარიტება – ჰიპოთეზა

ფილოსოფიური სკოლეფი

აგნოსტიციზმი – არისტოტელიზმი – აპრიორიზმი – ეგზისტენციალიზმი – ემპირიზმი – ეპიკურეიზმი– ვოლუნტარიზმი – თომიზმი – იდეალიზმი – ირაციონალიზმი – მარქსიზმი – მატერიალიზმი – მოდერნიზმი – ნეოპლატონიზმი – ნიჰილიზმი – რაციონალიზმი – პლატონიზმი – პოსტმოდერნიზმი – პრაგმატიზმი – სტოიციზმი – სქოლასტიციზმი – ფატალიზმი

ფილოსოფიაშ ისტორიული ფორმეფი

ბჟაეიოლური ფილოსოფია – ურიული ფილოსოფია – ინდური ფილოსოფია – ისლამური ფილოსოფია – ჩინური ფილოსოფია – ბჟადალური ფილოსოფია: ანტიკური ფილოსოფია – გვიან ანტიკური ფილოსოფია – შქა ოშწანურეფიშ ბჟადალური ფილოსოფია – ეჸონუაშ ხანიშ ბჟადალური ფილოსოფია – ახალი ბორჯიშ ბჟადალური ფილოსოფია – ტეხანური ბჟადალური ფილოსოფია - ქორთული ფილოსოფია

გიშარჩქინელი ფილოსოფოსეფი

ნეტარი ავგუსტინე – ავეროესი – ავიცენა – არისტოტელე – ფრენსის ბეკონი – ჯორჯ ბერკლი – ფრანც ბრენტანო – ჯორდანო ბრუნო – ბერნჰარდ ბოლცანო – რენე დეკარტი – ჟაკ დერიდა – დიოგენე – ეპიკურე – ლუდვიგ ვიტგენშტაინი - ზენონ ელეელი – თალეს მილეტელი – თომა აქვინელი – ფრიდრიხ ჰაინრიხ იაკობი – იოანე პეტრიწი – ალბერ კამიუ – იმანუელ კანტი – ანსელმ კენტერბერიელი – ოგიუსტ კონტი – კონფუცი – გოტფრიდ ვილჰელმ ლაიბნიცი – ლაო-ძი – ჯონ ლოკი – ლუკრეციუსი – ნიკოლო მაკიაველი – ნიკოლა მალებრანში – მერაბ მამარდაშვილი – მარკუს ავრელიუსი – კარლ მარქსი – ფრიდრიხ ნიცშე –შალვა ნუცუბიძე – ბლეზ პასკალი – პითაგორა – პლატონი – პლოტინი – ბერტრან რასელი – ჟან-ჟაკ რუსო – ჟან-პოლ სარტრი – ბარუხ სპინოზა – სოკრატე – მიგელ დე უნამუნო – მიშელ პოლ ფუკო – არტურ შოპენჰაუერი – ნიკოლოზ ჭავჭავაძე – ჯუან ძი – მარტინ ჰაიდეგერი – გეორგ ვილჰელმ ფრიდრიხ ჰეგელი – ჰერაკლიტე – დევიდ ჰიუმი – თომას ჰობსი – ედმუნდ ჰუსერლი

ქძ. რსული ერკებული.

ფილოსფიაშ გოვითარაფაშ ეტაპეფი

• ანტიკური ფილოსოფია
• შქა ოშწანურეფიშ ფილოსოფია
• ახალი ბორჯიშ ფილოსფია
• თეხანური ბორჯიშ ფილოსოფია

ფილოსოფოსეფიშ დჷნაწესებუეფი

• ფილოსოფიაშ ინსტიტუტი
• ფილოსოფიური სკოლა
• ისტორიულ დო ფილოსოფიურ მენცარობეფიშ საირქიანო რსხუ

რესურსეფი ინტერნეტის

• (ქორთული)ფილოსოფია, ფილოსოფიური თეზისეფი,ნახანდეფი
• (ქორთული)ფლორენციაშ პლატონური აკადემია
• (ქორთული)გონათუაშ ფილოსოფია
• Stanford Encyclopedia of Philosophy
• The Internet Encyclopedia of Philosophy
• Philosophy Timeline
• Map of Western Philosophers
• Philosophy Magazines and Journals

ლიტერატურა

• Copleston, Frederick. Philosophy in Russia: From Herzen to Lenin and Berdyaev. ISBN 0-268-01569-4
• Critchley, Simon. Continental Philosophy: A Very Short Introduction. ISBN 0-19-285359-7
• Hamilton, Sue. Indian Philosophy: a Very Short Introduction. ISBN 0-19-285374-0
• Harwood, Sterling, ed., Business as Ethical and Business as Usual (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co., 2000); www.sterlingharwood.com
• Imbo, Samuel Oluoch. '3'An Introduction to African Philosophy. ISBN 0-8476-8841-0
• Knight, Kelvin. Aristotelian Philosophy: Ethics and Politics from Aristotle to MacIntyre. ISBN 0-7456-1977-0
• Kupperman, Joel J. Classic Asian Philosophy: A Guide to the Essential Texts. ISBN 0-19-513335-8
• Leaman, Oliver. A Brief Introduction to Islamic Philosophy. ISBN 0-7456-1960-6
• Lee, Joe and Powell, Jim. Eastern Philosophy For Beginners. ISBN 0-86316-282-7
• Nagel, Thomas. What Does It All Mean? A Very Short Introduction to Philosophy. ISBN 0-19-505292-7
• Scruton, Roger. A Short History of Modern Philosophy. ISBN 0-415-26763-3
• Smart, Ninian. World Philosophies. ISBN 0-415-22852-2
• Tarnas, Richard. The Passion of the Western Mind: Understanding the Ideas That Have Shaped Our World View. ISBN 0-345-36809-6