ობჟათე პოლუსი

ობჟათე პოლუსი/ობჟათე გეოგრაფიული პოლუსი — ჭურჭული, სოდე დიხაუჩაშ რთაფაშ მერჩქინელი ლირე კვათჷნს თიშ ჟინპიჯის ობჟათე გვერდოსფეროს. დიხაუჩაშ ჟინპიჯიშ არძონერი შხვა ჭურჭული ობჟათე პოლუსიშოთ ირო ოორუეშე იდვაუაფუ. მილარე პოლარული პლატოშ ფარგალეფს, 2800 მ სიმაღალას. ჸინეფიშ სისქა ობჟათე პოლუსიშ რაიონს 2840 მეტრი რე. პოლუსიშ გოხოლუას იდვალუაფუ ობჟათე მაგნიტური ვე.

1819 წანაშ 31 მელახის კრუზენშტერქ ოზუღე მინისტრის დე ტრავერს ქემუჯღონჷ ნაჭარა პოლარული წყარეფიშ გჷმორკუალაშ გეშა,^[1] სოდე კრუზენშტერნი ეთმეშანენდჷ, ნამჷ-და ოხვილური რდჷ ჟირი ექსპედიციაშ ზადება, ართი — ოორუეში, მაჟირა — ობჟათეში მალობათ. ირ ექსპედიციას დოგეგმილი რდჷ ჟი-ჟირი ნიშით. გიშაკერძაფილ ხვილაფას მეთმეჩანდეს ობჟათე პოლუსიშა შარალუას, ნამუქჷთ იხორციელჷ 1819-1821 წანეფს ბელინსჰაუზენიშ დო ლაზარევიშით, ნამუშ ხარჯიშა გმორჩქინდჷ კონტინენტი ანტარქტიდაქ, მორო ობჟათე კონტინენტიშ ხურგეფიშ დო გეოლოგიაშ გეშა წმორნაფეფი მურუჟი რდჷ XIX ოშწანურაშ ბოლოშახ.

1839-1843 წანეფს, ჯეიმზ კლარკ როსი აწარმენდჷ ანტარქტიდაშ რკუალას. შედეგო მიოგორუ ზუღას დო შელფური ჯიშთის. 1841 წანას როსიქ მიოგორუ ვულკანი ერებუსი დო გვალა ტერორი. შანულამი ექსპედიციეფქ იმანჯჷ თაშნეშე 1901-1904 წანეფს, ნამუსჷთ ბრიტანული ანტარქტიდაშ ექსპედიციაქ გიადჷ ჯოხოთ.

მაარტაშე ობჟათე პოლუსის მიოჭირინუ ნორვეგიალ მარკვილაქ რუალ ამუნდსენქ 1911 წანაშ 14 ქირსეთუთას. 1912 წანაშ 18 ღურთუთას რობერტ ფოლკონ სკოტიქ 4 წორომეშარეეფწკჷმა ართო ქემიოჭირინუ ობჟათე პოლუსის (რუალ ამუნდსენშე 35 დღათ გვიან). დორთაშ ბორჯის ხუთხოლოქ დოღურჷ.

ობჟათე პოლუსი ზოთონჯიშ პერიოდის საერთოთ ვა ღებულენს ბჟაშ ჩხორიეფს. მესიშე კვირკვეშა (თუთაშ სინთეს დოპოლარულ გოსინთუას ვაბკოროცხუნთ-და) პოლუსის გოპატჷნაფილი რე იროიანი წკურიანტელა. ზარხულს ბჟა ირო ჰორიზონტიშ დუდის რე, ნამუთ სათიშ ისინდიშ სააწმარენჯო მალობათ ყარენს. მორო ბჟა დღას ვეთმიკინანს; მაქსიმალურ სიმაღალას ჰორიზონტიშ დუდს მეთმიანჭუ 23,5° ქირსეთუთას.

ობჟათე პოლუსი წჷმარინუანს ართ-ართ არძაშე რგილ დო კონწარ კლიმატურ აკანს. აქაური კლიმატი ედომუშამობას უმოსო რგილი რე ვინდარო ოორუე პოლუსიშ კლიმატი. ზარხულს ბჟა მაქსიმალურ სიმაღლეას ანჭუ — 23,5°. [ღურთუთა]]ს ტემპერატურა ომანგჷ −25,9 °C-სის. არძაშე მაღალი ტემპერატურა დოფიქსირაფილი რე ამუნდსენ-სკოტიშ დგჷმილს (2011 წანაშ 25 ქირსეთუთას, −12,3 °C).^[2] არძაშე დაბალი ტემპერატურაქ დეფიქსირჷ 1982 წანაშ 23 მანგის (−82,8 °C).^[3]^[4]^[5] ატმოსფერულ ნოლექეფს დახე ვა ღებულენს. ჰეერიშ სილამე ნულს ომანგჷ.

ობჟათე პოლუსი ჩანარეფი ვა ჩანს; ვა რე დჷმახასიათაფალი ფაუნა. მორო, ეიოშანალი რე, ნამჷ-და თაქ რეგისტირაფილქ იჸუ მეშღვიეშობურქ. 2000 წანას, გოფაჩილი ინფორმაციაშ მეჯინათ, ჸინს მიკრობეფს მიოგორეს.