ჩიბჩა-მუისკეფიშ ცივილიზაცია
ჩიბჩა-მუისკეფიშ ცივილიზაცია – კოლუმბიშახიანი ცივილიზაცია ობჟათე ამერიკას. ცივილიზაციაშ ცენტრი იდვალუაფუდჷ ბოგოტაშ გაბარს (ასეიანი კოლუმბია). თე რეგიონს გჷმოქიმინელი ცივილიზაცია (V-XV ოო.) გიშეკერზუაფუდჷ ომეთუნე საქვარიშ მაღალ დონეთ, საფექარო საქვარით, ქუანოშქერიშ ეშაღალა-გიმორინაფათ დო ზურმუხტეფიშ დამუშებათ. თეშ, მუჭოთ შხვა ამერიკულ ცივილიზაციეფს, თაქ ხოლო ღალობური ვაწორწოობა რდჷ, ნამუქჷთ დუდი ირჩქინჷ რელიგიურ მითოლოგიას: ღორონთი ჩიბჩაკუმი („ჩიბჩაშ კათაშ გიოპონი“) წჷმარინაუნდჷ უბრალო კათაშ მაფორალს, ღორონთი ბოჩიკა - დიდებულეფიშ მაფორალს.
ზოხოიან მარკუალი კოროცხუნს, ნამჷ-და ჩიბჩა-მუისკეფი ჯვეშ ამერიკაშ აკა კათა რდჷ, ნამუქჷთ მიშეღჷ ფარა, ნამუშ როლს ორქოშე მოჭკირილი მორჩილი დისკეფი ასრულენდეს. უმოს რთხილ მენცარეფს მუნეფიშ დჷნოსკვეფს მიოჩქუნა, ნამჷ-და თე დისკეფი წჷმარინუანდეს მაღალი მოთხირიშ სამკაულეფს, ნამუსჷთ შხვა მიკონ-მოკონშა თირანდეს.
ჩიბჩა-მუისკეფიშ სახენწჷფოწკჷმა რე მერსხილი ლეგენდა არიკულო დიდარ ქიანაშ - ელდორადოშენი. მაართა ესპანარ კონკისტადორეფს აკანურ მახორუეფქ ეჩიეს ართ-ართ ტომს ბელადიშ გიშაგორუაშ რიტუალშენი, მუჟმსჷთ ოდღახუეთ კურთხუაშ დღას ბელადის ტანს ნელსაცხებელს უსვანდეს, უკული ორქოშ ხნილით ფორუნდეს. წოროტომალეფი თე ორქოს ეშალუაფირ ბელადის ძვირფასი ხვისტათ მეჸუნდეს ნამუდგა იჸინ ტობაშახ, სოდე ბელადი გეგმიბონდჷ ორქოშ ხნილს, პროცესიაშ მაკათურეფი ტობას ოჸოთანდეს ორქოშ ნიბთეფს დო ძვირფას ქუალეფს. ჩიბჩა-მუისკეფიშ სახენწჷფოშ რინაშ გოძვენას, მუსხირენ თეჯგურა ცერემონიალქ იტარჷ. თაშ გიჭყჷ ლეგენდა უჩინებჷ ქიანაშ - ელდორადოშ დო თიშ უხურგე სიდიდარეშენ.
ლიტერატურა რედაქტირაფა
- გივი ბოლოთაშვილი. მსოფლიო ცივილიზაციების ისტორია. თბილისი – 2004
რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა
- Los Muiscas: Una reseña histórica, por El Museo del Oro
- Galeon.com / "Muiscas", en: Culturas americanas. Archived 2011-05-18 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Página de historia prehispánica colombiana de la Universidad Distrital Francisco José de Caldas (Bogotá). Archived 2007-06-11 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Artículo:Sobre la Conquista del cacicazgo de Bogotá, Biblioteca Luis Ángel Arango (Bogotá) Archived 2007-01-14 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. .