კოლუმბია
República de Colombia კოლუმბიაშ რესპუბლიკა | |
---|---|
შილა |
გერბი |
ჰიმნი: Oh, Gloria Inmarcesible დევიზი: Libertad y Orden | |
ნანანოღა | ბოგოტა 4°39′N 74°3′W |
უდიდაში ნოღა | ბოგოტა |
ოფიციალური ნინეფი | ესპანური |
თარობა - პრეზიდენტი |
რესპუბლიკა - გუსტავო პეტრო |
ფართობი - ედომუშამი - წყარი (%) |
1,141,748 კმ² (26-ა 8,8% |
მახორობა | 44,087,000 (29-ა) |
აგი | 0.791 (ოშქაშე) (75-ა) |
ვალუტა | პესო (COP) |
ბორჯიშ ორტყაფუ | (UTC -5სთ.) |
ქიანაშ კოდი | COL |
ccTLD | .co |
ოტელეფონე კოდი | +57 |
კოლუმბია, ოფიციალურო კოლუმბიაშ რესპუბლიკა (ესპ. República de Colombia) — უნიტარული კონსტიტუციური რესპუბლიკა ობჟათე ამერიკას; აკმოდირთუ 32 დეპარტამენტშე. იდვალუაფუ კონტინენტიშ ოორუე-ბჟადალ ნორთის. ოორუე-ბჟაეიოლ განშე უხურგანს პანამა, ოორუეშ განშე — კარიბიშ ზუღა, ბჟაეიოლ განშე — ვენესუელა[1] და ბრაზილია[2], ობჟათეშ განშე — ეკვადორი დო პერუ[3], ბჟადალ განშე — რჩქალი ოკიანე. კოლუმბია ფართობით მოსოფელიშ 26-ა უდიდაში ქიანა რე, ობჟათე ამერიკას მაოთხა, ბრაზილიაშ, არგენტინაშ დო პერუშ უკული. 46 მილიონ მახორუთ, კოლუმბია მოსოფელს 27-ა ქიანა რე, ესპანურნინამ ქიანეფს შქას მაჟირა, მექსიკაშ უკული. კოლუმბია განვითარებადი სახენწჷფო რე; თეჟამშო გაჩქჷ მაოთხა უდიდაში ეკონომიკა ლათინურ ამერიკას დო მასუმა ობჟათე ამერიკას.[4]
ჯოხოდვალა
რედაქტირაფა- ოფიციალური: კოლუმბიაშ რესპუბლიკა.
- ერუანული: Colombia; Republica de Colombia.
- ეტიმოლოგია: ჯოხოქ ქიგიადჷ ქრისტეფორე კოლუმბიშ პატიოცემელო.
გეოგრაფია
რედაქტირაფასახენწჷფო ობჟათე ამერიკას. თის მუჭოთ ჩილეს ომძღჷ ჟჷრი ოკიანე: რჩქალი, დო ატლანტიშ ოკიანეეფი. კოლუმბიას ომძღჷ 5 ქიანა: ვენესუელა დო ბრაზილია ბჟაიოლშე, პანამა ოორუე-ბჟაეიოლშე, პერუ დო ეკვადორი ობჟათეშე.
ფართობი: 1 141 748 კმ².
კოლუმბიას ობჟათეშე ომძღჷ რჩქალი ოკიანე, ოორუე–ბჟადალუშე კარიბიშ ზუღა. ქიანაშ ბჟადალ ნორთის ოორუეშე ობჟათეშა გინოზინდილი რე ანდეფი, ნამუსჷთ კვათჷნს წყარმალუეფი: მაგდალენა, კაუკა დო შხვა. ბჟაეიოლს იდვალუაფუ გვალონა, ნამუთ გოჭკირელი რე ამაზონიშ მიშაკათუეფით.
სახენწჷფო
რედაქტირაფა- სახენწჷფო სისტემა : რესპუბლიკა.
- სახენწჷფოშ დუდი : პრეზიდენტი ხუან მანუელ სანტოსი(2010 წანაშ ელიობაშე)
- კანონიშდუმადვალუ ორგანო : ჟჷრპალატამი პარლამენტი (102+166 მაკათური).
- ადმინისტრაციული დორთუალა : 14 ოლქი (departamento).
დემოგრაფია
რედაქტირაფა- მახორობა: 44,531,434 (2005), თინეფ შქას მეტისი 58%, ჩე 20%, მულატი 14, უჩა 4%, ინდიარი 3%.
- სახენწჷფო ნინა : ესპანური.
- რელიგია : კათოლიციზმი.
- ნანანოღა : ბოგოტა (6.838 ვითოში).
- ნოღეფი : მედელინი (1.958), კალი (2.283), ბარანკილია (1.330), კარტახენა (901).
ეკონომიკა
რედაქტირაფა- რესურსეფი : ნავთი, ორთაშობური აირი, ქუანოშქერი, რკინაშ მადანი, ნიკელი, ორქო, ლინჯი, ჰიდროენერგია.
- ერუანული პროდუქტი — 87 მლრდ $.
- ექსპორტი : ყავა, მარგალიტეფი, ნავთობი, ქუანოშქერი, პეულეფი.
- ერუანული ღალა: ართ შურშა 1.830 $.
- ვალუტა : კოლუმბიური პესო (COP).
ისტორია
რედაქტირაფაზოხორინალა ესპანეთიშე ქიმიღჷ 1819 წანას, მარა თეს ვამაღინ ქიანაშა სითინჩექ. 1899-1902 დო 1948-1958 წანეფს დიდი პოლიტიკური აწარინუეფით ეშეკერძებუდუ. 80-ამ წანეფშე თარობაქ აწუდირთჷ მაფიოზურ კლანეფს, ნამუეფით ნარკოტიკეფიშ ვალეგალური ექსპორტით რენა დაკინებული.
მონძეობა
რედაქტირაფა- ბოგოტა — ერუანული დო ორქოშ მუზეუმეფი;
- კალი — ოხვამე დო მონასტერი (XVII ოშწ.);
- კარტახენა — ესპანური ჯიხა (XVI ოშწ.);
- სანტა კრუსიშ ისტორიული ცენტრი, ლოს კატიოშ ნაციონალური პარკი.
ჩინებული კოლუმბიარეფი
რედაქტირაფა- ჭარუ — გაბრიელ გარსია მარკესი;
- მობირე — შაკირა;
- სპორტსმენეფი — ხუან მონტოია (ავტონირზი), კარლოს ვალდერამა, ფაუსტინო ასპრილია (ჟჷრხოლო კუჩხმაბურთე),
- კრიმინალი — პაბლო ესკობარი (ნარკობარონი).
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა- Portal del Estado – კოლუმბიაშ თარობაშ ონლაინ ვებ-ხასჷლა (ესპანურო)
- Instituto Geográfico Agustín Codazzi Archived 2017-04-17 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. – კოლუმბიაშ რუკეფი (ესპანურო)
- Colombia ბრიტანიკა
- Colombia History Geography and Culture
- Colombia
- Colombia Reports
- Witness for Peace: Colombia Program
- Satellital view of all cities of Colombia
- Information on Where is Colombia Archived 2012-04-02 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Mexican Decree recognizing the National sovereignty of Colombia as a free and independent power, 2 May 1822[ღურელი რსხილი]
- UNDP.org
- Colombia: a top emerging country Archived 2011-07-18 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Departamento Administrativo Nacional de Estadistica (ესპანურო)
- The ICRC in Colombia Archived 2014-07-28 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
სქოლიო
რედაქტირაფა- ↑ Gerhar Sandner, Beate Ratter, Wolf Dietrich Sahr and Karsten Horsx (1993). Conflictos Territoriales en el Mar Caribe: El conflicto fronterizo en el Golfo de Venezuela (Spanish). Biblioteca Luis Angel Arango. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
- ↑ The Geographer Office of the Geographer Bureau of Intelligence and Research (15 April 1985). Brazil-Colombia boundary (PDF). International Boundary Study. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
- ↑ CIA (13 December 2007). Ecuador. World Fact Book. კითხირიშ თარიღი: 5 January 2008.
- ↑ World Economic Outlook Database. International Monetary Fund (April 2012). კითხირიშ თარიღი: 11 September 2012.