ჯომო კენიატა
ჯომო კენიატა (ინგლ. Jomo Kenyatta; დ. 20 გჷმათუთა, 1894 — ღ. 22 მარაშინათუთა, 1978) — კენიარი ანტი-კოლონიური აქტივისტი დო პოლიტიკოსი, კენიაშ პრემიერ-მინისტრი 1963-1964 წანეფს დო კენიაშ პრეზიდენტი 1964-1978 წანეფს. თიქ მიშეღჷ კაბეტია თია კენიაშ, მუჭოთ ზოხორინელი სახენწჷფოშ გოჭყაფაშა. იდეოლოგიურო კენიატა რდჷ აფრიკალი ნაციონალისტი დო კონსერვატორი. 1961 წანაშე ღურაშახ, კენიატა ხემანჯღვერენდჷ პარტიას - კენიაშ აფრიკალეფიშ ერუანული რსხუ (კაერ). კენიატა ეთნიკურო კიკუიუ რდჷ.
ჯომო კენიატა Jomo Kenyatta | ||
კენიატა 1966 წანას | ||
კენიაშ მა-1 პრეზიდენტი | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
12 ქირსეთუთა, 1964 – 22 მარაშინათუთა, 1978 | ||
წიმოხონი | ელისაბედ II, მუჭოთ კენიაშ დიაფალი | |
მონძე | დანიელ არაპ მოი | |
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
1 მანგი, 1963 – 12 ქირსეთუთა, 1964 | ||
მონარქი | ელისაბედ II | |
მონძე | რაილა ოდინგა (2008) | |
კენიაშ აფრიკალეფიშ ერუანული რსხუშ დუდმახვენჯი | ||
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
1961 – 1978 | ||
წიმოხონი | ჯეიმს გიჩურუ | |
მონძე | დანიელ არაპ მოი | |
დუნაბადი | 20 გჷმათუთა, 1894 ნგენდა, ბრიტანეთიშ ბჟაეიოლი აფრიკა | |
ნაღურა | მარაშინათუთა 22, 1978 (83 წანერი) მომბასა, კენია | |
მენოღალობა | კენია | |
ერუანობა | კენიარი | |
პოლიტიკური პარტია | კენიაშ აფრიკალეფიშ ერუანული რსხუ (კაერ) | |
ალმასქუ | 1. გრეის ვაჰუ 2. ედნა კლარკი 3. გრეის ვანჯიკუ 4. ნგინა კენიატა | |
სქუალეფი | მარგარეტი, უჰურუ, ნიოკაბი, მუჰოჰო დო შხვეფი (გვალო 8 სქუა) | |
გონათაფა | ლონდონიშ ოუნივერსიტეტე კოლეჯი ლონდონიშ ეკონომიკაშ სკოლა | |
ხეშმოჭარუა |
დებადჷ ფერმერეფიშ ფანიას, ნოღა კიამბუს. გურაფულენდჷ მისიონერეფიშ სკოლას. პოლიტიკათ ორდოიანი წანეფიშე დეინტერესჷ. 1930-იან წანეფს გურაფულენდჷ მოსკოვს. უკულ ბრიტანეთიშა მიდართჷ დო გურაფა გაგინძორჷ ლონდონიშ ოუნივერსიტეტე კოლეჯის დო უკულ ლონდონიშ ეკონომიკაშ სკოლას. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ მიმალობას მუშენდჷ სასექსიშ ფერმას. კენიატაშა კაბეტი გოლინა იღვენუ პანაფრიკანისტი ავტორიშ დო ჟურნალისტიშ ჯორჯ პადმორიშ იდეეფქ. 1945 წანას, კენიატაქ, მუში მოხუჯეეფიწკჷმა ართო მანწყუ პანაფრიკანისტული კონგრესი მანჩესტერს. 1946 წანას კენიაშა დირთჷ დო მუშობა ქიდიჭყჷ სკოლას. 1947 წანას გიშაგორილქ იჸუ პოლიტიკური ორგანიზაციაშ კენიაშ აფრიკალეფიშ რსხუშ პრეზიდენტო. ჸათე ბორჯიშე კენიატა აქტიურო ლჷმენდჷ კენიაშ დუდიშულობაშო. 1952 წანას კენიატა ოჭოფეს დო ჯიხას ქუდახუნეს. თის ქეკადვეს მაუ-მაუშ არყებაშ ორგანიზაფა. კენიატა ჯიხას ხედჷ 1959 წანაშახ. 1961 წანას თინა ლოდვარიშა გეგნახორეს.
გადუდიშულაფაშ უკულ, კენიატაქ გინირთჷ კაერ-იშ ლიდერო. კენიატაშ მანჯღვერალათ კაერ-ქ გემორძგუ 1963 წანაშ გიშაგორუეფს. 1963 წანაშ 1 მანგის, კენიატაქ გინირთჷ პრემიერ-მინისტრო. პოსტიშ გერინაშ ბორჯის, კენიატა ხემანჯღვერენდჷ კოლონიური კენიაშ ზოხორინელი სახენწჷფოთ ტრანსფორმაციაშ პროცესის. 1964 წანას კენიატაქ გინირთჷ კენიაშ პრეზიდენტო. ჸათე პოსტი თის ღურაშახ უკინებუდჷ. კენიატა ართპარტიული სისტემაშ მოხუჯე რდჷ. ჸათე ღანკით, თიქ მიოჭირინუ ხეშულობაშ ცენტრალიზაციას, გამათხოზჷ პოლიტიკური დისიდენტეფს დო აკრძალჷ ოპოზიციური პარტია კენიარი კათაშ რსხუ. კენიატა მეჸუნდჷ კენიაშ შხვადოშხვა ეთნოსეფიშ შერიგაშ დო თინეფს შქას თინჩალაშ პოლიტიკას.
კენიატაშ მართუალაშ ბორჯის, სახენწჷფო მეთხოზუდჷ კაპიტალისტური ეკონომიკას. გევითარჷ ინდუსტრიაქ, გონათაფაქ, გიფართინუ სამედიცინო სისტემაქ, იტარინჷ დიხაშ რეფორმაქ. კენიაქ ქაკათჷ აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციას დო ერეფიშ წორომაჸალობას. რგილი ლჷმაშ მიმალობას, კენიატა მეჸუნდჷ პრო-ბჟადალური დო ანტი-კომუნისტური გალენური პოლიტიკას. კენიატაქ ღურუ 1978 წანაშ 22 მარაშინათუთას. თინა დოთირუ ვიცე-პრეზიდენტიქ დანიელ არაპ მოიქ. კენიატაშ სქუაქ, უჰურუქ, 2013 წანას გინირთჷ კენიაშ პრეზიდენტო.
კენიატა ოდებელი ფიგურა რე. კენიას დო აფრიკას, კენიატა მერჩქინელი რე ართ-ართი უდიდაში დო გოლინიანი ლიდერო. კენიას, კენიატას ფშხირას მიშინუანა მუჭოთ ერიშ მუმას. კენიატას ბრელი კრიტიკოსი ჸუნსჷ. კრიტიკოსეფიშ აზრით კენიატაშ მართუალა იხასიათებუდჷ დიქტატორული, ავტორიტარული, ნეოკოლონიური რჯებეფით დო კორუფციათ.