ჯორჯ ელერი ჰეილი
ჯორჯ ელერი ჰეილი (ინგლ. George Ellery Hale; დ. 29 მანგი, 1868, ჩიკაგო, ილინოისი, ააშ — ღ. 21 ფურთუთა, 1938, პასადინა, კალიფორნია, ააშ) — ამერიკალი ასტრონომი. ჰეილიქ, მუში მენცარული რკვიებეფით, დანტკიცჷ ნამდა ბჟაშ შანეფი ჭაჭმენტური რე, გიმიგონჷ სპექტროჰელიოგრაფი დო მიშეღჷ დიდი თია რეფრაქტორული დო რეფლექტორული ტელესკოპეფიშ გოვითარაფაშა. ტელესკოპეფი, ნამუეფიშ ეგაფაშ დო კონსტრუქციაშ პროექტეფს ჰეილი ოკათუდჷ დო ხემანჯღვერენდჷ რდჷ: 40 ინჩიანი რეფრაქტორი (იერკსიშ ობსერვატორია), 60 ინჩიანი რეფლექტორი (მაუნთ-ვილსონიშ ობსერვატორია), 100 ინჩიანი ჰუკერიშ რეფლექტორი (მაუნთ-ვილსონიშ ობსერვატორია) დო 200 ინჩიანი ჰეილიშ რეფლექტორი (პალომარიშ ობსერვატორია). ჰეილიქ, თაშნეშე მიშეღჷ დიდი კონტრიბუცია ბჟაშ რკვიებაშ კოოპერაციაშ საირქიანო რსხუშ, რკვიებეფიშ ერუანული სხუნუშ დო კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტიშ დორსხუაფაშა დო გოვითარაფაშა.
| ჯორჯ ელერი ჰეილი | |
| ინგლ. George Ellery Hale | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
ფურთუთა 21, 1938 (69 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: |
პასადინა, კალიფორნია, ააშ |
| მენოღალობა: | |
| ომენცარე სფერო: | |
| სამუშაშ აბანი : |
ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი: | |
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი: |
ჟანსენიშ მენდალი (1894) |
ჯორჯ ელერი ჰეილიქ ასტრონომიათ დო ასტროფიზიკათ ორდოიანი წანეფიშე დეინტერესჷ. თის უმოსო ოინტერესჷდჷ უილიამ ჰაგინსის, ნორმან ლოკიერიშ დო ერნესტ რეზერფორდიშ მენცარული რკვიებეფი დო ნაჭარეფი. ჰეილი გურაფულენდჷ მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტის, ჰარვარდიშ კოლეჯიშ ობსერვატორიას დო ბერლინიშ უნივერსიტეტის. გურაფაშ თებაშ უკულ, ჰეილი მუშენდჷ ჩიკაგოშ უნივერსიტეტის, კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტის დო კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტის.
ჯორჯ ელერი ჰეილი რდჷ შხვადოშხვა პრემიეფიშ დო ჯილდოეფიშ ლაურეატი. 1894 წანას მიპალუ ჟანსენიშ მენდალი, 1902 წანას რუმფორდიშ მენდალი, 1904 წანას ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი დო ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუაშ ორქოშ მენდალი, 1916 წანას ბრიუსიშ მენდალი, 1917 წანას ჟანსენიშ პრემია, 1920 წანას გალილეო გალილეიშ მენდალი, 1921 წანას ექტონიშ პრემია, 1926 წანას ელიოტ კრესონიშ მენდალი, 1927 წანას ფრანკლინიშ მენდალი, 1932 წანას კოპლიშ მენდალი დო 1935 წანას ფრედერიკ აივსიშ მენდალი. ჰეილი რდჷ ამერიკაშ ფილოსოფიური ჯარალუაშ, საფრანგეთიშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ დო ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ მაკათური.
ჰეილიშ ჯოხონობაშ რე ართი კრატერი თუთას დო ართი ასტეროიდი.
1978 წანას ამერიკაშ ასტრონომიული ჯარალუაშ ბჟაშ რკვიებეფიშ ცენტრიქ დარსხუ ჯორჯ ელერი ჰეილიშ პრემია.
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა
- National Academy of Sciences Biographical Memoir
- George Ellery Hale Papers, Caltech Archives
- George Ellery Hale - ნახანდეფი პროექტ „გუტენბერგის“
- Bruce Medal
- Awarding of the Bruce Medal: PASP 28 (1916) 12
- Awarding of the RAS gold medal: MNRAS 64 (1904) 388
- The Journey to Palomar, 2008 PBS documentary
- Guide to the George Ellery Hale Papers c.1889-1950 at the University of Chicago Special Collections Research Center