ჰაილე სელასიე I
ჰაილე სელასიე I (გეეზი: ቀዳማዊ ኀይለ ሥላሴ, დ. 23 კვირკვე, 1892 — ღ. 27 მარაშინათუთა, 1975, დაბადებაშ ჯოხო ტეფერი მეკონინი) — ეთიოპიაშ იმპერატორი 1930-1974 წანეფს, სოლომონიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი.
| ჰაილე სელასიე I ቀዳማዊ ኀይለ ሥላሴ | ||
.jpg) | ||
| ეთიოპიაშ იმპერატორი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 2 პირელი, 1930 – 12 ეკენია, 1974 | ||
| წიმოხონი | ზაუდიტუ | |
| მონძე | ამჰა სელასიე | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 27 ეკენია, 1916 – 2 პირელი, 1930 | ||
| მონარქი | ზაუდიტუ | |
| წიმოხონი | ტესემა ნადევი | |
| მონძე | კირუბელ აბრაამი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 12 ქირსეთუთა, 1926 – 1 მესი, 1936 | ||
| წიმოხონი | ჰაბტე გიორგის დინაგდე | |
| მონძე | უოლდე ცადიკი | |
აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციაშ მა-1 დო მა-5 დუდმახვენჯი | ||
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 25 მესი, 1963 – 17 კვირკვე, 1964 | ||
| მონძე | გამალ აბდელ ნასერი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 5 გერგობათუთა, 1966 – 11 ეკენია, 1967 | ||
| წიმოხონი | ჯოზეფ ანკრა | |
| მონძე | მობუტუ სესე სეკო | |
| დუნაბადი | 23 კვირკვე, 1892 ჰარერგე, ეთიოპიაშ იმპერია | |
| ნაღურა | მარაშინათუთა 27, 1975 (83 წანერი) ადის-აბება, ეთიოპია | |
| მუმა | მეკონინ უოლდე-მიკაელი | |
| ნანა | იეშიმებეტ ალი | |
| ალმასქუ | მენენ ასფა | |
| სქუალეფი | რომანეუორკი, ტენანეუორკი, ამჰა სელასიე, ზენებეუორკი, ცეჰაი, მეკონინ ჰაილე სელასიე, საჰლე სელასიე | |
| რელიგია | ეთიოპიაშ მართმადიდებელური ეკლესია | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
იმპერატორი ზაუდიტუშ მართუალაშ ბორჯის, 1916-1930 წანეფს რდჷ რეგენტი. 1930 წანას გინირთჷ ეთიოპიაშ იმპერატორო. მართუალაშ გოძვენას ოცადუდჷ ქიანაშ მოდერნიზაციას. ატარჷ შხვადოშხვა პოლიტიკური დო სოციალური რეფორმეფი, გაუქვჷ დოლმახორალა დო დოლმახორეეფით ვაჭარუა, მიშეღჷ ეთიოპიაშ მაართა კონსტიტუცია, ეთიოპია გემშეჸონჷ გოეროშა. სელასიეშ ინიციატივათ დირსხუ აფრიკაშ ართობაშ ორგანიზაციაქ, ნამუთ აფრიკაშ რსხუშ წჷმოხონი ორგანიზაცია რდჷ.
ჰაილე სელასიეს ფშხირას აკრიტიკენდეს შხვადოშხვა საირქიანო ორგანიზაციეფი, მაგალითო Human Rights Watch. კრიტიკოსეფიშ აზრით სელასიეშ თარობა ავტორიტარული დო ვალიბერალური რდჷ. სელასიეშ მართუალაშ გოძვენას, თხოზუდეს ჰარარიშ კათას, ნამუეფიშ უმენტაშობაქ ჰარარიშ რეგიონი ქიდიტუ დო შხვადო ქიდიხორჷ. თაშნეშე, სელასიეშ მართუალაშ ბორჯის, აკრძალეს ორომოშ ნინა. აკრძალულქ იჸუ ნინაშ გჷმორინაფაქ ოჯარალე ოფირჩას, თაშნეშე თე ნინაშა ჩიებაქ ხოლო.
1974 წანას ეთიოპიას ქუმოხვადჷ ოურდუმე გინორთაქ. სელასიე გეგთარაგუ დერგიქ - ოურდუმე ხუნტაქ, ნამუსჷთ ხუჯი დუკინჷ სხუნუეთიქ. დერგიქ ეთიოპია გინაშქუ მარქსისტ-ლენინისტური სახენწჷფოთ. 1975 წანაშ 27 მარაშინათუთას, დერგიშ მაკათურეფქ სელასიე დოჸვილეს.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა
|
თე სტატია ეთიოპიაშ დო ეთიოპიალეფიშ გეშა დიოდღარო მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქუმმეხვარათ დო აკაფშათ თინა. |