Fermilab
ფერმიშ ერუანული აქსელერატორული ლაბორატორია (ინგლ. Fermi National Accelerator Laboratory, Fermilab) — ააშ-იშ ენერგეტიკაშ დეპარტამენტიშ ერუანული ლაბორატორია, ნამუთ სპეციალიზებული რე მაღალი ენერგიაშ წილაკეფიშ ფიზიკას. ლაბორატორია იდვალუაფჷ ნოღა ბეტეივიაშ გოხოლუას, ილინოისიშ შტატის. 2007 წანაშე Fermilab-ის ოპერირენს ფერმიშ რკვიებეფიშ ალიანსი, ნამუთ ჩიკაგოშ უნივერსიტეტიშ დო უნივერსიტეტეფიშ რკვიებეფიშ ასოციაციაშ ართოიანი პროექტი რე.
| ინგლ. Fermilab | |
|---|---|
 Fermilab, სატელიტიშ ფოტო (2007 წანა). ფოტოს ჩქუ წირეშ ფორმაშ Main Injector Ring (ჭიჭე) დო Tevatron (დიდი)
| |
| ტიპი: | აქსელერატორეფიშ ფიზიკაშ ერუანული ლაბორატორია |
| დირსხუ: | 1967 |
| ორენი: | ვინფილდიშ თაუნშიფი, დუფეიჯიშ ოლქი, ილინოისი,  ააშ
|
| მინჯე: | ააშ-იშ ენერგეტიკაშ დეპარტამენტი |
| ვებ-ხასჷლა: | fnal.gov |
ლაბორატორიაქ დირსხუ 1967 წანას. დუდშე თიში ოფიციალური ჯოხოდვალა რდჷ ერუანული აქსელერატორული ლაბორატორია, 1974 წანას გიშარჩქინელი მენცარიშ ენრიკო ფერმიშ ჯოხოქ ქიგიადჷ. ლაბორატორიაშ პირველი დირექტორი რდჷ ამერიკალი ფიზიკოსი რობერტ რატბუნ უილსონი. მაჟირა დირექტორი 1978-1989 წანეფს რდჷ ნობელიშ პრემიაშ ლაურეატი ფიზიკოსი ლეონ მაქს ლედერმანი.
Fermilab-იშ უდიდაში წილაკეფიშ აქსელერატორი რე Fermilab's Main Injector. 2011 წანაშახ უდიდაში აქსელერატორი Tevatron რდჷ, ნამუშ პროექტირაფაქ 1983 წანას ითუ დო ოპერირებადი რდჷ 2011 წანაშა.
Fermilab ნეიტრინოშ ფიზიკაშ ართ-ართი უდიდაში ცენტრი რე მოსოფელიშ მასშტაბით. ლაბორატორიას, ასე მიმალი ნეიტრინოშ ექსპერიმენტეფიე: DUNE, ICARUS დო NOνA.
Fermilab-იშ მენცარეფქ, შხვადოშხვა პერიოდეფს მიოგორეს T-კვარკის (1995 წანას), B-კვარკის (1997 წანას), ტაუ-ნეიტრინოს (2000 წანას), ომეგა-ბარიონს (2008 წანას).
Fermilab-იშ დირექტორეფი რედაქტირაფა
- რობერტ რატბუნ უილსონი (1967-1978)
- ლეონ მაქს ლედერმანი (1978-1989)
- ჯონ ფიფლზი (1989-1996)
- მაიკლ სტიუარტ უიზერელი (1999-2005)
- პიერმარია ოდონე (2005-2013)
- ნაიჯელ ლოკიერი (2013-2022)
- ლია მერმინგა (2022-ასეშახ)
