ვენერა (პლანეტა)

ვენერა (ჯვ. მარგალური ჯოხოდვალა მორღა, შუქუმურიცხი, გუმათანე) — მაჟირა პლანეტა რე ბჟაშე დო თის შხირას დიხაუჩაშ დალაფირს უძახუნა, რახან ჟირხოლო ცაშური რსხული ართიანს ობაღინაფალო აგურუ სიდიდათ დო აკოდგინალუათ. პლანეტას რომალი ჸოროფაშ ოსურღორონთიშ ვენერაშ ჯოხო გეძჷ.

ვენერა
ორბიტალური მახასიათაფალეფი
ეპოქა: J2000.0
აფელიუმი	108 942 109 კმ 0,72823128 ა. ე.
პერიჰელიუმი	107 476 259 კმ 0,71843270 ა. ე.
დიდი გვერდოლირე (a)	108 208 930 კმ 0,723332 ა. ე.
ორბიტაშ ექსცენტრისიტეტი (e)	0,0068
გოლუაფაშ სიდერული პერიოდი	224,70069 დღა
გოლუაფაშ სინოდური პერიოდი	583,92 დღა
ორბიტალური ნჭება (v)	35,02 კმ/მქ
გეკინალა (i)	3,86° (ბჟაშ ეკვატორიშ მეხჷ)
ეშმალი ნასკვიშ გრძედი ($\Omega$)	76,67069°
პერიცენტრიშ არგუმენტი ($\omega$)	54,85229°
ფიზიკური მახასიათაფალეფი
მითოკინა	0
ოშქაშე რადიუსი	6051,8 ± 1,0 კმ
ჟიდოხიშ ფართობი (S)	4,60×108 კმ² 0,902 დიხაუჩაშური
მოცულობა (V)	9,38×1011 კმ³ 0,857 დიხაუჩაშური
მასა (m)	4,8685×1024 კგ 0,815 დიხაუჩაშური
ოშქაშე სიმანგარე ($\rho$)	5,24 გრ/სმ³
დუდიშული ლაფაშ ანჭუება ეკვატორს (g)	8,87 ,მ/მქ² 0,904 g
მაჟირა კოსმოსური ნჭება ($v_{2}$)	10,46 კმ/მქ
რთაფაშ ეკვატორული ნჭება	6,52 კმ/სთ
რთაფაშ პერიოდი (T)	243,023 დღა
ლირეშ გეკინალა	177,36°
ოორუე პოლუსიშ ბონი ეშულა ($\alpha$)	18 სთ 11 წნ 2 მქ 272,76°
ოორუე პოლუსიშ გინოკინა ($\delta$)	67,16°
ალბედო	0,65
ღილე მურიცხული სიდიდა	−4,7
კუნთხური დიამეტრი	9,7″ — 66,0″
ტემპერატურა
ჟიდოხის	737 К (464 °C)
ატმოსფერო
ატმოსფერული წნევა	9,3 მპ
აკოდგინალუა: ~96,5 % ნახშირორჟანგი ~3,5 % აზოტი 0,015 % გოგირდმჟავა 0,007 % არგონი 0,002 % წყარიშ ორქი 0,0017 % ნახშირბადიშ მონოქსიდი 0,0012 % ჰელიუმი 0,0007 % ნეონი

ვენერაშ ჯოხოგიორთაშე "ვენერიული" რე, მორო თიში თენერი ფორმათ გჷმორინაფაშე დუც იკჷნენა, თე ზიტყვაშ ალმახანურ ტერმინოლოგიას სქესობური შარათ გინმადვალუ ლახალაწკჷმა ასოციაციაშ გეშა. თეშ მანგიორ ნამთინე ასტრონომი ირინუანს ჯოხოგიორთაშეს "სითერიული", ნამუთ მუთმურს "სითერეა"-შე, ჯვეშ ბერძენულ მითოლოგიას აფროდიტეშ ალტერნატიული ჯოხო.

ჩინურ, კორეულ, იაპონურ დო ვიეტნამურ კულტურეფს პლანეტას მიშინუანა ლითონიშ მურიცხო (金星), ხუთ ელემენტშა გეპონუათ.

ვენერა დიხაუჩას არძო შხვა პლანეტაშე უმოსო ეხოლებუ. უძახუნა ”წუხუაბორჯიშ მურიცხისჷთ”” დო ”გუმათანე მურიცხისჷთ””, რახან თიშ ძირაფა მინშა დალონიშ უკული შილებე, მინშა გოთანაშ წოხოლე. თინა თიზჷმაშა სინთუან დო ბარჩხალა რე, შხირას ეშუჩინებუ მაფურინჯე ობიექტო (ემო, ”მაფურინჯე სენი”) მიოჩქუნა. ვენერას ჩე მუნაფეფიშ ფსქელი ფინა ფორჷნს. ჟიდოხისჷთ ტემპერატურა 470C-ის ოჭირინდუანს. თის ნორკებას რე კოსმოსური რსხულიშ ნოქური - კრატერეფი, რახან კოსმოსური რსხულეფი უმენტაშო ვენერაშ ატმოსფეროშა მიშაჭკირუაშვანშენო იჭუ თიშ დიდი სიმანგარეშ გეშა. ჟიდოხი ფორილი რე ”რჩინუ” ვულკანეფით დო ლავათ.

ვენერაშ წარწმოწანა დიხაუჩაშ 7.5 თუთაშ მანგი რე. თინა მუში ლირეშ მუკი-მუკი პლანეტეფიშ უმენტაშობაშა ალაზიმაფათ პიჯიქილე ირთანს. მენცარეფს თე ჸოფირებაშ ბაძაძიქ დუმაჯერაფალო ვეშანწყინეს. ვენერაშ ლირეშ მუკი-მუკი რთაფა რეკორდულო ნარა რე - თიშ პერიოდი დიხაუჩაშ 243 დღა-სერს ომანგჷ. ბჟაშ გოლუას ორბიტას 35020 მ/მქ ნჭებათ ჸარენს. თიშ დიამეტრი 12104 კმ - რე. ბჟაშ გოლუას ართ რთინს მუთმასურენს 7 თუთა დო 12 დღაშა. აფელიუმს ბჟაშე 108 942 109 კმ -ით ( 0.728 231 28 ა.ე.) რე დოჩილითაფირი, პერიფელიუმს 107 476 259 კმ -რე ( 0.718 432 70 ), ოშქაშე გოძვენა რე 108 208 930 კმ ( 0.723 332 ). ვენერაშ ორბიტა დახე წირე რე, ექსცენტრისიტეტი 0.0068 ომანგჷ.

მენცარეფი ვენერას ამუდღათ დიდი გურიშჸუჯით გურაფულენა. თიშ ჟიდოხის შხვადოშხვა ბორჯის მუსხირენი კოსმოსური ავტომატური სადგჷმქ მიახოლჷ. თინეფქ დიხაუჩას პლანეტაშ გეშა ინფორმაციეფი გჷნოჩეს. სანარღოთ, პლანეტაშ სირჩხიაშ გეშა თე სადგჷმქ მალას დიიჭჷ. ვენერაშ ატმოსფეროშ ტემპერატურა 462 °C ( 735 °K ). წნევა 93 ატმოსფერო ( 9.3 მპა ). ატმოსფერო ჯინჯიერო გოგირდმჟავაშ ორქიშე აკმოდირთუ. თიშ ჟიდოხის უმუჭყვიდუო ირქენს ბორია, ნამუდგაშ ნჭება იძანძჷ 270-შე 350 კილომეტრშახ სათის.