ბერძენული მითოლოგია

ჯვეშბერძენული მითოლოგია — ჯვეში ბერძენეფიშ მითეფიშ დო ისტორიეფიშ ნაკორობა, ნამუეფით თინეფიშ ღორონთეფს დო გერგეზეფს, ხოლო ოქიანუშ მონწყუალას დო თინეფიშ დორხველი კულტიშ დო რიტუალური პრაქტიკაშ გაჭყაფუს დო შანულობას ოწაწჷ. თეხანური მარკვიალეფი თე მითეფს გჷმირინუანა ჯვეში საბერძნეთიშ დო ჯვეში ბერძენული ცივილიზაციაშ რელიგიური დო პოლიტიკური ინსტიტუტეფიშ დაგურაფალო, ხოლო კინ თე მითეფიშ გოჭყაფაშ ორთაშ გჷთანაკვერალო.

ბერძენული სუმელა დო დიხაუჩაშ სუმი ომაფეშ გარიგა: ზევსი ღორონთი (ჟინცა), პოსეიდონი (ზუღეფი დო ოკიანეეფი) დო ჰადესი (ქვერსემია). თეოსეფი (მორჩილი ღორონთეფი) თე სუმელაშ სქუალეფი რენა.

ზევსიშ ბიუსტი ნაძირეფჷ ოტრიკოლის, იტალია.

ბერძენული მითოლოგია წჷმორინაფილი რე მუჭოთ თხობელურ ფორმაშ მინუშეფიშ დიდი მუდანობათ, ხოლო ეიოხანტალი ხელუანობასჷთ, მუჭოთი რე სამანგათ; ხანტუა კერამიკულ ლარნაკეფს დო თიჯგ. ბერძენულ მითეფს ენწყუმილი რე ოქიანუშ გოჭყაფა დო შხვადოშხვა ღორონთეფიშ, ოსურღორონთეფიშ, გერგეზეფიშ დო მითური რინუეფიშ რინაშ დო დუდგინალეფიშ დეტალეფი. თე ამბეეფი დუდმაართაშე ზეპირზიტყვიერო იფაჩუდჷ ზეპირ-პოეტური ტრადიციათ, მარა ასე ბერძენული მითეფი თარო ბერძენული ლიტერატურაშე რე ჩინებული. უჯვეშაში ლიტერატურული წყუ, ილიადაშ დო ოდისეაშ ეპიკური პოემეფი, თარო ტროაშ ლჷმაშ განმიკის მუნახვამილა მოლინეფს თხობელანს. ჰომეროსიშ თეხანური ჰესიოდოსიშ ჟირი პოემა, „თეოგონია“ დო „ხანდეფი დო დღალეფი“ იკათუანს ოქიანუშ გენეზისიშ ეჭარუას, ღორონთიერ მართუალაშ იერარქიას, ადამიერეფიშ რინაშ ეპოქეფს, ოზალუეშ პრაქტიკაშ გოჭყაფას დო თიჯგ. მითეფი ხოლო ასქილადირი რე ჰომეროსიშ ჰიმნეფს, ჯვ. წ. V ოშწანურაშ პერიოდიშ ტრაგედიეფს, ელინისტური ეპოქაშ ჭარუეფიშ დო მენცარეფიშ ნახანდეფს, რომიშ იმპერიაშ პერიოდიშ ჭარუეფიშ, მუჭოთ რე პლუტარქე დო პუსანიასიშ, ნაჭარეფს.

ბერძენულ მითოლოგიას უდიდაში გოლინა უღუდჷ ბჟადალური ცივილიზაციაშ კულტურაშა, ხელუანობაშა დო ლიტერატურაშა დო ასეშა ბჟადალური მონძალა დო ნინაშ ნორთო სქიდჷ. ჯვეშ ბორჯის ბერძენეფს წანდეს, ნამჷ-და ოქიანუს გომორძგვილი უღური ღორონთეფი მართჷნდესჷნ. ამბეეფს ღორონთეფშე დო გერგეზეფშე — მითეფი ჯოხო. ჯვეშ ბერძენეფი მითიურ სცენეფს ლარნაკეფს, თასეფს დო შხვა მეკონეფს გეთმიოხანტანდეს. თაშ ნამჷ-და, მითეფქ თეშნერო მორთ ჩქინ ბორჯიშახ. 2 000 წანაშ კინოხ, საბერძნეთი ნოჭახნაკეფით დო მითური ფრიზეფით რდჷ დოსქვამაფირი, მიარე ოხიდაქ აკიგჷ. მარა ასე თინეფშე აკნაცჷმეფქ ქჷდოსქიდჷ.

ღორონთეფი

ბერძენულო(ტრანსლიტ.)	რომაული ჯოხო	რანგი, მოჯგირული რსხუეფი შხვა ღორონთეფწკჷმა, ფუნქცია, გიშართილი მუშობურობეფი	ატრიბუტეფი	ამნახანტი
ურანოსი		ცაშ პატონი, ღორონთეფიშ ბაბადიდი
კრონოსი		მაართა გამნარყიშ დიდი ღორონთი (ზევსიშ, პოსეიდონიშ, ჰადესიშ, ჰერაშ, დემეტრაშ, ჰესტიაშ მუმა).	ქვიშაშ სათი, მაგანა
ზევსი Ζεύς [Zeus]	იუპიტერი	რანგი I, ღორონთეფიშ მუმა, ვალუაშ, ტყვაცი დო გურგინიშ დო ჰეერიშ მამართალი კრონოსიშ დო რეაშ უნჩაში ქომოლსქუა პოსეიდონიშ, ჰადესიშ, ჰერაშ, დემეტრაშ უკულაშ ჯიმა ათენაშ, აპოლონიშ, არტემიდეშ, არესიშ, აფროდიტეშ, ჰერმესიშ, დიონისეშ, ჰერაკლეშ დო თ.უ. მუმა ცაშური რსხული: პლანეტა იუპიტერი	კიღურა, ვალუაშ ჩხორშაყარი, სკიპტრა, კანკალეშა გომორძგუაშ ოსურღორონთჷთ ნიკე
პოსეიდონი Ποσειδῶν [Poseidōn]	ნეპტუნი	რანგი II, ზუღაშ (თაქ; ატლანტიშ ოკიანე, თიში ოპალუე აბანი ატლანტიშ ოკიანე დო სქირონაშქა ზუღაში), ხოლო დიხაშნწალუაშ დო ცხენეფიშ ღორონთი ზევსიშ უნჩაში ჯიმა კრონოსიშ დო რეაშ ქომოლსქუა ღურაშ სქუა კლეითოწკჷმა ხუთი ნაჟირალი ქომოლსქუა გარჩქინჷ; ალმასქუ ამფიტრიტე ტრიტონიშ მუმა ოქიანუშ გარიგაშ ბორჯის ზევის ერგჷ ცაქ, ჰადესის — ქვერსემიაქ, პოსეიდონს – დიხაუჩა დო ოკიანე	სუმბოჭკა, ოლჷმარი ერტი, დელფინი
ჰერა Ἥρα [Hērā]	იუნონა	რანგი III, ფანიაშ ოსურღორონთი, გურგინუაშ, ნანობაშ დო ბადებაშ მამართალი უხენეეფიშ მახვარე ზევსიშ კილოთერო ძჷღჷ ალმასქუ არესიშ, ჰეფესტოშ, ჰებეშ დო თ.უ. ნანა ზევსიშ და	ფარშავანგი, კუკუ, ომაფე დუდოკირუ, ბერწული, ლაჭკარამეფი
დემეტრა Δημήτηρ [Dēmētēr]	ცერერა	რანგი IV, დიხაშ ოსურღორონთი, ზევსიშ და, ნანა ოსურღორონთი, ნოჸოფურობაშ ღორონთი სუმსაეამი ოსურღორონთი შხვადოშხვა მანიფესტაციეფს, ანუ ამნახანტეფს: ქარწუნი, ნანა ვარ-და რჩინი ოსური ზევსიშ უგუთხუ და, საყვარელი ხელოუანობას მეჭედელო რე მერსხილი თიშ ცირასქუა პერსეფონეწკჷმა დო თიშ ალმასქუ ჰადესწკჷმა პლუტონიშ ნანა	ორქოშ დუდელეშ გურგინი, ჟღერჟღელი, კალათი ატმათი დო პიოლეფით, ლაბრისი (ჟირპიჯამი ორგუნი)
აპოლონი Ἀπόλλων [Apollōn]	აპოლო	რანგი V, პოეზიაშ, სინთეშ, უჩა ჭირიშ დო ოწმოხრაგადუაშ ღორონთი მუზეფიშ აწმაჸუნალი (წოროჯოხო: Musagetes) გომანგაფილი რე ფებოსწკჷმა (ბჟაშ ღორონთი) ზევსიშ დო ტიტანინიშ ქომოლსქუა ლეტო ალმასქუშ უმუშ, ასკლეპიოსიშ მუმა არტემიდეშ ნაჟირალი ჯიმა ცაშური რსხული: ბჟა	კითარა (სიმამი ინსტრუმენტი), შქვილ-ისინდი
არტემიდე Ἄρτεμις [Artemis]	დიანა	რანგი VI, მაჯინობაშ დო თუთაშ ქარწუნი ოსურღორონთი (სელენეწკჷმა ართო) ზევსიშ დო ლეტოშ ცირასქუა აპოლონიშ ნაჟრალი და (აპოლონი = ბჟაშ ღორონთი ჰელიოსი, არტემიდე = თუთაშ ოსურღორონთი სელენე) ვაგათხელე, აკა ქომოლკოჩი ვაუჩქუდჷ, დუდიშული დო უსქე რდჷ ცაშური რსხული: თუთა	ისინდი დო ვარჩხილიშ შქვილი, ნიჯგი, აბზინდე, ფუჯირემი, მაგანა თუთა
ათენა Ἀθηνᾶ [Athēnā]	მინერვა	რანგი VII, სიჭკვერაშ ოსურღორონთი, გერგეზეფიშ, ნოღეფიშ, დიხამოქიმინჯეეფიშ, ხელუანობეფიშდო მენცარობეფიშ, ოსურული ხესაქვარიშ, (სტრატეგიული) ბურჯაფიშ დო თინჩალაშ მათხილე, ნოღა ათენიშ ოსურღორონთი (პალასი) ზევსიშ დო მეტისიშ ოჸოროფე ცირასქუა უგუთხუ ოსური; გაუპატიურჷ ჰეფესტოქ დო ქეშეძინჷ ერექთონიოსიქ, ერექთევსიშ მუმაქ; ჰეფესტოწკჷმა ართო ათენს მართნდჷ	ღუ, ზეთიშხილიშ ჯა, ანჩხაბერი, შუფი, ფარი, გვერი
არესი Αρης [Arēs]	მოროხი	რანგი VIII, მუმაჯალიგარი ლჷმაშ ღორონთი ზევსიშ დო ჰერაშ კანონიერი ქომოლსქუა დემოსიშ დო ფობოსიშ მუმა ჩილქომონჯური ართგურალაშ აკმარცუაფალი ოჸოროფე რსხუ აფროდიტეწკჷმა ცაშური რსხული: პლანეტა მოროხი	ჟღერჟღელი, ჯოღორი დო ყურშუფი, შუფი, ფარი, ანჩხაბერი
აფროდიტე Ἀφροδίτη [Aphroditē]	ვენერა	რანგი IX, ჸოროფაშ დო სისქვამეშ ოსურღორონთი ჟირ შხვადოშხვა ფიგურას თე ჯოხოქ გიადჷ: 1. ურანუსიშ უნჩაში ცირასქუა, ნამუთ ჟინცაშით ჯოხოიდვალუდჷ (აფროდიტე ურანია) ზუღაშ თქვაფუს გორჩქინდჷ 2. ზევსიშ უკულაშ ცირასქუა დო რჩქვანელობურო ჯოხოიდვალჷ დიონეშ ნასქუალეფი ცირასქუა ჰეფესტოშ ალმასქუ ჩაშური რსხული: პლანეტა მორღა, შხვა ჯოხოეფი: 1. (უნჩაში): ანადიომენე (ზუღაშე გიშნაველი), ურანია (ჟინცაშური, ანუ ურანოსიშ ნოგორი) 2. (უკულაში): მელაინა (უჩა), ანდროფონოსი (კოჩეფიშ დჷმაფორჩაფალი), ეპიტიმბიდია ონთხორუეშეფს გემარენჯი)	ოლორი, ღორღონჯი, ტოტონჯი, ღინჭილია, ორტყაფუ, სარკე, მურტი, უშქური დო თ.უ.
ჰერმესი (Ἑρμῆς [Hermēs]	მერკური	რანგი X, მახინჯეფიშ, ვაჭარობაშ დო მეშარეეფიშ ღორონთი. ღორონთეფიშ მაგინაფალი ზევსიშ დო ნიმფეშ ქომოლსქუა მაია პანიშ, დაფნეშ, ჰერმაფროდიტოშ, აბდეროშ დო ავტოლიკოშ მუმა ცაშური რსხული: პლანეტა მერკური	კადუცეუსი
ჰეფესტო Ἥφαιστος [Hēphaistos]	ვულკანუსი	რანგი XI, ვულკანიშ, დაჩხირიშ, ოჭკადუე ხელუანობაშ დო არქიტექტურაშ ღორონთი (ღორონთეფს დოხორეეფს აკმუგანდჷა, ადამიერეფს ჸუდეშ აკოგაფაშ ხელუანობა გჷნოჩჷ.); ციკლოპეფწკჷმა ართო ზევსიშო ვალს დო მეხის ჭკადჷნდჷ ჰერაშ ქომოლსქუა (ინისახჷ ხვალეთ პართენოგენეზის) ზევსიქ, თიშ გეშა, ნამჷ-და დიამუშის ოკოდჷ თიშ სააწმარენჯოთ ქჷმოხვარებუდუკო ოლიმპოშე გეგნაჸათჷ დო თიშ უკული კვიზათ, კუნტო გჷირთჷ. გარიგაშ შანო ზევსიქ თინა რჩქვანელობურ აფროდიტეშ ალმასქუთ გჷნართინჷ, აფროდიტექ თის არესწკჷმა უღალატჷ
დიონისე Διόνυσος [Dionysos]	ნაშუმა	რანგი XII, ღვინიშ, მეურნობაშ დო შუმაფაშ (ექსტაზიშ) ღორონთი ღორონთეფს შქას არძაშე უკულაში დემეტრაშ, იოშ, დიონეშ, პესეფონეშ, ლეთეშ ვარ-და სემელეშ, დო ზევსიშ ქომოლსქუა
ჰესტია Ἑστία [Hestiā]	ვესტა	რანგი XIII, ფანიური ოჸიაშ, ფანიური კერიაშ დაჩხირიშ მაფორალი ოსურღორონთი უგუთხუ ქარწუნი ზევსიშ უნჩაში და	პალადიონი
ჰადესი ᾍδης [Hāides]	პლუტონი	რანგი XIV, ზევსიშ ჯიმა ქვერსემიაშ მაზოჯალი თიშ ელმაჸუნეეფი რენა თანატოსი „ღურა“ დო ჰიპნოსი „რული“	სორგინიშ ქა სუმდუდამი კერბეროსი
პერსეფონე Περσεφόνη [Persephonē]	პროზერპინა	რანგი XV, ზევსიშ დო დემეტრაშ ცირასქუა ქვერსემიაშ მაფა ოთხი თუთას ჰადესწკჷმა რდჷ, უჸოფე ბორჯი წოროჯოხო კორე (Κόρη = „ცირასქუა“)	ჟღერჟღელი
ჰერაკლე Ἡρακλῆς [Hērāklēs]	ჰერკულესი	რანგი XVI, გვერდოღორონთი ჩინებულო გჷნირთჷ მუში 12 საქმეთ ზევსიშ დო ალკმენეშ ქომოლსქუა	ნჯილოშ ბოწოწი, ტურკი, შქვილი დო ნიჯგი
ჰებე Ἥβη [Hēbē]	იუვენტა	რანგი XVII, ახალნორდობაშ ოსურღორონთი ჰერაკლეშ ალმასქუეთ გჷნირთჷ, მუჟამსჷთ თიქ ოლიმპოშა ეშართჷნ არესიშ დო ათენაშ და

გეძინელი ლიტერატურა

• Gantz, Timothy (1993). Early Greek Myth: A Guide to Literary and Artistic Sources. Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-4410-X. 
• გრეივზი, რობერტი [1955] (1993). The Greek Myths, Cmb/Rep, Penguin (Non-Classics). ISBN 0-14-017199-1. 
• Hamilton, Edith [1942] (1998). Mythology, New, Back Bay Books. ISBN 0-316-34151-7. 
• Kerenyi, Karl [1951] (1980). The Gods of the Greeks, Reissue, Thames & Hudson. ISBN 0-500-27048-1. 
• Kerenyi, Karl [1959] (1978). The Heroes of the Greeks, Reissue, Thames & Hudson. ISBN 0-500-27049-X. 
• Luchte, James (2011). Early Greek Thought: Before the Dawn. Bloomsbury. ISBN 0567353311. 
• Morford M.P.O., Lenardon L.J. (2006). Classical Mythology. Oxford University Press. ISBN 0-19-530805-0. 

რესურსეფი ინტერნეტის

• Library of Classical Mythology Texts Archived 2007-09-15 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. translations of works of classical literature
• LIMC-France provides databases dedicated to Graeco-Roman mythology and its iconography.
• Theoi Project, Guide to Greek Mythology biographies of characters from myth with quotes from original sources and images from classical art
• Martin P. Nilsson, The Mycenaean Origin of Greek Mythology, on Google books