ისრაელი
ისრაელი (ურიულ. יִשְׂרָאֵל Yisra'el; არაბ. إِسْرَائِيل Isrā'īl, ოფიციალურო ისრაელიშ სახენწჷფო) — ქიანა ობჟათე-ბჟადალ აზიას, სქირონაშქა ზუღაშ ბჟაეიოლ ძგას. ოორუეშე უხურგანს ლიბანი, ოორუე-ბჟაეიოლშე სირია, იორდანია ბჟაეიოლშე დო ეგვიპტე ობჟათე-ბჟადალშე. ფორჷნს გეოგრაფიულო მიარეფერუან რეგიონეფს დო მუშ ალაზიმაფათ მორჩილ ტერიტორიას[1]. თაშნეშე უხურგანს ბჟადალი წყარპიჯი ბჟაეიოლშე დო ღაზაშ სექტორი ობჟათე-ბჟადალშე. 7,86 მილიონი მახორობათ[2], ნამუეფიშ უმეტაშობა ურია რე, ისრაელი მოსოფელს აკა ურიული სახენწჷფო რე[3]. ისრაელი ოდაბადეთ იკოროცხუ შხვა ეთნიკურ ბუნეფშო ხოლო, თინეფ შქას უმიარაშობას არაბეფი დო მიარერიცხუანი რელიგიური ბუნეფი (მაჰმადიანეფი, ქრისტიანეფი, დრუზეფი, სამარიტალეფი დო შხვა) წჷმარინუანა.
ისრაელიშ სახენწჷფო دولة اسرائيل / מדינת ישראל ისრაელი |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
'ჰიმნი: 'הַתִּקְוָה - ჰათიკვა (მენდი) |
||||||
ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | იერუსალიმი / | |||||
ოფიციალური ნინა(ეფი) | ურიული, არაბული | |||||
თარობა | ოპარლამენტე დემოკრატია | |||||
- | პრეზიდენტი | იცხაკ ჰერცოგი | ||||
- | პრ.-მინისტრი | ბენიამინ ნეთანიაჰუ | ||||
ფართობი | ||||||
- | გვალო | 20,770 კმ2 (151-ა) | ||||
- | წყარი (%) | 2 | ||||
მახორობა | ||||||
- | 2013 ფასებათ | 8,134,100 (97-ა) | ||||
- | census | 7,412,200 | ||||
- | მეჭედალა | 371 ად ად/კმ2 (32-ა) | ||||
ედპ (ჸუპ) | 2007 ფასებათ | |||||
- | გვალო | $232.7 მილიარდი (44-ა) | ||||
- | ართ მახორუშე | $33,299 (22-ა) | ||||
აგი (2007) | 0.932 (მაღალი) (23-ა) | |||||
ვალუტა | ახალი შეკელი (ILS ) |
|||||
ბორჯიშ ორტყაფუ | (UTC +2სთ.) | |||||
- | ზარხულიშ (DST) | (UTC +3სთ.) (UTC) | ||||
ქიანაშ კოდი | ISR | |||||
Internet TLD | .il | |||||
ოტელეფონე კოდი | 972 |
სახენწჷფო
რედაქტირაფა- სახენწჷფო სიმბოლოეფი: ისრაელიშ შილა — წჷმარინუანს ჩე ტილოს, ნამუსჷთ ჟინ დო თუდონ განს ჟირი ლენი ზოლი გოჸუნს. შილაშ ცენტრის გჷმოსახილი რე დავითიშ ამშვქიმამი მურიცხი. ისრაელიშ გერბი — წჷმარინუანს „ფრანგული“ ფორმაშ ფარს, ნამუშ ცენტრის გჷმოსახილი რე მენორა - შქვითსანთელამი შანდალი.
- სახენწჷფო სისტემა — დემოკრატიული რესპუბლიკა.
- სახენწჷფოშ მადუდე — პრეზიდენტი იცხაკ ჰერცოგი (2021).
- თარობაშ მადუდე — პრემიერ–მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ (2022).
- კანონიშდუმადვალუ ორგანო — ართპალატამი პარლამენტი (ქნესეთი, 120 მაკათური).
დემოგრაფია
რედაქტირაფა- მახორობა — 6 876 000 (2005), თინეფ შქას 80,1% ურიეფი, 17,0% პალესტინარი არაბი. ურიეფიშ 32% ევროპულ-ამერიკული გამნარყობაშ რე, 15% აფრიკული, 13% აზიური, 21% — აბორიგენი.
- სახენწჷფო ნინეფი — ურიული დო არაბული.
- რელიგია — იუდაიზმი, ისლამი.
- ნანანოღა — იერუსალიმი (695 ვითოში).
- ნოღეფი — თელ-ავივი (365, აგლ. 2,960 ვითოში), ჰაიფა (280, აგლ. 1,007 ვითოში), რიშონ ლეციონი (220), აშდოდი (198), ბეერ-შევა (187).
ეკონომიკა
რედაქტირაფა- რესურსეფი — ოკიდალი ჯა-ტყა, ლინჯიშ მადანი, ორთაშობური აირი, ფოსფატი, თიხა, ფსილა.
- სახენწჷფო ბიუჯეტი — 38,500 მლნ $ (1999).
- ართობური ერუანული პროდუქტი — 154.174 მლრდ $(2005), ართ შურ მახორუშე — 15.920 $.
- ექსპორტი — ხილ-ორტვინული, ნავთობპროდუქტეფი, ქიმიკატეფი, მანქანეფიშკიდანჯალაშ პროდუქცია, სასუქეფი.
- ვალუტა — ახალი შეკელი (ILS).
მონძეობა
რედაქტირაფა- იერუსალიმი — ჯვეში ნოღა, იაფოშ დო შხემიშ კარეფი, გოდებაშ კიდალა, კირდეშ გუმბათი — მეჩეთი ალ-აქსა, უფალიშ საფულეშ ოხვამე, ვია დოლოროზა, იერუსალიმიშ ჯვარიშ მონასტერი;
- ქრისტიანული აბანეფი — ნაზარეთი, კაპერნაუმი;
- იერიქონი — სინაგოგა (VI ოშწ.), ხალიფეფიშ დოხორე (VIII ოშწ.);
- ღურელი ზუღა — (მასადიშ ჯიხაზურგა).
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა- ისრაელიშ თარობაშ პორტალი (ურიული დო არაბული რცხუეფით)
- ისრაელი ალმაშარული გინაჯინუ ვიკიმაპიაშე
- გოვითარაფაშ დუდი პროგნოზეფი ისრაელს International Futures-შე
სქოლიო
რედაქტირაფა- ↑ Skolnik 2007
- ↑ თარი ინდიკატორეფი. სტატისტიკაშ ცენტრალური ბიურო (2008-05-07). კითხირიშ თარიღი: 2007-09-18.
- ↑ ისრაელი. ქიანაშ ანგარიში. Freedom House (2007). კითხირიშ თარიღი: 2007-07-15.
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |