პიერ ჟანსენი
პიერ ჟიულ სეზარ ჟანსენი (ფრანგ. Pierre Jules César Janssen; დ. 22 ფურთუთა, 1824, პარიზი, საფრანგეთი — ღ. 23 ქირსეთუთა, 1907, მიოდონი, საფრანგეთი) — ფრანგი ასტრონომი.
| პიერ ჟანსენი | |
| ფრანგ. Pierre Janssen | |
 | |
| დაბადებაშ თარიღი: | |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: | |
| ღურაშ თარიღი: |
ქირსეთუთა 23, 1907 (83 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: |
მიოდონი, საფრანგეთი |
| მენოღალობა: | |
| ომენცარე სფერო: | |
| სამუშაშ აბანი : | |
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი: |
რუმფორდიშ მენდალი (1876) |
ბიოგრაფია დო მენცარული რკვიებეფი რედაქტირაფა
პიერ ჟანსენიქ დებადჷ პარიზის. გურაფულენდჷ მათემატიკას დო ფიზიკას. გურაფაშ თებაშ უკული მუშენდჷ პარიზიშ ლიცეუმს დო არქიტექტურაშ სკოლას. ჟანსენიშ ინტერესეფიშ სფერო ასტრონომია რდჷ. 1860-1870-იან წანეფს გიმირკვიუ მორღაშ ტრანზიტი, ბჟაშ გეუკუმელაფა. მონაწილენდჷ შხვადოშხვა მენცარულ ექსპედიციეფს პერუს, იტალიას, შვეიცარიას, იაპონიას, ალჟირს დო შხვადო.
1874 წანას ჟანსენიქ გიმიგონჷ ფოტოგრაფიული ინსტრუმენტი ნამუსჷთ ჟანსენიშ რევოლვერის უძახჷნა დო ნამუსჷთ უკულ გიარსხუ ქრონოფოტოგრაფიაშ გოვითარაფაქ.
ჰელიუმი რედაქტირაფა
1868 წანას ჟანსენიქ მიოგორუ მეთოდის ბჟაშ პროტუბერანცეფიშ დაგურაფალო, მუჟამს გეუკუმელაფა ვარე. 1868 წანაშ 18 მარაშინათუთაშ ბჟაშ გეუკუმელაფაშ რკვიებაშ ბორჯის, ჟანსენიქ ძირუ სინთუამი ღოზეფი ქრომოსფეროშ სპექტრის. ბჟაშ სპექტრის ართ-ართი ღოზი ყვინთელი რდჷ, ნამუშ რეღმაშ სიგინძა 587.49 ნანომეტრი რდჷ. ჸათე სპექტრული ღოზიშ წყუ რდჷ თიხანური პერიოდიშო უჩინებუ ელემენტი. სპექტრული ღოზეფიშ სინთუამობაშ გეშა, ჟანსენიქ დადგინჷ ნამდა ქრომოსფერული სპექტრიშ ძირაფა შილებედჷ ბჟაშ გეუკუმელაფაშ უმუშო ხოლო.
1868 წანას 20 გჷმათუთას ბრიტანალი ასტრონომიქ ნორმან ლოკიერიქ სპექტროსკოპიშ გიმორინაფათ, მიოგორუ ქრომოსფეროშ სპექტრიშ ემისიას, თაშნეშე ყვინთელ ღოზეფს. ჸათე პერიოდიშო უჩინებუ ელემენტის ლოკიერიქ დო ქიმიკოსი ედვარდ ფრანკლენდიქ გიოდვეს ჰელიუმი.
პრემიეფი დო ჯილდოეფი რედაქტირაფა
1875 წანაშე ჟანსენი რდჷ მიოდონიშ ობსერვატორიაშ დირექტორი. 1895-1897 წანეფს ჟანსენი რდჷ საფრანგეთიშ ასტრონომიული ჯარალუაშ პრეზიდენტი.
ჟანსენი 1894 წანას მონაწილენდჷ საირქიანო მერიდიანულ კონფედერაციას.
პიერ ჟანსენი რდჷ შხვადოშხვა პრემიეფიშ დო ჯილდოეფიშ ლაურეატი. რდჷ საფრანგეთიშ საპატიო ლეგიონიშ ორდენიშ კავალერი (1868) დო კომანდორი (1893). 1869 წანას მიპალუ ლალანდიშ პრემია დო 1876 წანას რუმფორდიშ მენდალი. პიერ ჟანსენი რდჷ ლონდონიშ ომაფე ჯარალუაშ, ამერიკაშ მენცარობეფიშ ერუანული აკადემიაშ დო საფრანგეთიშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ მაკათური.
ჟანსენიშ ჯოხონობაშ რე ჟანსენიშ პრემია დო მენდალი. თაშნეშე კრატერეფი თუთას დო პლანეტა მოროხის.
პიერ ჟანსენიქ ღურუ 1907 წანას 23 ქირსეთუთას, 83 წანერქ. ნთხორილი რე პარიზიშ პერ-ლაშეზიშ სასაფლას.
რესურსეფი ინტერნეტის რედაქტირაფა
- პიერ ჟანსენი ენციკლოპედია ბრიტანიკას
- ნეკროლოგი, from Popular Astronomy, 1908, vol. 16, pp. 72–74
- ნეკროლოგი, from Astronomische Nachrichten, 1908, vol. 177, p. 63 (ფრანგულო)
- ნეკროლოგი, from The Astrophysical Journal, 1908, vol. 28, pp. 89–99 (ფრანგულო)
- Janssen statue, description and black-and-white picture from The Observatory, 1922, vol. 45, pp. 175–176
- კუნტა ბიოგრაფია, from the High Altitude Observatory at Boulder, Colorado
- Launay, Françoise (2012). The Astronomer Jules Janssen: A Globetrotter of Celestial Physics. Springer.