ჟვერი ჩანარეფი
ჟვერი ჩანარეფი — ჩანარეფი, ნამუეფიშ ორგებუეფს ჸოფა უკორნებუ რე. ჟვერი ჩანარეფიშ მუსხირენი ვითოში გვარობა რსებენს დო ედომუშამ მოსოფელს რე გოფაჩილი. საქორთუოს დოხოლაფირო 1000 გვარობაშ ჟვერი ჩანარი ჩანს. ჟვერი ჩანარეფი ჯგირო მეთმიანწყუ აბანური პიჯალეფს, ბიწორას ივითარებჷნა დო იფაჩუნა, დიდ გავალს მეთმიორინუანა ოფუტეშ მეურნობას — მუთმოჩალჷნა, მიშმაკათჷნა კულტურულ ჩანარეფს, დიხაშე დიდი მუდანობათ ღებულენა სილამეს დო ოჩამურ ნიფთიარობას, ხეს უნწყუნა მანებელეფიშ დო ლახარეფიშ გოფაჩუას, თინეფშე კანკალე ჯინჯეფშე გიშმართჷნა მანე ნიფთიარობეფს.
კარკატია ჟვერი (ბადადია, ყვანაშ ჭლექი დო შხვა) ნათასაშ მიშარჩაფას იჭანუანს, ნამუთ ართულენს მანქანათ მუნაწიშ ეჭოფუას; კანკალეშ (სამანგ. ჰელიოტროპი) თასი ადამიერშო დო ოფუტე-ომეურნე ჩხოლარეფშო (ორინჯეფშო) მაჟღამალი რე, ოცალარ-ოდიარუეფს ლაბანამი ჟვერი ჩანარეფით იჟღამებუ ორინჯი დო შხვა. არსებენს ჟვერი ჩანარეფიშ 3 ბიოლოგიური ტიპი: თასამი კუნტახანიში, ვეგეტაციური კუნტახანიში დო მიარეწანიანი.
თასამი კუნტახანიში იმიარებუ, იფაჩუ დო იახალებუ თასით დო გუმნაღელით, ართშა მუკმუღჷნა დო ღურჷნა, თინეფს შქას რენა ართ- დო ჟირწანიანეფი. თინეფშე მუდგაინით ინშხვავებჷნა პარაზიტი ჟვერეფი, ნამუეფით პარაზიტენა მენძელი ჩანარიშ ღერს (გიმიშღვერე), ჯინჯეფს (ჩორჩხოია) დო გვერდო პარაზიტეფი (ბოგვერი დო შხვა).
ვეგეტაციური კუნტახანიში ჟვერი თასიშ მოხ, ვეგეტაციურო იმიარებუ, სამანგ., კვირკვით, ბოქვით დო შხვა.
მიარეწანიანი ჟვერეფიშ დიხაშგიმენი ორგანოეფი მიარეხანს თელენა, ირწანურო ირზენა ათნაფალას, ნამუთ 1-2 წანას თელენს დო გუმნაღელიშ მოჩამაშ უკული ღურუ (ხომუ ვარდა გეთმედინუ). თეჯგურეფი რე ქუჩჯინჯამეფი, თარლირეამეფი, ჯინჯელამეფი დო ჯინჯათნაფალამეფი.
ორენიშ დო სპეციალიზაციაშ მეჯინათ, ჟვერი ჩანარეფი რენა რუდერალური (იმიარებჷნა ნახვერიშ გინარღვაფალ აბანს, ოხორინეშ ვარდა ოწვირეშ გოხოლუას, რზაშ მანგას დო შხვა). სეგეტალური (ჟვერეფი ნახონას, დოლოს, ბინეხის, ხეხილიშ ბაღის, პარკეფს დო შხვადო). ორთაშობური ორგებუეფიშ ჟვერი ჩანარეფი დო სპეციალური ფართობეფიშ ჟვერი ჩანარეფი ზოხოთ გიშმერთუ ოკარანტინე ჟვერეფი, ნამუეფიშ გოფაჩუაშენ კონწარი კონტროლი რე მიშაღალირი (აკონტროლენს ოკონტროლე ნინალა). ჟვერი ჩანარეფიშ სააწმარენჯოთ გჷმირინუანა თაშნეშე აგროტექნიკურ, ქიმიურ, ბიოლოგიურ დო კომპლექსურ ოქიმინალეფს.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- ზოგადი მიწათმოქმედება, თბ., 1975;
- ქეშელაშვილი გ., ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 9, ხს. 103, ქართი, 1985 წანა.