ტიგრან II
ტიგრან II დიდი (სომხ. Տիգրան Մեծ, ლათ. Tigranes Magnus, ბერძ. Τιγράνης, დ. ჯვ. წ. 140 — ღ. ჯვ. წ. 55) — სომხეთიშ მაფა ჯვ. წ. 95-55 წანეფს, არტაშესიანეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალი. თიში მართუალაშ ბორჯის, სომხეთიქ მიოჭირინუ ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის.
| ტიგრან II დიდი სომხ. Տիգրան Մեծ | ||
 ტიგრან II-შ მონეტა | ||
| სომხეთიშ მაფა | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 95 წანა – ჯვ. წ. 55 წანა | ||
| წიმოხონი | ტიგრან I | |
| მონძე | არტავაზდ II | |
| დუნაბადი | ჯვ. წ. 140 | |
| ნაღურა | ჯვ. წ. 55 (85 წანერი) | |
| ნთხორუ აბანი | ტიგრანაკერტი (თეხანური დიარბაქირი, თურქეთი) | |
| მუმა | არტავაზდ I ვარდა ტიგრან I | |
| ალმასქუ | კლეოპატრა პონტოარი | |
| სქუალეფი | ქომოლსქუალეფი: ზარიადრე ტიგრან უკულაში არტავაზდ II ხოლო ართი ქომოლსქუა ცირასქუალეფი: არიაზატე ხოლო ჟირი ცირასქუა | |
| რელიგია | ზოროასტრიზმი | |
საეგებიოთ, რდჷ არტავაზდ I-შ სქუა. მუჟამსჷთ სომხეთი პართიაშ სიუზერენიტეტიშ თუდო რდჷ, ტიგრანი მძევალო ქიმეჩეს პართიაშ მაფას მითრიდატე II-ს. ხვისტაშა ეშულაშ უკულ, ტიგრანქ წიმიჭყჷ ექსპანსიური პოლიტიკა. ჯვ. წ. 95-75 წანეფს ტიგრანქ ქიდეკინჷ ტერიტორიეფი, ნამუეფით ადრე რომიშ დო პართიაშ ხეშულობაშ თუდო რდჷ.
დუდშე ვართი რომს დო ვართ პართიას აქტიური გალენური პოლიტიკაშა ვაჩოდუდჷ. ჯვ. წ. 91 წანას დოღურჷ მითრიდატე II-ქ. თიში მონძე რდჷ გოტარზ I, ნამუშ მართუალაშ პერიოდის, პართიას ომენოღალე ლჷმაქ ქიდიჭყჷ. რომს, ჯვ. წ. 91 წანაშე იბურჯანდჷ მორსხუეეფიშ ლჷმა. ჯვ. წ. 95 წანას ტიგრანქ ქიდეკინჷ სოფენე. პონტოშ მაფა მითრიდატე VI ევპატორიშ (ნამუთ ტიგრანიშ მუანთილი რდჷ) ელაჩამათ, ტიგრანქ გემშართჷ კაპადოკიაშა, ნამუშ მაფა არიობარზანექ ინტუ დო მოხვარა რომს ქოთხუ. მითრიდატექ დო ტიგრანქ გირთეს კაპადოკია. მარა მალას, რომალი მანჯღვერთარქ სულაქ გემშეჭკირჷ კაპადოკიაშა, დამარცხჷ სომეხეფი დო თინეფიშ ალმარენჯეფი, დო კაპადოკიაშ ომაფე ხვისტა კინ არიობარზანეს დურთინუ. მარა ტიგრანქ იშენ შელებუ ბჟაეიოლი კაპადოკიაშ აკოართაფა სოფენეწკჷმა.
ჯვ. წ. 88-85 წანეფს ტიგრანქ ქიდეკინჷ ადიაბენა, გორდიენა, ატროპატენა. ნინა გარსოიანიშ მეჯინათ, ტიგრანიშ ჯარეფქ მიოჭირინეს ეკბატანაშ გოხოლუაშა. ჯვ. წ. 84-83 წანეფს, ტიგრანიშ ჯარეფქ გეჭოფეს კილიკია-პედიასი, მიგდონია, ოსროჰენა დო კომაგენე. კომაგენეშ მაფა მითრიდატე I-ქ ტიგრანიშ ვასალო გინირთჷ.
ჯვ. წ. 84 წანას, ტიგრანქ, ლჷმაშ უმოშო ქიდეკინჷ სირია, სოდეთ მიშჷ ომენოღალე კონფლიქტი სელევკიდეფს შქას. სირიაშ პროვინციაშ მამართალო ტიგრანქ ქუდარინუ მუში ართ-ართი მანჯღვერთარი მაგადატე. ალეპოს ქუდასქიდჷ ზოხორინელობაქ, მუჭოთ ნოღა-სახენწჷფოს. ართი ვერსიათ, ტიგრანქ მუში ოურდუმე კამპანიეფით, მიოჭირინუ ეგვიპტეშა ხოლო. შხვა ვერსიათ, ტიგრანიშ ჯარეფქ მიოჭირინეს ოორუე პალესტინაშა.
სულაშ ღურაშ უკულ, ჯვ. წ. 78 წანას ტიგრანქ კინ გემშეჭკირჷ კაპადოკიაშა დო დოხოლაფირო 300,000 ადამიერი გეგნახორუ სომხეთიშ ახალი ნანანოღა ტიგრანაკერტიშა. ტიგრანიშ ოურდუმე კამპანიეფიშ შედეგო, სომხეთიშ ომაფე გინოზინდილი რდჷ პონტოშ გვალეფიშე შქაწყარმალონაშახ დო კასპიაშ ზუღაშე სქირონაშქა ზუღაშახ.
ჯვ. წ. 70 წანას რომალეფქ დამარცხეს მითრიდატე VI ევპატორი. მითრიდატექ ტიგრანიშა ინტუ. ჯვ. წ. 69 წანას, ტიგრანაკერტიშ ლჷმას, რომალეფქ, ლუკულუსიშ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს ტიგრანი დო გეჭოფეს ნანანოღა ტიგრანაკერტი. ართი წანაშ უკულ, ჯვ. წ. 68 წანას, არტაშატიშ ლჷმას, რომიშ ჯარეფქ კინ დამარცხეს ტიგრანი. ლუკულუსიშ უკულ, სომხეთიშა გემშეჭკირჷ გნეუს პომპეუსიქ. ტიგრანქ ქიჩინჷ რომიშ სიუზერენიტეტი დო გინიგჷ 6,000 ტალანტი. ტიგრანს ქუდუტეს ხვალე სომხეთი დო ოურდუმე კამპანიეფით ეჭოფილი ტერიტორიეფი დათმებაფეს.