ფიონი

ფიონი (გერმ. Föhn; ლათ. favonius – ტიბუ ბჟადალიშ ბორია) — ტიბუ, სქჷრე სანწალე ბორია, ნამუთ ბორჯ-ბორჯო უმბარანს გვალეფშე ლეხერჸურე. ფიონიშ ბორჯის ჰავაშ ტემპერატურა შანულამო დო მალას იმაღალებუ, დო ალაზიმაფონი ჭოროფა კვათირო ანთხუ, მინშა 10-20%-შახ.

ფიონი (შვეიცარია).

ფიონიშ დოჭყაფაშ ბორჯის იხვილუაფუ ტემპერატურაშ კვათირი დო მალასიანი ქანცალი, ხოლო იქანცჷ სილამეთ, მუჟამსჷთ მოხვადუ ფიონიშ ტიბჷ ჰავაშ რაგვინი რგილ ჰავაწკჷმა, ნამუეფით ლეხერეფს ეიოფშანა. ფიონიშ სიკვათირე მიოგურუანს ფიონურ ბუმაშ ნძალამ ტურბულენტობას. ფიონი იგინძორუაფჷ მუსხირენ სათშე მუსხირენ დღაშახ, მინშა მოხვადუ გაჩემება.

ფიონი ალპეფს უჯვეშაშ ბორჯიშე რე ჩინებული. ფიონი ძალამი შხირი რე ბჟადალი კავკაციონიშ ობჟათე დო ოორუე კართეფს. შხირას მიკიხვილუაფჷ ყირიმიშ ჩქონს, ალთაიშ დო შქა აზიაშ გვალეფს, იაკუტიას, ბჟადალ გრენლანდიას, კირდამ გვალაშ ბჟაეიოლ კართეფს დო ხოლო შხვა მიარე გვალეფიშ კართეფს.

ფიონიშ ცა ჟენევას (შვეიცარია).

ფიონქ შილებე წჷმიქიმინას ნამდგაიჸინ გვალეფიშ სისტემას, ჰავაშ საართო მორთაშ ბუმა კვათუნს ქჷნდჷრიშ დასაბაღ სიმაღალეშა. ბორიაპიჯამ აკანეფს ჰავა დიშქუმალუ ქჷნდჷრეფშე, წჷმოქიმინელი განიშ ჰავაშ გათხითხარება მიცხვანტალ მაღალო დვალირ ფალეფშა. ფიონიშ ბორჯის არსებუან მაღალ ტემპერატურა გოპიჯალაფირი რე მუში უგუშურთუმუ გოტიბაფათ. ტემპერატურაშ ვერტკალური გრადიენტი დახე ირო სქირგიშულირს ნარკები რე. ხანგირძე დო ირიათოიან ფიონიშ შედეგო მეურს გვალეფს თირიშ ნდღულაფა. ზარხულიშ ფიონი მაღალ ტემპერატურაშ დო სქირუაშ ხარჯიშა ოჸვილარო მოქიმინჯენს ჩანარეფშა. თაშ მაგ., ბჟადალ საქორთუოს ქუთეში რე შეთხუალეფი, სოდეთ ზარხულიშ ფიონეფიშ ბორჯის მეურს ჯალეფიშ ფურცელიშ გითოცუმა დო მიკოწილუა.

ფიონი მიკიხვილუაფ არქტიკულ ჰავას. ისლანიას ნძალიერი ფიონეფიშ ბორჯის იფიქსირებუდჷ ჰავაშ ტემპერატურაშ მოძინა დახე 30°C-ით (მუსხირენ სათიშ გოლინას).

გალერეა

• 
• 
• 
• 

რესურსეფი ინტერნეტის

ვიკიოწკარუეს^? რე ხასჷლა თემაშენ:

ფიონი

• Mountain waves and Downslope winds – Seite mit animierten Lehrmaterial (englisch, Audio)
• Felix Welzenbach: Einführung in die moderne thermodynamische und hydraulische Föhntheorie mit Abbildungen
• Föhn Vorhersage Schweiz Archived 2011-01-06 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Wie Föhn entsteht? Nicht so, wie Sie denken « Wetterblog Frank Wettert Archived 2015-09-22 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Bild Föhnmauer
• Satellitenfilm eines Nordföhns an den Alpen mit Staubewölkung Archived 2015-09-22 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Video von einer Foehn Lage in der Schweizer Alpen
• Dank Föhn: Die Alpen zum Greifen nah am Bayerwald (Sturmjäger Martin Zoidl)

ლიტერატურა

• С. П. Хромов, М. А. Петросянц, Метеорология и климатология, МГУ. 2001.