არიანე
არიანე ნიკომედიარი (ბერძ. Ἀρριανός, ლათ. Lucius Flavius Arrianus; დ. დოხოლაფირო 86/89 — ღ. დოხოლაფირო 146/160) — ბერძენი ისტორიკოსი, ჭარუ, ფილოსოფოსი დო ოურდუმე მოღალე. თიში არძაშე უმოსო შანულამი ნახანდი რე ალექსანდრეშ ანაბასისი.
| არიანე | |
 არიანეშ ბიუსტი | |
| დაბადებაშ თარიღი: |
დოხოლაფირო 86 |
|---|---|
| დაბადებაშ აბანი: |
ნიკომედია, ბითინია, ანატოლია (ასეიანი იზმითი, ქოჯაელი, თურქეთი) |
| ღურაშ თარიღი: |
დოხოლაფირო 160 (73-74 წანერი) |
| ღურაშ აბანი: | |
| ერუანობა: | |
| საქვარუა: | |
| Magnum opus: | |
| ნინა: | |
ჸათე ნახანდის ეჭარილიე ალექსანდრე მაკედონარიშ ოურდუმე კამპანიეფი, გიშაკერზაფილო თიში ლჷმეფი სპარსეთიშ იმპერიას ჯვ.წ. 336-323 წანეფს. ალექსანდრეშ ანაბასისი ბერძენი ისტორიკოსიშ ქსენოფონტიშ ანაბასისიშ იმიტაციათ (სტრუქტურა, სტილი, აკოდგინალუა) რე ჭარილი.
არიანეშ შხვა ნახანდეფიშე ეიოშანალი რე ინდიკა, სოდეთ მოჩამილი რე აზიაშ, გიშაკერზაფილო ინდოეთიშ ოურდუმე ისტორია. წინგი დეტალურო ეთმოჭარუნს ალექსანდრეშ ართ-ართი მანჯღვერთარიშ ნეარქოსიშ ვოიაჟის ინდოეთიშე სპარსეთიშ ჸუჯიშა. ინდიკა შანულამი ნახანდი რე ჯვეში ინდოეთიშ ისტორიაშ, გეოგრაფიაშ დო კულტურაშ ორკვიებელო.
საქორთუოშ ისტორიაშო კაბეტი შანულობა უღჷ არიანეშ ნახანდის შარალუეფი უჩა ზუღაშ მუკი. ჸათე ნახანდიშ მაართა ნორთის მოჩამილიე უჩა ზუღაშ წყარპიჯიშ დოხასიათაფა ტრაპეზუნტიშე დიოსკურიაშა. არიანე ეთმოკოროცხუნს ზუღაშპიჯის მახორუ ტომეფს (სანეფი, მაკრონეფი, ჰენიოხეფი, ზიდრიტეფი, ლაზეფი, სანიგეფი, აფშილეფი, აბაზგეფი), შინანს თინეფიშ მაფეფს, თაშნეშე ეჭარუნს ჸათე ტომეფიშ ურთიართობას რომიწკჷმა. არიანეს მოშინაფილი აფჷ ზუღაშპიჯის მადვალუ ჯიხეფი ხოლო (აფსაროსი, ფაზისი, სებასტოპოლისი).
არიანექ დებადჷ ნიკომედიას, ბითინიაშ ნანანოღას. არიანეს ჯგირი გონათაფა მეუღებჷ. უკინებუდჷ შხვადოშხვა პოსტეფი. რდჷ სენატორი, კონსული, კაპადოკიაშ პრეფექტი (გუბერნატორი). არიანე რომიშ იმპერატორიშ ადრიანეშ მაჸალე ჸოფე.
რომალი ისტორიკოსი დიონ კასიუსი ჭარუნს, ნამდა ბარ-კოხბაშ არყებაშ უკულ, იბერიაშ მაფა ფარსმან II-შ ინიციატივათ, ალანეფი გემშაჭკირენა მოხურგე ტერიტორიეფიშა, თაშნეშე კაპადოკიაშა, სოდეთ თინეფი მუჯალაგუნა არიანეშ ლეგიონეფს.
არიანექ კაპადოკიაშ პრეფექტობაშ ბორჯის იშარალჷ უჩა ზუღაშ ბჟაეიოლი წყარპიჯეფს. ჸათე შარალუას, უკულ გიარსხუ ნახანდიქ "შარალუეფი უჩა ზუღაშ მუკი".
არიანეს რომიშ იმპერატორიშ კარს სერიოზული დო შანულამი რეპუტაცია ნოღვე. თინა მუში დუც ფშხირას მიშინუანდჷ მუჭოთ "მაჟირა ქსენოფონტი"-ს.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- P. A. Stadter, Arrian of Nicomedia, Chapel Hill, 1980.