იტალია
იტალია (იტალ. Italia), ოფიციალურო იტალიაშ რესპუბლიკა (იტალ. Repubblica italiana[4]) — უნიტარული, საპარლამენტო რესპუბლიკა ობჟათე-ბჟადალ ევროპას. ოორუეჸურე, ალპეფიშ მანგას უხურგანს საფრანგეთი, შვეიცარია, ავსტრია დო სლოვენია. ობჟათეჸურე თინა ედომუშამო ფორჷნს აპენინიშ ჩქონს, სქირონაშქა ზუღაშ ჟირი უკაბეტაშ კოკის — სიცილიას დო სარდინიას, თაშნეშე შხვა ანდა მორჩილ კოკის. იტალიაშ თანჯეფს იდვალუაფუ ჟირი ანკლავი, ზოხორინელი სახენწჷფოეფი სან-მარინო დო ვატიკანი. თე ბორჯის იტალიას შვეიცარიაშ ტერიტორიას უღჷ ექსკლავი კამპიონე-დ'იტალია. იტალიაშ ტერიტორია ფორჷნს 301 338 კმ²-ს დო ახასიათენს ზჷმიერი ორტყაფუშ კლიმატი. 60,6 მლნ მახორუთ იტალია ევროპას მა-5 სახენწჷფო რე მახორობაშ მუდანობაშ მეჯინათ დო მოსოფელს 23-ა.
იტალიაშ რესპუბლიკა | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
ჰიმნი: „Il Canto degli Italiani" „იტალიარეფიშ ბირა“ |
||||||
![]() |
||||||
ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | რომი / | |||||
ოფიციალური ნინა(ეფი) | იტალიურია | |||||
თარობა | უნიტარული საპარლამენტო რესპუბლიკა | |||||
- | პრეზიდენტი | სერჯო მატარელა | ||||
- | პრემიერ-მინისტრი | ჯორჯა მელონი | ||||
ფართობი | ||||||
- | გვალო | 116,347 კმ2 (71-ა) | ||||
- | წყარი (%) | 1.24 (2015)[1] | ||||
მახორობა | ||||||
- | 2024 ფასებათ | 58,947,905[2] (25-ა) | ||||
- | მეჭედალა | 195.7 ად/კმ2 (71-ა) | ||||
ედპ (ჸუპ) | 2024 ფასებათ | |||||
- | გვალო | ![]() |
||||
- | ართ მახორუშე | ![]() |
||||
აგი (2022) | 0.906 (30-ა) | |||||
ვალუტა | ევრო (EUR ) |
|||||
ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC+1 | |||||
- | ზარხულიშ (DST) | UTC+2 (UTC) | ||||
ქიანაშ კოდი | IT | |||||
Internet TLD | .it | |||||
ოტელეფონე კოდი | +39 |
ჯოხოდვალა
რედაქტირაფა- ოფიციალური: იტალიაშ რესპუბლიკა.
- ოდაბადური: Italia, Repubblica Italiana.
- ეტიმოლოგია მერცხუაფილი რე ჯვეშ იტალიკურ ტომეფწკჷმა, თენეფიშ ართ ნორთიქ, ლათინოსეფქ აკოჭოფეს შხვეფი დო ქჷდარსხეს რომიშ სახენწჷფო. შხვა ვერსიაშ მეჯინათ, ეტიმოლოგია მოურს „გინეფიშ ღორონთიშ“ ჯოხოშე, ლათინურო vituli გინს ჯოხო.
გეოგრაფია
რედაქტირაფაქიანა იდვალუაფუ ბჟადალუ ევროპას, აპენინეფიშ ჩქონს დო გოხოლუაშ კოკეფს. ომძღჷ ქიანეფი: საფრანგეთი, სლოვენია, ავსტრია, შვეიცარია. იტალიაშ ტერიტორიას აშაძჷ ჟირი სუვერენული სახენწჷფო-ანკლავი: ვატიკანი დო სან-მარინო.
ქიანაშ ნანანოღა რე რომი.
- ფართობი — 301 230 კმ²
- თანჯეფი: ოზუღე — 4 852 კმ; ოსქირონე — 1 703 კმ.
- ორთა: გეოგრაფიული რაიონეფი — ალპეფი, აპენინეფი, პოშ ვე.
- უმაღალაში კონკეფი (მ) — გრან-პარადიზო 4 061, მონბლანი 4 807 (საფრანგეთიწკჷმა ართო);
- უდიდაში წყარმალუეფი (კმ) — პო 652, ადიჯე 410, ტევერე 405;
- უდიდაში ტობეფი (კმ²) — გარდა 370, ლაგო-მაჯორე 170 (გვალო 212), კომო 146, ტრაზიმენო 128;
- უდიდაში კოკეფი (კმ²) — სიცილია 25 426, სარდინია 23 813, ელბა 223
- კლიმატი — სქირონაშქაზუღური, კონტინენტური, ალპური.
- ორთაშობური რესურსეფი — ვარჩხილიშწყარი, მარმარილო, წურწუფა, ორთაშობური აირიშ დო ნაფთობიშ მორჩილი რეზერვეფი, ჩხომი, ქუანოშქერი, ოფუტეშ მეურნობაშ დიხეფი.
დემოგრაფია
რედაქტირაფა- მახორობა — 60 231 214 (2009), თინეფ შქას 94,1% იტალიარეფი, 2,6% სარდინიალეფი, 1,2% ფრიულარეფი.
- ნინეფი — იტალიური, გერმანული (ტრენტინო-ალტო-ადიჯეშ რეგიონს), ფრანგული (ვალე დ-აოსტა), სლოვენური (ტრიესტე-გორიცია).
- რელიგია — კათოლიციზმი.
- ნოღეფი (ვით.) — რომი (2 456, აგლომ. — 3 550), მილანი (1 180, აგლომ. — 4 047), ნეაპოლი (992, აგლომ. — 3 612), ტურინი (856, აგლომ. — 1.612), პალერმო (652, აგლომ. — 946), გენუა (602, აგლომ. - 675), ბოლონია (369, აგლომ. - 536), ფლორენცია (352, აგლომ. - 824).
რესურსეფი ინტერნეტის
რედაქტირაფა- Italy entry at The World Factbook Archived 2017-07-09 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- ტურიზმიშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა Archived 2009-10-18 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Italy at the Open Directory Project Archived 2011-11-14 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- ვიკიმედიაშ ატლასი
ოთარობე
რედაქტირაფა- President of the Republic of Italy
- Chamber of Deputies
- Ministry of Foreign Affairs
- Ministry of Education: international exchanges
- Ministry of Labour and Social Welfare Archived 2007-09-22 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Ministry of Justice
- Chief of State and Cabinet Members Archived 2011-10-16 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
სქოლიო
რედაქტირაფა- ↑ Surface water and surface water change. Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). კითხირიშ თარიღი: 11 October 2020.
- ↑ ISTAT – Demography, Statistics, Demographic Balance, Resident Population. კითხირიშ თარიღი: 10 July 2024.
- ↑ World Economic Outlook Database, October 2024 Edition. (Italy). International Monetary Fund (22 October 2024). კითხირიშ თარიღი: 22 October 2024.
- ↑ Ethnologue report. Ethnologue.com. კითხირიშ თარიღი: 30 October 2010.