იასირ არაფატი
მუჰამად აბდელ რაჰმან აბდელ რაუფ არაფატ ალ-ქუდვა ალ-ჰუსეინი, უმოსო შინელი რდჷ მუჭოთ იასირ არაფატი, თაშნეშე შინელი რდჷ მუჭოთ აბუ ამარი (არაბ. ياسر عرفات; დ. 4 ვარდა 24 მარაშინათუთა, 1929 — ღ. 11 გერგობათუთა, 2004) — პალესტინარი პოლიტიკური ლიდერი, პალესტინაშ გადუდიშულაფაშ ორგანიზაციაშ (პგო) დუდმახვენჯი 1969-2004 წანეფს, პალესტინაშ ერუანული ადმინისტრაციაშ (პეა) პრეზიდენტი 1994-2004 წანეფს, პალესტინაშ ნაციონალისტურ-სოციალისტური იდეოლოგიაშ პოლიტიკური პარტია ფათჰიშ დუმარსხუაფალი დო თიში ლიდერი 1959-2004 წანეფს.
| იასირ არაფატი ياسر عرفات | ||
 არაფატი 1996 წანას | ||
| პალესტინაშ ერუანული ადმინისტრაციაშ მა-1 პრეზიდენტი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 5 კვირკვე, 1994 – 11 გერგობათუთა, 2004 | ||
| პრემიერ-მინისტრი | მაჰმუდ აბასი აჰმედ კურეი | |
| წიმოხონი | პოსტიქ გიჭყჷ | |
| მონძე | მაჰმუდ აბასი | |
პალესტინაშ გადუდიშულაფაშ ორგანიზაციაშ მა-3 დუდმახვენჯი | ||
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 4 ფურთუთა, 1969 – 29 გჷმათუთა, 2004 | ||
| წიმოხონი | იაჰია ჰამუდა | |
| მონძე | მაჰმუდ აბასი | |
| დუნაბადი | 4 ვარდა 24 მარაშინათუთა, 1929 კაირო, ეგვიპტე | |
| ნაღურა | 11 გერგობათუთა, 2004 (75 წანერი) კლამარი, საფრანგეთი | |
| ერუანობა | არაბი | |
| პოლიტიკური პარტია | ფათჰი | |
| მუმა | აბდელ რაუფ ალ-ქუდვა ალ ჰუსეინი | |
| ნანა | ზაჰვა აბულ საიდი | |
| ალმასქუ | სუჰა არაფატი | |
| სქუალეფი | 1 | |
| გონათაფა | მაფა ფუად I-შ უნივერსიტეტი | |
| პროფესია | ინჟინერი | |
| რელიგია | სუნიზმი | |
| ჯილდოეფი | ნობელიშ პრემია თინჩალაშ დარგის (1994) | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
დებადჷ კაიროს, პალესტინარი არაბეფიშ ფანიას. გურაფულენდჷ მაფა ფუად I-შ უნივერსიტეტის. სტუდენტობაშ ბორჯის იასირ არაფატიქ არაბული ნაციონალისტური დო ანტისიონისტური იდეეფით დეინტერესჷ. არაფატი აწურდჷ ისრაელიშ სახენწჷფოშ გოჭყაფას დო მუსლიმეფიშ საჯიმალოწკჷმა ართო ლჷმენდჷ ისრაელიშ მეხჷ, 1948 წანას. არაბული ნძალეფიშ მარცხიშ უკულ, არაფატიქ კაიროშა დირთჷ დო გინირთჷ პალესტინარი სტუდენტეფიშ სხუნუშ პრეზიდენტო. ჸათე პოსტი თის 1952-1956 წანეფს უკინებუდჷ.
1950-იან წანეფს არაფატიქ დარსხუ ფათჰი, ოურდუმე-პოლიტიკური ორგანიზაცია, ნამუშ ღანკი ისრაელიშ არდგილს პალესტინური სახენწჷფოშ დორსხუაფა რდჷ. ფათჰი ოპერირენდჷ შხვადოშხვა არაბული სახენწჷფოს. ორგანიზაციაშ მაკათურეფი რეგულარულო ოწყუნდეს ტერაქტეფს ისრაელიშ მეხჷ. 1960-იან წანეფიშე არაფატიქ შანულამი პოპულარობა მიპალუ დო ქაკათჷ პალესტინაშ გადუდიშულაფაშ ორგანიზაციას. 1969 წანას თიქ გიშაგორილქ იჸუ პალესტინაშ ერუანული სხუნუშ მაკათურო. ფათჰის, ნამუსჷთ სერიოზული გოლინა უღუდჷ იორდანიას, პრობლემეფქ ქაშუ იორდანიაშ მაფა ჰუსეინიშ ხეშულობაწკჷმა. არდგილი უღუდჷ ოურდუმე კონფლიქტის ხოლო. ჸათეშ გეშათ ფათჰიშ მაკათურეფქ ლიბანშა გეგნორთეს. ლიბანს, ფათჰიქ აქტიურო ქაკათჷ თექიანი პოლიტიკური პროცესეფს დო ლიბანიშ ომენოღალე ლჷმაშ ბორჯის ორგანიზაციაქ ხუჯი დუკინჷ ლიბანიშ ერუანული ჸარაფის. ფათჰი, თაშნეშე აგინძორენდჷ ლჷმას ისრაელიშ მეხჷ. 1978 წანაშ ობჟათე ლიბანიშ კონფლიქტიშ დო 1982 წანაშ ლიბანიშ ლჷმაშ უკულ, მუჟამსჷთ ისრაელიშ ჯარეფქ ლიბანიშა გემშეჭკირესინჷ, არაფატიქ ლიბანი ქიდიტუ დო ტუნისიშა გეგნორთჷ. ჸათაქ თინა 1993 წანაშახ სქიდუდჷ. ტუნისის რინაშ ბორჯის, არაფატიქ პოზიცია დითირუ. თიში აზრით ოხვილური რდჷ ისრაელიწკჷმა მორაგადაფა დო ვართ კონფლიქტი. არაფატი მოხუჯე რდჷ ისრაელი-პალესტინაშ კონფლიქტიშ გინოჭყვიდუაშ ჟირი სახენწჷფოშ, ზოხო ურიული დო ზოხო არაბული სახენწჷფოეფიშ გოჭყაფათ. 1994 წანას, არაფატიქ პალესტინაშა დირთჷ დო ღაზას ქიდიხორჷ. ჸათე პერიოდიშე თინა აქტიურო მონაწილენდჷ ისრაელიწკჷმა მორაგადაფეფს: მადრიდის 1991 წანას, ოსლოს 1993 წანას დო კემპ-დევიდის 2000 წანას. შანულამი წჷმოძინეფქ იჸუ მეჭირნაფილქ ოსლოშ მორაგადაფეფს. ოსლოშ ხეკულუათ დიჭყჷ ოსლოშ ოთინჩალე პროცესიქ. პგო-ქ ქიჩინჷ ისრაელი დო ისრაელქ ქიჩინჷ პგო, მუჭოთ პალესტინარი კათაშ წჷმმარინაფალი. ოსლოშ ხეკულუაშ ნძალათ გიჭყჷ პალესტინაშ ერუანული ადმინისტრაციაქ. ჸათე ოთინჩალე მეჭირინაფეფიშ გეშათ, იასირ არაფატის დო ისრაელიშ პრემიერ-მინისტრეფს იცხაკ რაბინის დო შიმონ პერესის გინოჩეს ნობელიშ პრემია თინჩალაშ დარგის, 1994 წანას. ჸათე პერიოდიშე ფათჰიშ პოპულარობაქ ჭიეჭიეთ დედაღარჷ. გენძალიერეს ჰამასიქ დო შხვა ოურდუმე ორგანიზაციეფქ. 2002 წანაშე არაფატიშ შტაბ-ორენი რამალას, პრაქტიკულო ქართას (ალყა) რდჷ ისრაელიშ ჯარეფიშით. 2004 წანას არაფატიქ ქიდელახჷ დო თინა კურნალუაშ ღანკით საფრანგეთიშა მიდეჸონეს. არაფატი ქუდანჯირეს პარიზიშ ოურდუმე ჰოსპიტალს, სოდეთ თიქ დოღურჷ 2004 წანაშ 11 გერგობათუთას.
იასირ არაფატი ოდებელი ფიგურა რე. პალესტინარეფი თის მითმირჩქინანა გერგეზო, ნამუთ ლჷმენდჷ პალესტინაშო დო პალესტინარი არაბეფიშო. მუჟამსჷთ, ურიეფიშ აზრით არაფატი რდჷ ტერორისტი. არაფატის ფშხირას აკრიტიკენა ისლამისტი რადიკალეფი, ნამუეფიშ აზრით არაფატი რდჷ კორუმპირაფილი ადამიერი, ნამუქჷთ ისრაელიწკჷმა ბრელი დათმებაშა იდუ.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Hart, Alan (1989). Arafat, a political biography. Bloomington: Indiana University Press.
- Gowers, Andrew; Tony Walker (2005). Arafat: The Biography. Virgin Books.
- Rubin, Barry M.; Judith Colp Rubin (2003). Yasir Arafat: A Political Biography. Oxford University Press.