ლიხტენშტაინი
ლიხტენშტაინი (გერმ. Liechtenstein [ˈlɪçtn̩ʃtaɪn]), ოფიციალურო — ლიხტენშტაინიშ სათარო (გერმ. Fürstentum Liechtenstein [ˈfʏʁstn̩ˌtuːm ˈlɪçtn̩ʃtaɪn]) — ციქა ქიანა (160 კმ²) ბჟადალ ევროპას, ნამუთ შვეიცარიაწკჷმა რე ასოცირაფილი.
| ლიხტენშტაინიშ სათარო | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| დევიზი: „Für Gott, Fürst und Vaterland” „ღორონთიშო, თარიშო დო ოდაბადეშო” |
||||||
| ჰიმნი: |
||||||
 |
||||||
| ნანანოღა | ვადუცი | |||||
| უკაბეტაში ნოღა | შაანი | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | გერმანული | |||||
| რელიგია | კათოლიციზმი | |||||
| თარობა | კონსტიტუციური მონარქია | |||||
| - | თარი | ჰანს-ადამ II | ||||
| - | მაფასკირი-რეგენტი | ალოიზი | ||||
| - | პრემიერ-მინისტრი | დანიელ რიში | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 160 კმ2 (187-ა) | ||||
| - | წყარი (%) | 2.4 | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2021 ფასებათ |  38 423 (215-ა) |
||||
| - | მეჭედალა | 240,1 ად/კმ2 (36-ა) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2019 ფასებათ | |||||
| - | გვალო | 6,839 მლრდ. დოლარი (157-ა) | ||||
| - | ართ მახორუშე | 180 367 დოლარი (2-ა) | ||||
| აგი |  0,917 (18-ო) |
|||||
| ვალუტა | შვეიცარიული ფრანკი (CHF) |
|||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC+1 | |||||
| - | ზარხულიშ (DST) | UTC+2 (UTC) | ||||
| ქიანაშ კოდი | LIE | |||||
| Internet TLD | .li | |||||
| ოტელეფონე კოდი | +423 | |||||
ჯოხოდვალა
რედაქტირაფა- ოფიციალური — ლიხტენშტეინიშ ოთარე.
- ოდაბადური — Liechtenstein; Furstentum Liechtenstein.
- ეტიმოლოგია. ჯოხოდვალა შანენს ქექე ქუას დო გიადჷ ლიხტენშტაინიშ დინასტიაშ მეჯინათ, ნამუეფქჷთ მიძინეს დო აკაშქვეს შელენბერგიშ დო ვადუციშ ოგრაფეეფიშ ტერიტორიეფინ.
გეოგრაფია
რედაქტირაფალიხტენშტეინიშ ოთარე სუვერენული ქიანა რე. იდვალუაფუ ავსტრია დო შვეიცარიაშ შქას, წყარმალუ რაინიშ პიჯის. ლიხტენშტაინიშ ნანანოღა რე ვადუცი, უდიდაში ნოღა — შაანი. ქიანას ვა უღჷ ზუღაშა გჷშალი, თეწკჷმა, ლიხტენშტაინი ჟირჲ ქიანაშე ართ-ართი რე, ნამუსჷთ ვანძღჷ ნამთინი ოზუღე ქიანანჲ. ლიხტენშტაინი ჯუკუ სახენწჷფო რე დო მუში ფართობი რე 160,48 კვ. კმ. სანძღოეფიშ სიგინძა რე 76,6 კმ. ტერიტორიაშა მიშმურს მუჭოთ რზენი, თეშ - ალპეფი. არძაშე უმაღალაშ გვალა რე გრაუშპიცი — 2599 მ. ქიანას რე ჟირი წყარმალუ — რაინი დო ზამინა. ქიანაშ მაქსიმალური სიგინძა რე 24,56 კმ, სიგანა — 12,36 კმ. ქიანას რე ხვალე ართი ტობა გამპრინერ ზეელე (გერმ. das Gampriner Seele), ნამუქუთ 1927 წანას წყარმალუ რაინიშ ედიდაფაშ უკული აკიქიმინჷნჲ.
სახენწჷფო
რედაქტირაფალიხტენშტაინს კონსტიტუციური მონარქია რე, მუთ გერსხუაფილი რე დემოკრატიულ პარლამენტიშა. ოფიციალური ნინა რე გერმანული, ვალუტა — შვეიცარიული ფრანკი. 1989 წანაშე სახენწჷფოშ მადუდე რე პატჷნი Hans Adam II. სახენწჷფო საქვარეფს 2004 წანაშე დუდენს მონძე პრინცი Alois von und zu Liechtenstein. კანონიშდუმადვალუ ორგანო რე ართპალატამი ლიხტენშტაინიშ ლანდტაგი, აკმოდირთუ 25 მაკათურშე, ნამუსჷთ გიშმაგორუნს კათა 4 წანაშე ართშა. სასამართო ხეშუულობას რე 5 მოსამართე. 1868 წანაშე ქიანას ვა ჸუნს ჯარი. ქიანაშ დინოხოლენჲ უშქურანჯალას პოლიცია თხილანს. ლიხტენშტაინიშ საელჩო რე ვენას, ბერნის, ბერლინს, ბრიუსელს, სტრასბურგის, ვაშინგტონს დო ნიუ-იორკის (გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაცია). ადმინისტრაციულო ირთუ 2 ისტორიულ რეგიონო — ობერლანდი (ცენტრი ვადუცი) დო უნტერლანდი (ცენტრი შელენბერგი). თეშ მოხ, ქიანა 11 ოეპისკოპოსეთ ირთუ.
დემოგრაფია
რედაქტირაფაქიანას ოხორანს 35,365 კოჩი. რელიგია რე კათოლიციზმი, ნანანოღა — ვადუცი.
ეკონომიკა
რედაქტირაფალიხტენშტაინიშ ჭიჭე ფართობიშ დო ღარჷბი რესურსეფიშ უმკუჯინუო, ეკონომიკაშ დონე გვალო მაღალი რე. ქიანას მახორუეფიშე უმოსი კომპანიეფი რე. ქიანას ირ წანას 1.786 მილიარდი ააშ დოლარიშ ღირებაშ პროდუქცია იწარმებუ დო ოშქაშეთ 25 000 დოლარი მოურს ართ შურ მახორუშე. ინდუსტრიულ სექტორს ჩინებული ფირმეფი რე Hilti (ობურღალი ტექნიკა); Ivoclar Vivadent (სტომატოლოგიური ტექნიკა); Hoval (გოტჷბაფაშ დო ვენტილაციაშ სისტემეფი); Ospelt-Gruppe დო Halicona (ოჭკომალი პროდუქტეფი); Neutrik (ელექტროტექნიკა).
მონძალა
რედაქტირაფა- ოფოსტე მარკეფიშ მუზეუმი, ოთარეშ ჯიხაზურგა (XVI ოშწ.).
- XIV ოშწანურაშ ოხვამე.