ტოსკანა (იტალ. Toscana) — რეგიონი ცენტრალურ იტალიას. რეგიონიშ ფართობი 23 000 კმ² რე, მახორობა — 3 729 641 ადამიერი. რეგიონიშ ნანანოღა — ფლორენცია. ტოსკანური დიალექტი ლიტერატურული იტალიურიშ ოსხირი რე.

ტოსკანა
იტალ. Toscana
გერბი
შილა
ქიანა იტალიაშ შილა იტალია
სტატუსი რეგიონი
მიშმურს 10 მუნიციპალიტეტი
ფორჷნს 276 კომუნა
ადმინ. ცენტრი ფლორენცია
შხუ ნოღა ფლორენცია
შხუ ნოღეფი პიზა, ლუკა, არეცო
დორსხუაფაშ თარიღი 1948
მადუდე პრეზიდენტი:
ენრიკო როსი
მახორობა (2019) 3 729 641
მეჭედალა 162,25 კოჩი/კმ²
ფართობი 22 987,04 კმ²
სიმაღალა ზუღაშ დონეშე
 - უმაღალაშ ჭურჭული

 279
ტოსკანა რუკას
ბორჯიშ ორტყაფუ UTC+1
კოდი ISO 3166-2 IT-52
ოფიციალური ვებ-ხასჷლა
Tuscany

ტოსკანა ჩინებული რე დორხველი თოლმაჭკირუ ლანდშაფტით, ხელუანობაშდინდარი მონძალათ დო მუში დიდი გოლინათ მაღალ კულტურაშა. ტოსკანა მერჩქინელი რე იტალიური რენესანსიშ ბადებაშ ნანდულ აბანო დო ხელუანობაშ დო მენცარობაშა უდიდაში გოლინაშ მოღვენი ადამიერიშ ოდაბადეს წჷმარინაუნს, თიჯგურეფიშ, მუჭოთ რე პეტრარკა, დანტე, ბოტიჩელი, მიქელანჯელო, ლეონარდო და ვინჩი, გალილეო გალილეი, ჯორდანო ბრუნო, ლუკა პაჩოლი დო პუჩინი. თაჸურეშე გიშნაველი, რეგიონს მიარე მუზეუმი რე გონწყუმილი (თინეფს შქას უფიციშ, პიტიშ, ჩანსიანოშ). ტოსკანას უნიკალური კულინარიული ტრადიციეფი უღუ, ჩინებული რე მუშ ღვინეფით.

ტოსკანაშე ამშვი ობიექტი იუნესკოშ მოსოფელიშ მონძალაშ ძეგლეფიშ ერკებულშა რე მიაღალირი: ფლორენციაშ ისტორიული ცენტრი (1982), სიენაშ ისტორიული ცენტრი (1995), პიზაშ კათედრალიშ მოედანი (1987), სან-ჯიმინიანოშ ისტორიული ცენტრი (1990), პიენცაშ ისტორიული ცენტრი (1996) დო ვალ-დ’ორჩა (2004). თეშ მოხ, ტოსკანას 120-შახ თხილერი ორთაშ ტყაჩირი იდვალუაფჷ. თე ირფელიშ შედეგო, ტოსკანას დო თიშ ნანანოღა ფლორენციას ჭყანიერ პოპულარული ტურისტული ოქინაფუეფი რე, ნამუეფით ირწანას მილიონობათ ტურისტის მიკმინჭანს. მუშჸურე ფლორენცია წანმოწანას 10 მლნ ტურისტის ღებულენს დო მოსოფელს ართ-ართი არძაშე ოძირაფე ნოღა რე.[1]

ტოსკანა კინოხ რომაული ეტრურია რდჷ, დოხორელი ეტრუსკეფით ჯვ.წ. 500 წანას. შქა ოშწანურეფს ჟირ მორჩილ სახენწჷფოთ რდჷ გორთილი, ნამუეფქჷთ XV-XVI ოშწანურეფს ფლორენციაშ მართუალაშ გიმე აკიართიანეს. 1861 წანას, ტოსკანაქ იტალიაშ ნორთო გჷნირთჷ.

გეოგრაფია

რედაქტირაფა
 
ტოსკანაშ ლანდშაფტი სიენაშ გოხოლუას

ტოსკანას მოროხია სუმკუნთხურიშ მოღოზილობა უღ დო ტირენიაშ ზუღაშ ოორუე ნორთწკჷმა იდვალუაფჷ, ცენტრალურ აპენინეფს. რეგიონს ელმოლს ომძღჷ დო გჷნმოკვათჷნს თარი ხირხეფი, ონდეთ რე (მარა ძალამ ჸოფიერი) რზენეფი, საბოლათ რელიეფი ბექი-ზუგუამი რე. რეგიონიშ მეურნობაშ თარი დარგი რე ოფუტეშ მეურნობა.

გვალებს უკებჷ რეგიონიშ ტერიტორიაშ 25% — 5770 კმ², ზენეფს — 8,4%, ნამუეფიშ უმენტაშობა უხვადჷ წყარმალუ არნოშ ველეფს.

რეგიონიშ კლიმატი წყარპიჯიშ არანეფს ბატა რე, დინოხლენი ნორთეფი — უმოსი მოროხია დო ნოლექამი, ტემპერატურაშ შანულამი ძანძით ზოთონს დო ზარხულს შქას[2], ნამუსჷთ გჷთმოპიჯანს აქტიური ფრიზი, ნამუთ მუშჸურე ართ ბორჯის გჷთმოპიჯანს რეგიონიშ არძაშე ხვემოსალობას ჯვეშ რომს.[3]

ადმინისტრაციული დორთუალა

რედაქტირაფა

ტოსკანაშ რეგიონი ადმინისტრაციულო 10 პროვინციათ ირთჷ:

 
ტოსკანაშ პროვინციეფი
პროვინცია ფართობი (კმ²) მახორობა მეჭედალა (ადამ./კმ²)
არეცოშ პროვინცია 3232 345 547 106,9
ფლორენციაშ პროვინცია 3514 983 073 279,8
გროსეტოშ პროვინცია 4504 225 142 50
ლივორნოშ პროვინცია 1218 340,387 279,5
ლუკაშ პროვინცია 1773 389 495 219,7
მასაშ დო კარარაშ პროვინცია 1157 203 449 175,8
პიზაშ პროვინცია 2448 409 251 167,2
პისტოიაშ პროვინცია 965 289 886 300,4
პრატოშ პროვინცია 365 246 307 674,8
სიენაშ პროვინცია 3281 268 706 81,9

თაშნეშე ქოძირით

რედაქტირაფა

რესურსეფი ინტერნეტის

რედაქტირაფა
  1. Caroline Bremner (11 Oct 2007). Top 150 City Destinations: London Leads the Way. Euromonitor International. კითხირიშ თარიღი: 10 March 2010.
  2. TOSCANA - Geography and history. კითხირიშ თარიღი: 9 March 2011. Text finalised in March 2004 - Eurostat.
  3. Military (Discovery network) Channel documentary series: "Rome: Power and Glory", episode title: "The Grasp of an Empire", copyright unknown, rebroadcast 11-12:00 hrs EDST, 2009-06-29.