ხოსრო I
ხოსრო I, შინელი რე მეტჯოხოთ ანუშირვანი ("უღურალე შური") — სასანიანეფიშ იმპერიაშ შაჰანშაჰი 531-579 წანეფს. რდჷ კავად I-შ სქუა.
ხოსრო I 𐭧𐭥𐭮𐭫𐭥𐭣𐭩 | ||
სასანიანეფიშ იმპერიაშ შაჰანშაჰი | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
13 ეკენია, 531 – ფურთუთა, 579 | ||
წიმოხონი | კავად I | |
მონძე | ჰორმიზდ IV | |
დუნაბადი | 512-514 ერდესტანი, სასანიანეფიშ იმპერია | |
ნაღურა | 579 წანაშ ფურთუთა (65-67 წანერი) ქტესიფონი, სასანიანეფიშ იმპერია | |
მუმა | კავად I | |
სქუალეფი | ჰორმიზდ IV ანოშაზადი იაზდანდარი | |
რელიგია | ზოროასტრიზმი |
ხოსროშ ხვისტაშა ეშულაშ ბორჯის, სასანიანეფიშ იმპერია აწარმენდჷ ლჷმეფს ბიზანტიაწკჷმა. 532 წანას ხოსროქ ბიზანტიაწკჷმა ქუდოდვუ ოთინჩალე ხეკულუა, ნამუსჷთ ოშწანურაშ ხეკულუას უძახჷნა. უკულ ხოსროქ განძალიერჷ მუში ხეშულობა დო ქიდიჭყჷ ოურდუმე კამპანია ბიზანტიაშ მეხჷ, 540 წანას ლჷმა გეგმუცხადჷ ბიზანტიას, გემშეჭკირჷ დო გორჩუ ნოღა ანტიოქია. ხოსროქ ანტიოქიაშ მახორუეფი გეიორღვუ დო სპარსეთიშა გეგნახორუ. 541 წანას, ხოსროქ გემშეჭკირჷ ეგრისიშა. ჸათე მოლინათ ქიდიჭყჷ დიდი ლჷმეფიშ პერიოდიქ ეგრისის. 545 წანაშ პიჯალათ, ირანქ დო ბიზანტიაქ გაჩერეს ართიანწკჷმა კონფლიქტი მესოპოტამიას დო სირიას, მარა ლჷმეფქ ეგრისის იშენ გეგინძორჷ 562 წანაშახ. ჸათე წანას ირანქ დო ბიზანტიაქ ქუდოდვეს ჟარნეჩდოვით წანიანი ხეკულუა. ხეკულუაშ ნძალათ, ირანალეფქ ჯარეფი გეგშეჸონეს ეგრისიშე დო თინა ბიზანტიარეფს დუთმეს მარა შონექ ქუდოსკიდჷ ირანიშ გოლინაშ თუდო 590 წანაშახ.
572 წანას, იუსტინიანე I-შ მონძექ იუსტინე II-ქ კინ გაახალჷ კონფლიქტი დო ბიზანტიარეფქ გემშეჭკირეს სასანიანეფიშ იმპერიაშ ართ-ართი რეგიონი აღძნიქიშა. ართი წანაშ უკულ, ხოსროქ გეჭოფუ ბიზანტიაშ შანულამი ნოღა-ჯიხაზურგა დარა. ირან-ბიზანტიაშ ჸათე ლჷმაქ 591 წანაშახ გეგინძორჷ. ხოსრო ხვალე ბჟადალს ვალჷმენდჷ. თინა ლჷმეფს აწარმენდჷ ბჟაეიოლს ხოლო. ხოსროქ მოჯალაგუ ეფთალიტეფიშ იმპერია. ობჟათეშე, ირანალეფქ ვაჰრეზიშ ხემანჯღვერობათ, დამარცხეს აქსუმარეფი დო ქიდეკინეს იემენი.
ხოსრო I-ქ ატარჷ შანულამი პოლიტიკური, ეკონომიკური დო ოურდუმე რეფორმეფი, გადიდჷ სახენწჷფო მუშნალეფი, დარსხუ პროფესიული არმია, გაახალჷ ნოღეფი, გაუჯგუშჷ ინფრასტრუქტურა იმპერიაშ მასშტაბით. ხოსრო ძალამს დაინტერესებული რდჷ ლიტერატურათ, ფილოსოფიათ დო მენცარობათ. სასანიანეფიშ დინასტიაშ წჷმმარინაფალეფიშე ხოსრო I მერჩქინელი რე ართ-ართი უდიდაში დო გოლინიანი მამართალო. თის, მუში მეჭირინაფეფიშ გეშა, ახალი კიროსის ხოლო უძახჷდეს.