გორდიანე III
მარკუს ანტონიუს გორდიანუსი (ლათ. Marcus Antonius Gordianus; დ. 20 ღურთუთა, 225 — ღ. ფურთუთა, 244), შინელი რე მუჭოთ გორდიანე III — რომიშ იმპერატორი 238-244 წანეფს. რდჷ გორდიანე I-შ მოთა დო გორდიანე II-შ დასქუა.
| გორდიანე III ლათ. Gordianus III | ||
 გორდიანე III-შ ბიუსტი | ||
 რომიშ იმპერატორი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| მარაშინათუთა, 238 – ფურთუთა, 244 | ||
| წიმოხონი | პუპიენუსი ბალბინუსი | |
| მონძე | ფილიპე არაბი | |
| დუნაბადი | 20 ღურთუთა, 225 რომი, იტალია | |
| ნაღურა | ფურთუთა, 244 (19 წანერი) | |
| მუმა | იუნიუს ბალბუსი | |
| ნანა | ანტონია გორდიანა | |
| ალმასქუ | ფურია საბინია ტრანკვილინა | |
| რელიგია | რომაული რელიგია | |
235 წანას დოჸვილეს იმპერატორი ალექსანდრე სევერუსი. თიშ ღურაშ უკულ ხეშულობა ხეშა ქაშეჸოთჷ ბარბაროსი მაქსიმინუს თრაკიალქ, ნამუთ სენატიშ დო ხარხიშ ალარინათ ვასარგებლენდჷ. 238 წანას, მაქსიმინუსიშ მართუალაშ მეხჷ ეარყეს აფრიკაშ პროვინციას. არყებულეფქ იმპერატორო გეგმაცხადეს გორდიანე I, ნამუთ ჸათე ბორჯის დოხოლაფირო 80 წანერი რდჷ. თიქ წორო-იმპერატორო ქჷმწარინუ მუში ქომოლსქუა გორდიანე II. მალას აფრიკაშ მეზობელი პროვინციაშ ნუმიდიაშ მამართალქ კაპელიანექ (ნამუთ მაქსიმინუსიშ მოხუჯე რდჷ) აფრიკაშ პროვინციაშა გემიშეჭკირჷ. გინმაჭყვადალი ლჷმაქ მოხვადჷ კართაგენიშ გოხოლუას, სოდეთ გორდიანე II-ქ დემარცხჷ დო ბურჯაფის დოღურჷ. სქუაშ ღურაშ ამბეშ გაგებაშ უკულ გორდიანე I-ქ დუდი დიჸვილჷ.
რომიშ სენატიქ მაქსიმინუსიშ სააწმარენჯოთ ახალი წორო-იმპერატორეფო ქჷმწარინუ სენატორეფი პუპიენუსი დო ბალბინუსი. თინეფი ვარდეს პოპულარული პოლიტიკოსეფი. მაქსიმინუსიქ რომიშა მიშულა დო ახალგიშნაგორა იმპერატორეფიშ გითორაგვაფა მინდომუ, მარა თინა გეგთოჩეს მუში უკმაყოფილე ჯარიშკოჩეფქ დო დოჸვილეს 238 წანაშ ივანობას. მაქსიმინუსიშ ღურაშ უკულ მალას, პრეტორიანალეფქ დოჸვილეს პუპიენუსი დო ბალბინუსი. ახალი იმპერატორი ქჷმწარინეს გორდიანე I-შ მოთა 13 წანერი გორდიანე III.
241 წანას გორდიანე III-ქ ოსურო ქიმიჸონჷ პრეტორიანალეფიშ პრეფექტიშ ტიმესითეიშ ცირასქუა ტრანკვილინა. მუჭოთ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაშ ხემანჯღვერქ დო იმპერატორიშ მუანთილქ, ტიმესითეიქ გინირთჷ რომიშ იმპერიაშ დე ფაქტო მამართალო.
გორდიანე III-შ მართუალაშ ბორჯის, რომიშ იმპერიაშო სერიოზული საფრთხეს წჷმარინუანდეს გერმანული ტომეფი დო სასანიანეფიშ იმპერია. მუჟამსჷთ სასანიანეფიშ შაჰანშაჰიქ შაპურ I-ქ მესოპოტამიაშა გემშეჭკირუნჷ, რომალეფქ წიმიჭყეს ნძალიერი ოურდუმე კამპანია დო 243 წანას, რესაენეშ ლჷმას, გორდიანეშ დო ტიმესითეიშ ხემანჯღვერობათ, კონწარო დამარცხეს სასანიანეფი. შედეგო, რომალეფქ სპარსალეფი გეგნორაჸეს წყარმალუ ევფრატიშ მელე. გორდიანეს ულამუდჷ ექსპედიციაშ გაგინძორება დო სასანიანეფიშ ტერიტორიაშა მიშაჭკირუა, მარა ჸათე ბორჯის დოღურუ ტიმესითეიქ. პრეტორიანალეფიშ ახალი პრეფექტო გინირთჷ დიო გაიუს იულიუს პრისკუსიქ დო თიშ უკულ, თიში ჯიმაქ მარკუს იულიუს ფილიპუსიქ (ფილიპე არაბი). 244 წანას, გორდიანე III-ქ სპარსალეფიშ მეხჷ წჷმიჭყჷ ახალი კამპანია, ნამუქჷთ წჷმოძინელქ ვეჸუ. გორდიანეშ იმპერატორობაშ დო რინაშ უკულიანი პერიოდი რჩქინელი ვარე. ართ-ართი ვერსიათ თიქ დოღურჷ მესიხეშ ლჷმას. შაპურ I-შ მიკნაჭარაშ მეჯინათ, სპარსალეფქ დამარცხეს რომალეფიშ არმია, ბურჯაფის დოღურჷ გორდიანექ, დო გეჸვენჯი იმპერატორქ ფილიპე არაბიქ სპარსალეფიწკჷმა ქუდოდვუ ოთინჩალე ხეკულუა. ბიზანტიარი ისტორიკოსი იოანე ზონარაშ მეჯინათ, გორდიანექ ღურუ ბურჯაფიშ მიმალობას, მუჟამსჷთ თიქ ცხენშე გეგთანთხუნჷ. შხვა ვერსიათ, გორდიანე მუში უკმაყოფილე ჯარიშკოჩეფს დუჸვილუნა.