რომიშ იმპერატორეფიშ ერკებული
ტიტული რომიშ იმპერატორი გარკვიებული სმებათ ალმახანური ჩინება რე დო აკმაშქვანს პოსტის, ნამუთ უკინებჷდეს თი კათას, მიქჷთ რომიშ იმპერიაშ ხემანჭუაფაშ ოდუდეშა მოულა მიხუჯესჷნ. რომიშ იმპერიაქ გევითარჷ რომიშ რესპუბლიკაშე, თიშ უკული, მუთ დომინანტური როლი დეკინჷ ევროპას დო მუშო დჷმახასიათაფალქ გინირთჷ ართპიჯუანულ დუდალაქ, "სენატიშ დო რომიშ მენოღალეეფიშ" მანგიორო.
| რომიშ იმპერატორი ლათ. Imperator Romanus | |
|---|---|
 რომიშ აკვილა | |
| მემართუაშ სტილი |
Princeps (284 წანაშახ) Dominus (284 წანაშე) |
| ხანიშ განწეობა | ირიათონი |
| წიმოხონი | რომიშ რესპუბლიკაშ ტრიუმვირატი |
| დირსხუ | 16 ღურთუთა, ჯვ. წ. 27 |
| მაართა პოსტის | ოქტავიანე ავგუსტუსი |
| გეუქვუ | 4 ეკენია, 476 წანა |
| ბოლო პოსტის |
თეოდოსიუს I (რომიშ იმპერია) რომულუს ავგუსტულუსი (ბჟადალი რომიშ იმპერია) |
ავგუსტუსიქ, რომიშ პირველ იმპერატორქ ორდო სქილადირი რომიშ მაგისტრატიშ ხემანჭუაფა მუშ ხეშა გეჭოფუ დო რინელი ტიტული "Princeps Senatus" (სენატიშ პირველი პიჯი) გეჭოფჷ დუდშა. დუდალაშ თე სტილი, ნამუქჷთ დოხოლაფირო 300 წანას გეგინძორჷნ, "პრინციპატო" რე ჩინებული. ზიტყვა "იმპერატორიშ" ალმახანური შანულობა მოურს თე ჯოხოდვალაშ ტიტულშე, ნამუსჷთ არმია წჷმოძინელ გენერალს არზენდჷნ. ტერმინი "იმპერატორი" თეხანო შანენს რომიშ იმპერიაშ მადუდეს.
ახ. წ. III ოშწანურას მასუმა ოშწანურაშ კრიზისიშ უკული, დიოკლეტიანექ იმპერიული დუდალაშ ახალ მანერას ფორმალური დო უმოსი მიკმაჭოფალი ანგარია (იერი) ქიმეჩჷ, დომინატიშ პერიოდიშ ფორმირაფათ. იმპერატორიშ პერსონას უმოს ღოზგოსუმალირ ავტორიტეტიქ ქიმიაჩჷ, თის მიოწურუანდეს 'Dominus Noster'-შ ('ჩქინი მეუფე') ჯოხოთ. დიოკლეტიანეშე მოჸუნაფილი შხირას მუდგაზმარენ ართხანური იმპერატორი დუდენდჷ იმპერიას, მუშ გეშათ იმპერიაშ ასმანცხვარი (უკიდეგანო) ტერიტორიეფი ირცუაფუდჷ. 395 წანაშ უკული დო თეოდოსიუს I-შ ღურათ იმპერიაქ უმოს გჷმოკვათილო გირთჷ ბჟადალ დო ბჟაეიოლ ნორთეფო, მარა თე დორთუალა ოფიციალური დიო ვა რდჷ დო ბჟაეიოლ იმპერიაშ იმპერატორს შხირას უღუდჷ გულა ბჟადალ ნორთიშა.
ბჟადალიშ იმპერიას გჷშაკერძაფილო მონკა პერიოდიქ გეუდირთჷ 395 წანაშ უკული დო საბოლათ აკოცჷ 455 წანას. ეკონია ბჟადალიშ იმპერატორქ 476 წანას, გინოდირთჷ ოიმპერატორე ხვისტაშე, მუშ გეშათ ბჟადალიშ ტერიტორიეფშე ნებეფს ბჟაეიოლიშ იმპერია იჩემენდჷ. ბჟაეიოლიშ იმპერიაქ სქილადა გაგინძორჷ 1453 წანაშახ, ოსმალეთიშ თურქეფშე კონსტანტინოპოლიშ ეჭოფუაშახ.
პრინციპატი
რედაქტირაფაიულიუს-კლავდიუსეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | დუდალა | მონძალაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| ოქტავიანე ავგუსტუსი CAESAR DIVI FILIVS AVGVSTVS |
23 ეკენია, ჯვ. წ. 63 წანა, ნოლა, იტალია | 16 ღურთუთა, ჯვ. წ. 27 წანა - 19 მარაშინათუთა, 14 წანა | გინირთჷ პირველ "დე ფაქტო" იმპერატორო სენატიშ მარცხებაშ გეშა. | ფაილი:Aug11 01.jpg | 19 მარაშინათუთა, 14 წანა შილებე ღურჷ სირჩინუშ გეშა, ვარ-და დოჸვილეს, ვარ-და დუდი დიჸვილჷ. |
| ტიბერიუსი TIBERIVS CAESAR AVGVSTVS |
16 გერგობათუთა, ჯვ. წ. 42 წანა, რომი | 19 მარაშინათუთა, 14 წანა - 16 მელახი, 37 წანა | ავგუსტუსიშ ჩილიშ, ლივიაშ სქუა პირველ გურგინუაშე, ავგუსტუსიშ სქუაჸონერი. | _Tiberius_Portrait_of_the_%27Imperium_Maius%27_type_in_Museo_Archeologico_Nazionale.jpg)
|
16 მელახი, 37 წანა შილებე დოღურუ სირჩინათ, ვარ-და დოჸვილეს. |
| კალიგულა GAIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS |
31 მარაშინათუთა, 12 წანა, ანციო, იტალია | 18 მელახი, 37 წანა - 24 ღურთუთა, 41 წანა | ტიბერიუსიშ ჯიმასქუაშ, გერმანიკუსიშ სქუა. | 
|
24 ღურთუთა, 41 წანა დოჸვილეს სენატორეფქ დო პრეტორიანელეფიშ გვარდიაქ. |
| კლავდიუსი TIBERIVS CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS |
1 მარაშინათუთა, ჯვ. წ. 10 წანა, ლუგდუნი, გალია | 24 ღურთუთა, 41 წანა - 13 გჷმათუთა, 54 წანა | ტიბერიუსიშ ჯიმასქუა, გერმანიკუსიშ ჯიმა დო კალიგულაშ ჯიმადი; იმპერატორო გჷმაცხადჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. | _01.jpg)
|
13 გჷმათუთა, 54 წანა შილებე დუჸვილუდჷკო ჩილს, აგრიპინა უკულაშის ნერონიშ საჯგიროთ. |
| ნერონი NERO CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS |
15 ქირსეთუთა, 37 წანა, ანციო, იტალია | 13 გჷმათუთა, 54 წანა - 11 მანგი, 68 წანა. | გერმანიკუსიშ მოთა დო კლავდიუსიშ სქუაჸონერი. | 
|
11 მანგი, 68 წანა დუდი დიჸვილჷ თიშ უკული, მუთ სენატიქ ოკათე ტერო გაგმაცხადჷ. |
ოთხი იმპერატორიშ წანა დო ფლავიუსეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| გალბა SERVIVS GALBA IMPERATOR CAESAR AVGVSTVS |
24 ქირსეთუთა, ჯვ. წ. 3 წანა, ტერაცინაწკჷმა ხოლოს, იტალია | 8 მანგი, 68 წანა - 15 ღურთუთა, 69 წანა | ხემანჭუაფა აშეჸოთჷ ნერონიშ დუდიშჸვილუაშ უკული, ესპანეთიშ ლეგიონეფიშ მოხვარათ. | 
|
15 ღურთუთა, 69 წანა დოჸვილჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. |
| ოტონი MARCVS OTHO CAESAR AVGVSTVS |
25 პირელი, 32 წანა, ფერენტინო, ეტრურია, იტალია | 15 ღურთუთა, 69 წანა - 16 პირელი, 69 წანა | იმპერატორო დარინჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. | 
|
16 პირელი, წანა დუდი დიჸვილჷ Battle of Bedriacum წაგებაშ უკული. |
| ვიტელიუსი AVLVS VITELLIVS GERMANICVS AVGVSTVS |
24 ეკენია, 15 წანა, რომი | 17 პირელი, 69 წანა - 20 ქირსეთუთა, 69 წანა | ხემანჭუაფა აშეჸოთჷ გერმანიაშ ლეგიონეფიშ მოხვარათ. | _01.jpg)
|
20 ქირსეთუთა, 69 წანა დოჸვილეს ვესპასიანეშ ჯარიშკოჩეფქ. |
| ვესპასიანე TITVS FLAVIVS CAESAR VESPASIANVS AVGVSTVS |
17 გერგობათუთა, 9 წანა, Falacrine, იტალია | 1 კვირკვე, 69 წანა - 24 მანგი, 79 წანა | ხემანჭუაფა აშეჸოთჷ ბჟაეიოლიშ ლეგიონეფიშ მოხვარათ. | 
|
24 მანგი, 79 წანა დოღურჷ ორთაშობურ ღურათ. |
| ტიტუსი TITVS FLAVIVS CAESAR VESPASIANVS AVGVSTVS |
30 ქირსეთუთა, 39 წანა, რომი | 24 მანგი, 79 წანა - 13 ეკენია, 81 წანა | ვესპასიანეშ სქუა. | 
|
13 ეკენია, 81 წანა დოღურჷ ორთაშობურ ღურათ. |
| დომიციანე TITVS FLAVIVS CAESAR DOMITIANVS AVGVSTVS |
24 გჷმათუთა, 51 წანა, რომი | 14 ეკენია, 81 წანა - 18 ეკენია, 96 წანა | ვესპასიანეშ სქუა | 
|
18 ეკენია, 96 წანა დოჸვილეს სასამართალო მოხელეეფქ. |
ანტონინეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| ნერვა MARCVS COCCIEVS NERVA CAESAR AVGVSTVS, |
8 გერგობათუთა, 30 წანა, ნარნი, იტალია | 18 ეკენია, 96 წანა - 27 ღურთუთა 98 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ სენატიქ. | 
|
27 ღურთუთა, 98 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ტრაიანე CAESAR MARCVS VLPIVS NERVA TRAIANVS AVGVSTVS |
18 ეკენია, 53 წანა, იტალიკა, ბეტიკა | 28 ღურთუთა, 98 წანა - 7 მარაშინათუთა, 117 წანა | ნერვაშ სქუჸაონერი. | 
|
7 მარაშინათუთა, 117 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ადრიანე CAESAR PVBLIVS AELIVS TRAIANVS HADRIANVS AVGVSTVS |
24 ღურთუთა, 76 წანა, იტალიკა, ბეტიკა ვარა რომი | 11 მარაშინათუთა, 117 წანა - 10 კვირკვე, 138 წანა | ტრაიანეშ სქუჸაონერი. | _Ancient_Roman_busts_in_the_Museo_archeologico_nazionale_-_Colossal_head_of_Hadrian.jpg)
|
10 კვირკვე, 138 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ანტონინუს პიუსი CAESAR TITVS AELIVS HADRIANVS ANTONINVS AVGVSTVS PIVS |
19 ეკენია, 86 წანა, ლანუვიუმი, იტალია | 10 კვირკვე, 138 წანა - 7 მელახი, 161 წანა | ჰადრიანუსიშ სქუჸაონერი. | 
|
7 მელახი, 161 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| მარკუს ავრელიუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS ANTONINVS AVGVSTVS |
26 პირელი, 121 წანა, რომი | 7 მელახი, 161 წანა - 17 მელახი, 180 წანა | ანტონინუს პიუსიშ სქუჸაონერი, მართუნდუ იმპერიას ლუციუს ვერუსწკჷმა ართო 169 წანაშა. | 
|
17 მელახი, 180 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ლუციუს ვერუსი CAESAR LVCIVS AVRELIVS VERVS AVGVSTVS |
15 ქირსეთუთა, 130 წანა, რომი | 7 მელახი, 161 წანა - ? მელახი, 169 წანა | ანტონინუს პიუსიშ სქუა, მართუნდუ იმპერიას ღურაშა მარკუს ავრელიუსწკჷმა ართო. | 
|
მელახი, 169 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| კომოდუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS COMMODVS ANTONINVS AVGVSTVS |
31 მარაშინათუთა, 161 წანა, ლანუვიუმი, იტალია | 177 წანა - 31 ქირსეთუთა, 192 წანა | მარკუს ავრელიუსიშ სქუა. | 
|
31 ქირსეთუთა, 192 წანა დოჸვილეს სახენწჷფო ახნარებაშ ბორჯის. |
ხუთი იმპერატორიშ წანა დო სევერუსეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| პერტინაქსი CAESAR PVBLIVS HELVIVS PERTINAX AVGVSTVS |
1 მარაშინათუთა, 126 წანა, ალბა, იტალია | 1 ღურთუთა, 193 წანა - 28 მელახი, 193 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. | 
|
28 მელახი, 193 წანა დოჸვილჷ პრეტორინალეფიშ გვარდიაქ. |
| იულიანე CAESAR MARCVS DIDIVS SEVERVS IVLIANVS AVGVSTVS |
133 წანა ვარა 137 წანა, მილანი, იტალია | 28 მელახი, 193 წანა - 1 მანგი, 193 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. | 
|
1 მანგი, 193 წანა ღურათ დასაჯეს სენატიშ ზოჯუათ. |
| სეპტიმიუს სევერუსი CAESAR LVCIVS SEPTIMIVS SEVERVS PERTINAX AVGVSTVS |
11 პირელი, 145 წანა, ლეპტიშ მაგნა, აფრიკა | 9 პირელი, 193 წანა - 4 ფურთუთა, 211 წანა | ნძალანება აშეჸოთჷ პანონიაშ ლეგიონეფიშ მოხვარათ. | 
|
4 ფურთუთა, 211 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| კარაკალა CAESAR MARCVS AVRELIVS SEVERVS ANTONINVS PIVS AVGVSTVS |
4 პირელი, 188 წანა, ლუგდუნი, ლუგდუნიშ გალია | 198 წანა - 8 პირელი, 217 წანა | სეპტიმიუს სევერუსიშ სქუა. იმპერიას მართუნდუ მუამუშიწკჷმა ართო 198 წანაშე, გეტა დო სეპტიმუს სევერუსწკჷმა ართო 209 წანაშე 211 წანაშ ფურთუთაშახ, უკული - 211 წანაშე ხვალე გეტაწკჷმა ართო. | 8 პირელი, 217 წანა მაკრინუსიშ შეთქმულებაშ მეჯინათ დოჸვილჷ ჯარიშკოჩიქ. | |
| გეტა CAESAR PVBLIVS SEPTIMIVS GETA AVGVSTUS |
7 მელახი, 189 წანა, რომი | 209 წანა - 26 ქირსეთუთა, 211 წანა | სეპტიმიუს სევერუსიშ სქუა, იმპერიას მართუნდუ მუამუშიწკჷმა დო კარაკალაწკჷმა ართო მართუნდუ 209 წანაშე 211 წანაშ ფურთუთაშა, ხვალე კარაკალეწკჷმა ართო - 211 წანაშ ქირსეთუთაშახ. | 
|
26 ქირსეთუთა, 211 წანა დოჸვილეს კარაკალაშ ზოჯუათ. |
| მაკრინუსი MARCVS OPELLIVS SEVERVS MACRINVS AVGVSTVS PIVS FELIX დიადუმენიანწკჷმა ართო MARCVS OPELLIVS ANTONINVS DIADUMENIANUVS |
c. 165 წანა, შარშალი, მავრიტანია | 11 პირელი, 217 წანა - 8 პირელი, 218 წანა | შილებე დოჸვილჷ კარაკალა დო დუდი გაგმაცხადჷ იმპერატორო, მუში სქუა დიადუმენიანი – ახალნარდი იმპერატორო 217 წანაშ მესის. | 
|
8 მანგი, 218 წანა ჟირხოლო დასაჯეს ღურათ ელაგაბალუსიშ სასარგებლოთ. |
| ჰელიოგაბალუსი MARCVS AVRELIVS ANTONINVS AVGVSTVS |
c. 203 წანა, ემესა, სირია | 8 მანგი, 218 წანა - 11 მელახი, 222 წანა | სეპტიმიუს სევერუსიშ ნოსაშ მოთა, კარაკალაშ უკანონო სქუა, იმპერატორო აღიარჷ სირიაშ ლეგიონეფქ. | .jpg)
|
11 მელახი, 222 წანა დოჸვილ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. |
| ალექსანდრე სევერუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS SEVERVS ALEXANDER AVGVSTVS |
1 გჷმათუთა, 208 წანა, არკა, იუდეა | 13 მელახი, 222 წანა - 18 მელახი, 235 წანა | სეპტიმიუს სევერუსიშ ნოსაშ მოთა, ელაგაბალუსიშ ჯიჯისქუა დო მონძე. | 
|
18 მელახი, 235 წანა დოჸვილჷ არმიაქ. |
მასუმა ოშწანურაშ კრიზისი
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| მაქსიმინუს თრაკიალი CAESAR GAIVS JVLIVS VERVS MAXIMINVS AVGVSTVS |
c.173 წანა, თრაკია ვარა მოეზია | 20 მელახი, 235 წანა - პირელი, 238 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ გერმანიაშ ლეგიონეფქ ალექსანდრე სევერუსიშ ღურაშ უკული. | 
|
პირელი, 238 წანა დოჸვილჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. |
| გორდიანე I CAESAR MARCVS ANTONIVS GORDIANVS SEMPRONIANVS AFRICANVS AVGVSTVS |
c. 159 წანა, ფრიგია? | 22 მელახი, 238 წანა - 12 პირელი, 238 წანა | დუდი გჷმაცხადჷ იმპერატორო გორდიანუს II-წკჷმა ართო. | 
|
პირელი, 238 წანა დუდი დიჸვილჷ გორდიანუს II-შ ღურაშ ამბეშ გაგებაშ უკული. |
| გორდიანე II CAESAR MARCVS ANTONIVS GORDIANVS SEMPRONIANVS ROMANVS AFRICANVS AVGVSTVS |
c. 192 წანა, ? | 22 მელახი, 238 წანა - 12 პირელი, 238 წანა | დუდი გჷმაცხადჷ იმპერატორო გორდიანუს I-წკჷმა ართო. | 
|
პირელი, 238 წანა დოღურუ მაქსიმინუსიშ წინაღმდეგ კართაგენიშ ბურჯაფის. |
| პუპიენუსი CAESAR MARCVS CLODIVS PVPIENVS MAXIMVS AVGVSTVS |
c. 178 წანა, ? | 22 პირელი, 238 წანა - 29 კვირკვე, 238 წანა | რომიშ სენატიქ გჷმაცხადჷ იმპერატორო ბალბინუსწკჷმა ართო; მოგვიანაფილო მართუნდუ იმპერიას ბალბინუსწკჷმა დო გორდიანუს III-წკჷმა ართო. | 
|
29 კვირკვე, 238 წანა დოჸვილჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. |
| ბალბინუსი CAESAR DECIMVS CAELIVS CALVINVS BALBINVS PIVS AVGVSTVS |
? | 22 პირელი, 238 წანა - 29 კვირკვე, 238 წანა | რომიშ სენატიქ გჷმაცხადჷ იმპერატორო პუპიენუსწკჷმა ართო; მოგვიანაფილო მართუნდუ იმპერიას პუპიენუსწკჷმა დო გორდიანუს III-წკჷმა ართო. | 29 კვირკვე, 238 წანა დოჸვილჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. | |
| გორდიანე III CAESAR MARCVS ANTONIVS GORDIANVS AVGVSTVS |
20 ღურთუთა, 225 წანა, რომი | 22 პირელი, 238 წანა - 11 ფურთუთა, 244 წანა | იმპერატორო გჷმოაცხადჷ გორდიანუს I-შ დო გორდიანუს II-შ მახუჯეეფქ, უკული - სენატიქ; იმეპრიას 238 წანაშე მართუნდუ პუპიენუს დო ბალბინუსწკჷმა ართო. | 
|
11 ფურთუთა, 244 წანა უჩინებუ რე, შილებე დოჸვილჷ ფილიპე არაბიქ. |
| ფილიპე არაბი CAESAR MARCVS IVLIVS PHILLIPVS AVGVSTVS |
c. 204 წანა, შაჰბა, სირია | ფურთუთა, 244 წანა - ეკენია/გჷმათუთა, 249 წანა | ნძალანება აშეჸოთჷ გორდიანუს III-შ ღურაშ უკული. | 
|
ეკენია/გჷმათუთა, 249 წანა დოღურუ დეციუსიშ წინაღმდეგ ბურჯაფი,, ვერონაწკჷმა ხოლოს. |
| დეციუსი CAESAR GAIVS MESSIVS QVINTVS TRAIANVS DECIVS AVGVSTVS ჰერენიუს ეტრუსკუსი ართო |
c. 201 წანა, ბუდალია, პანონია | ეკენია/გჷმათუთა, 249 წანა - მანგი, 251 წანა | იმპერატორ გჷმაცხადეს დუნაიშ ლეგიონეფქ დო დამარცხ ფილიპე არაბი ბურჯაფის. მუში სქუა ჰერენიუს ეტრუსკუსი მართუნდუ იმპერიას მუმაწკჷმა ართო. | .jpg)
|
მანგი, 251 წანა ჟირხოლო დოჸვილეს აბრიტუსიშ ბურჯაფის. |
| ჰოსტილიანუსი CAESAR CAIVS VALENS HOSTILIANVS MESSIVS QVINTVS AVGVSTVS |
რომი | მანგი, 251 წანა - 251 წანა | დეციუსიშ სქუა დო სენატიშე აღიარაფილი მონძე. | ეკენია/გჷმათუთა 251 წანა ღურუ ორთაშობურ ღურათ. | |
| ტრებონიანე CAESAR GAIVS VIBIVS TREBONIANVS GALLVS AVGVSTVS ვოლუსიანუსწკჷმა ართო |
206 წანა, იტალია | მანგი, 251 წანა - მარაშინათუთა, 253 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადეს დუნაიშ ლეგიონეფქ დეციუსიშ ღურაშ უკული. იმპერიას მართუნდუ სქუაწკჷმა, ვოლუსიანუსწკჷმა ართო. | 
|
მარაშინათუთა 253 წანა დოჸვილეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ ემილიანუსიშ სასარგებლოთ. |
| ემილიანუსი CAESAR MARCVS AEMILIVS AEMILIANVS AVGVSTVS |
c. 207 წანა აფრიკა | მარაშინათუთა, 253 წანა - გჷმათუთა, 253 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადეს დუნაიშ ლეგიონეფქ გოთბიშ დამარცხებაშ უკული. გინირთჷ იმპერატორო ტრებონიანუს გალიშ ღურაშ უკული. | 
|
ეკენია/გჷმათუთა, 253 წანა დოჸვილეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ ვალერიანუსიშ სასარგებლოთ. |
| ვალერიანე CAESAR PVBLIVS LICINIVS VALERIANVSAVGVSTVS |
c. 200 წანა | გჷმათუთა, 253 წანა - 260 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადეს რაინიშ ლეგიონეფქ ტრებონიანუს გალიშ ღურაშ უკული. გინირთჷ იმპერატორო ემილიანუსიშ უკული. | 
|
260 წანაშ უკული ვალერიანუსი ოჭოფეს სპარსეფქ დო ტყვეობას დოღურუ. |
| გალიენუსი CAESAR PVBLIVS LICINIVS EGNATIVS GALLIENVS AVGVSTVS |
? | გჷმათუთა, 253 წანა - ეკენია, 268 წანა | ვალერიანუსიშ სქუა, მუწკჷმა ართო მართუნდუ 253 წანაშე. | 
|
ეკენია, 268 წანა დოჸვილეს უჩინებუ ვითარაფას. |
| კლავდიუს II CAESAR MARCVS AVRELIVS CLAVDIVS AVGVSTVS |
10 მესი, 213 წანა/214 წანა, სირმი | ეკენია, 268 წანა - ღურთუთა, 270 წანა | ნძალანება აშეჸოთჷ გალიენუსიშ ღურაშ უკული. | 
|
ღურთუთა, 270 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| კვინტილუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS CLAVDIVS QVINTILLVS AVGVSTVS |
? , სირმი | ღურთუთა 270 წანა - 270 წანა | კლავდიუს II-შ ჯიმა, ნძალანება აშეჸოთჷ მუში ღურაშ უკული. | 
|
270 AD უჩინებუ რე; შილებე დოჸვილეს, ვარა დუდი დიჸვილჷ. |
| ავრელიანე CAESAR LVCIVS DOMITIVS AVRELIANVS AVGVSTVS |
9 ეკენია, 214 წანა/215 წანა , სირმი | ეკენია, 270 წანა - ეკენია, 270 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადეს დუნაიშ ლეგიონეფქ კლავდიუს II-შ ღურაშ უკული. | 
|
ეკენია, 275 წანა დოჸვილჷ პრეტორიანალეფიშ გვარდიაქ. |
| ტაციტუსი CAESAR MARCVS CLAVDIVS TACITVS AVGVSTVS |
?, ინტერამნა | 25 ეკენია, 275 წანა - მანგი, 276 წანა | იმპერატორო ეშაგორჷ რომიშ სენატიქ, ავრელიანუსიშ ოთირალო. | 
|
მანგი, 276 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ფლორიანუსი CAESAR MARCVS ANNIVS FLORIANVS AVGVSTVS |
? | მანგი, 276 წანა - ეკენია? 276 წანა | შილებე ტაციტუსისშ ჯიმაჸონერი, იმპერატორო ეშაგორჷ არმიაქ. | 
|
ეკენია? 276 AD დოჸვილეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ პრობისიშ სასარგებლოთ. |
| პრობუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS PROBVS AVGVSTVS |
232 წელი, სირმი | ეკენია? 276 წანა - ეკენია/გჷმათუთა 282 წანა | ბჟაეიოლი პროვინიეფიშ მამართვალი, იმპერატორო გჷმაცხადეს დუნაიშ ლეგიონეფქ | 
|
ეკენია/გჷმათუთა 282 წანა დოჸვილეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ კარუსიშ სასარგებლოთ. |
| კარუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS CARVS AVGVSTVS |
c. 230 წანა, ნარბონა | ეკენია/გჷმათუთა 282 წანა - კვირკვეშ ბოლო/მარაშინათუთაშ დაჭყაფუ 283 წანა. | ნძალანება აშეჸოთჷ პრობუსიშ ჸვილუაშა, ვარა უკული. | 
|
კვირკვეშ ბოლო/მარაშინათუთაშ დაჭყაფუ 283 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ (?!). |
| კარინუსი CAESAR MARCVS AVRELIVS CARINVS AVGVSTVS |
? | კვირკვეშ ბოლო/მარაშინათუთაშ დაჭყაფუ 283 წანა - 285 წანა | კარუსიშ სქუა, იმპერატორო გინირთჷ ნუმერიანუსწკჷმა ართო. | 
|
285 წანა დოღურუ დიოკლეტიანეშ წინაღმდეგ ბურჯაფის. |
| ნუმერიანე CAESAR MARCVS AVRELIVS NVMERIVS NVMERIANVS AVGVSTVS |
? | კვირკვეშ ბოლო/მარაშინათუთაშ დაჭყაფუ 283 წანა - 285 წანა? | კარუსიშ სქუა, იმპერატორო გინირთჷ კარინუსწკჷმა ართო. | 284 წანა უჩინებუ რე; შილებე დოჸვილეს. |
დომინატი
რედაქტირაფატეტრარქია & კონსტანტინიანეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| დიოკლეტიანე CAESAR GAIVS AVRELIVS VALERIVS DIOCLETIANVS AVGVSTVS |
c. 22 ქირსეთუთა, 244 წანა, დუკლია, დალმაცია | 20 გერგობათუთა, 284 წანა - 1 მესი, 305 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ არმიაქ ნუმერიანუსიშ ღურაშ უკული დო მართუნდუ იმპერიას მაქსიმინუსწკჷმა ართო. | _-_Foto_G._Dall%27Orto_28-5-2006.jpg)
|
3 გერგობათუთა, 311 წანა ხვისტაშე გინოდირთჷ; დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| მაქსიმინუსი CAESAR GAIVS AVRELIVS VALERIVS MAXIMIANVS AVGVSTVS |
c. 250 წანა, სირმი, პანონია | 1 პირელი, 286 წანა - 1 მესი, 305 წანა | „ავგუსტუსო“ გჷმაცხადჷ დიოკლეტიანექ 286 წანას. | 
|
310 წანა დიოკლეტიანეწკჷმა ართო გინოდირთჷ ხვისტაშე, მარა ჟირშა ცადჷ ხვისტაშ დორთინაფა. საბოლოოთ ოჭოფუ კონსტანტინე დიდიქ დო დუდი დაჸვილაფუ. |
| კონსტანციუს I ქლორუსი CAESAR GAIVS FLAVIVS VALERIVS CONSTANTIVS AVGVSTVS |
31 მელახი, c. 250 წანა, დარდანია, მოეზია | 1 მესი, 305 წანა - 25 კვირკვე, 306 წანა | „კეისარო“ გჷმაცხადჷ მაქსიმიანუსიქ 293 წანას. | 
|
310 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| გალერიუსი CAESAR GALERIVS VALERIVS MAXIMIANVS AVGVSTVS |
c. 260 წანა, გამზიგრადი, მოეზია | 1 მესი, 305 წანა - მესი 311 წანა | „კეისარო“ გჷმაცხადჷ დიოკლეტიანექ 293 წანას. | 
|
311 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| სევერუს II FLAVIVS VALERIVS SEVERVS AVGVSTVS |
? | ზარხული 306 წანა - მელახი/პირელი 307 წანა | „კეისარო“ გჷმაცხადჷ კონსტანციუს ქლორისიქ 305 წანას. გინირთჷ „ავგუსტუსო“ 306 წანას. | 
|
16 ეკენია, 307 წანა მაქსენციუსიქ ოჭოფუ დო ღურათ დოსაჯჷ. |
| კონსტანტინე I დიდი CAESAR FLAVIVS CONSTANTINVS VALERIVS AVGVSTVS |
27 ფურთუთა c. 272 წანა, ნიში, მოეზია | 25 კვირკვე, 306 - 22 მესი, 337 წანა | კონსტანციუს ქლოროსიშ სქუა, გჷმაცხადეს იმპერატორო მუმამუშიშ ჯარიშკოჩეფქ. გალერიუსიქ გჷმაცხადჷ „კეისარაო“ 306 წანას, მაქსიმინუსიქ 307 წანას - „ავგუსტუსო“ სევერუსიშ ღურაშ უკული. | 
|
22 მესი, 337 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| მაქსენციუსი MARCVS AVRELIVS VALERIVS MAXENTIVS AVGVSTVS |
c. 278, ? | 28 გჷმათუთა, 306 წანა - 28 გჷმათუთა, 312 წანა | მაქსიმიანუსიშ სქუა, ნძალანება აშეჸოთჷ 306 წანას კონსტანციუს ქლოროსიშ ღურაშ უკული. კეისარო გინირთჷ 307 წანას სევერუსიშ ღურაშ უკული. | 
|
28 გჷმათუთა, 312 წანა დოღურუ მილვიანიშ ხინჯიშ ბურჯაფი, კონსტანტინე დიდიშ წინაღმდეგ. |
| მაქსიმინუს II CAESAR GALERIVS VALERIVS MAXIMINVS AVGVSTVS |
20 გერგობათუთა c. 270 წანა, დაკია | 1 მესი, 311 წანა - კვირკვე/მარაშინათუთა 313 წანა | გალერიუსიშ ჯიმასქუა; გინირთჷ „კეისარო“ 305 წანას, „ავგუსტუსო“ - ლიცინიუსწკჷმა ართო 311 წანას. | 
|
კვირკვე/მარაშინათუთა 313 წანა ომოქალაქე ლჷმას ლიცინიუსწკჷმა, შილებე დუდი დიჸვილჷ. |
| ლიცინიუსი CAESAR GAIVS VALERIVS LICINIVS AVGVSTVS with ვალერიუს ვალენსი მარტინიანუსი |
c. 250 წანა, გამზიგარდი, მოეზია | 11 გერგობათუთა, 308 წანა - 18 ეკენია, 324 წანა | ბჟადალს "ავგუსტუსო" დარინუ გალერიუსიქ 308 წანას, მუში ღურაშ უკული გინირთჷ ბჟაეიოლიშ მამართვალო ხოლო მაქსიმიუსწკჷმა ართო. უკული ომოქალაქე ლჷმას დამარცხჷ მაქსიმინუსი. ბჟადალს "ავგუსტუსო" დიო ვალერიუს ვალენსიქ დიშანჷ 317 წანას, უკული - მარტინიანუსიქ 324 წანას. | 
|
325 წანა კონსტანტინექ დამარცხჷ დო ღურათ დოსაჯჷ ომოქალაქე ლმას 324 წანას. |
| კონსტანტინე II CAESAR FLAVIVS CLAVDIVS CONSTANTINVS AVGVSTVS |
316 წანა, არლი | 22 მესი, 337 წანა - 340 წანა | კონსტანტინე დიდიშ სქუა. გინირთჷ "კეისარო" 317 წანას, უკული "ავგუსტუსო" მუშ ჯიმალეფწკჷმა, კონსტანციუს II დო კონსტანსწკჷმა ართო. | 
|
340 წანა დოღურუ კონსტანსიწკჷმა ლჷმას. |
| კონსტანციუს II CAESAR FLAVIVS IVLIVS CONSTANTIVS AVGVSTVS |
7 მარაშინათუთა, 317 წანა, სირმი, პანონია | 22 მესი, 337 წანა - 3 გერგობათუთა, 361 წანა | კონსტანტინე დიდის შვილი. გინირთჷ ავგუსტუსო მუშ ჯიმალეფწკჷმა კონსტანტინე II დო კონსტანტიწკჷმა ართო. | .jpg)
|
361 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| კონსტანტი CAESAR FLAVIVS IVLIVS CONSTANS AVGVSTVS |
320 წანა, ? | 22 მესი, 337 წანა - 350 წანა | კონსტანტინე დიდიშ სქუა. გინირთჷ ავგუსტუსო მუშ ჯიმალეფწკჷმა კონსტანტინე II დო კონსტანციუს II-წკჷმა ართო. | 
|
350 წანა დოჸვილეს მაგნეციუსიშ ზოჯუათ. |
| იულიანე განდგომილი CAESAR FLAVIVS CLAVDIVS IVLIANVS AVGVSTVS |
331 წანა/332 წანა, კონსტანტინეპოლი, თრაკია | ფურთუთა 360 წანა - 26 მანგი, 363 წანა | კონსტანციუს II-შ ჯიჯისქუა. „ავგუსტუსო“ გჷმაცხადეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ 360 წანას. | -CNG.jpg)
|
26 მანგი, 363 წანა ოღურალო დიჭკირჷ ბურჯაფის. |
| იოვიანე CAESAR FLAVIVS IOVIANVS AVGVSTVS |
331 წანა, სინგიდუნუმი, მოეზია | 26 მანგი, 363 წანა - 17 ფურთუთა, 364 წანა | იულიან განდგომილიშ არმიაშ გენერალი. იმპერატორო გჷმაცხადეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ იულიანიშ ღურაშ უკული. | 
|
17 ფურთუთა, 364 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
ვალენტინიანეფიშ დინასტია
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| ვალენტინიანე I FLAVIVS VALENTINIANVS AVGVSTVS |
321 წანა, ვინკოვცი, პანონია | 26 ფურთუთა, 364 წანა - 17 გერგობათუთა, 375 წანა | იმპერატორო ეშაგორჷ არმიაქ. | 
|
17 გერგობათუთა, 375 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ვალენტი FLAVIVS IVLIVS VALENS AVGVSTVS |
328 წანა, ვინკოვცი, პანონია | 28 მელახი, 364 წანა - 9 მარაშინათუთა, 378 წანა | ვალენტინიანუს I-შ ჯიმა, დუდი გჷმაცხადჷ „ავგუსტუსო“. | 
|
9 მარაშინათუთა, 378 წანა დოღურუ გოთეფიშ წინაღმდეგ ადრიანოპოლისიშ ბურჯაფის. |
| გრაციანე FLAVIVS GRATIANVS AVGVSTVS |
18 პირელი/23 მესი, 359 წანა, სირმი, პანონია | 4 მარაშინათუთა, 367 წანა - 25 მარაშინათუთა, 383 წანა | ვალენტინიანუს I-შ ჯიმა, გინირთჷ უკლაში „ავგუსტუსო“ 367 წანას, უნჩაშ ავგუსტუსო – ვალენტინიანუს I-შ ღურაშ უკული. | 25 მარაშინათუთა, 383 წანა დოჸვილეს არყებულეფქ. | |
| ვალენტინიანე II FLAVIVS VALENTINIANVS JVNIOR AVGVSTVS |
371, მილანი, იტალია | 17 გერგობათუთა, 375 წანა - 15 მესი, 392 წანა | ვალენტინიანუს I-შ ჯიმა, იმპერატორო გჷმაცხადჷ Pannonian არმიაქ ვალენტინიანუს I-შ ღურაშ უკული. | 
|
15 მესი, 392 წანა უჩინებუ რე, შილებე დოჸვილეს, ვარა დუდი დჸივილჷ. |
თეოდოსიანიდეფი
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| თეოდოსიუს I FLAVIVS THEODOSIVS AVGVSTVS |
11 ღურთუთა, 347 წანა, კოკა, ესპანეთი | 1 ღურთუთა, 375 წანა - 17 ღურთუთა, 395 წანა | ავგუსტუსო გჷმაცხადჷ გრაცინიანუსიქ ვალენსიშ ღურაშ უკული. გინირთჷ უნჩაში ავგუსტუსო ვალენტინიანუს II-შ ღურაშ უკული. | 
|
17 ღურთუთა, 395 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| ჰონორიუსი FLAVIVS HONORIVS AVGVSTVS |
9 ეკენია, 384 წანა, ? | 23 ღურთუთა, 393 წანა - 15 მარაშინათუთა, 423 წანა | თეოდოსიუს I-შ სქუა; უკლაშ ავგუსტუსო გჷმაცხადჷ თეოდოსიუსიქ 393 წანას, უნჩაშ ავგუსტუსო გინირთჷ მუმაშ ღურაშ უკული. | 
|
15 მარაშინათუთა, 423 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| კონსტანტინე III FLAVIVS CONSTANTIVS AVGVSTVS |
?, ნიში, მოეზია | 8 ფურთუთა, 421 წანა - 2 ეკენია, 421 წანა | დექორწინჷ თეოდოსიუს I-იშ ოსურსქუაშე დო ავგუსტუსობაშა ამაღალჷ ჰონორისიქ. | 
|
2 ეკენია, 421 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| იოვინუსი |
? | 27 მარაშინათუთა, 423 წანა - მესი, 425 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ კასტინუსიქ. | 
|
მანგი ვარა კვირკვე 425 წანა დემარცხჷ ვალენტინიანუს III-შ წინაღმდეგ ბურჯაფის, ოჭოფეს დო ღურათ დასაჯეს. |
| ვალენტინიანე III FLAVIVS PLACIDIVS VALENTINIANVS AVGVSTVS |
2 კვირკვე, 419 წანა, რავენა, იტალია | 23 გჷმათუთა, 424 წანა - 16 მელახი, 455 წანა | კონსტანტინე III-სქუა, კეისარო გჷმაცხადჷ თეოდოსიუს II ჰონორიუსიშ ღურაშ უკული, ავგუსტუსო გინირთჷ იოვინუსიშ დამარცხებაშ უკული. | 
|
16 მელახი, 455 წანა დოჸვილეს. |
ბჟადალ რომიშ ეკონია იმპერატორეფი
რედაქტირაფა| ჯოხო | დაბადება | მართუა | მონძეობაშ ნება | პორტრეტი | ღურა |
|---|---|---|---|---|---|
| პეტრონიუს მაქსიმე' FLAVIVS ANICIVS PETRONIVS MAXIMVS AVGVSTVS |
c. 396 წანა, ? | 17 მელახი, 455 წანა - 31 მესი, 455 წანა | დუდი გჷმაცხადჷ იმპერატორო არმიაშ მოხვარათ, ვალენტინიანუს III-შ ღურაშ უკული. | 
|
31 მესი, 455 წანა დოჸვილეს, შილებე კათაშ აგვართაქ დოქოლჷ. |
| ავიტუსი EPARCHIVS AVITVS AVGVSTVS |
c. 385, ? | 9 კვირკვე, 455 წანა - 17 გჷმათუთა, 456 წანა | იმპერატორო გჷმაცხადჷ ვესტგოთეფიშ მაფაქ თეოდორიხიქ პეტრონიუს მაქსიმუსიშ ღურაშ უკული. | 
|
17 გჷმათუთაშ უკული, 456 წანა იმპერატორიშ ხვისტაშე გაგთარაგუ რიციმერქ. |
| მაიორიანი IVLIVS VALERIVS MAIORIANVS AVGVSTVS |
გერგობათუთა, 420 წანა, ? | პირელი, 457 წანა - 2 მარაშინათუთა, 461 წანა | იმპერატორო დარინუ რიციმერქ. | 
|
7 მარაშინათუთა, 461 წანა ხვისტაშე გაგთარაგვეს მუშ ჯარიშკოჩეფქ, დოღურუ მალას უჩინებუ ვითარაფას. |
| ლიბიუს სევერუსი LIBIVS SEVERVS AVGVSTVS |
?, ლუკანია, იტალია | გერგობათუთა, 461 წანა - მარაშინათუთა, 465 წანა | იმპერატორო დარინუ რიციმერქ. | 
|
მარაშინათუთა, 465 წანა შილებე დოჸვილჷ რიციმერქ. |
| ანთიმოზი PROCOPIVS ANTHEMIVS AVGVSTVS |
c. 420 წანა | 12 პირელი, 467 წანა - 11 კვირკვე, 472 წანა | იმპერატორო დარინუ რიციმერქ. | 
|
11 კვირკვე, 472 წანა ღურათ დასაჯჷ რიციმერქ. |
| ოლიბრიუსი FLAVIVS ANICIVS OLYBRIVS AVGVSTVS |
c. 420 წანა | 11 კვირკვე, 472 წანა - 2 გერგობათუთა, 472 წანა | ვალენტინიანუს III-შ სინჯა; იმპერატორო აღიარჷ რიციმერქ. | 
|
2 გერგობათუთა, 472 წანა დოღურუ ორთაშობურ ღურათ. |
| გლიცერიუსი | ? | მელახი, 473 წანა - მანგი, 474 წანა | იმპერატორო აღიარჷ Gundobad-ქ (რიციმერიშ მონძე). | 
|
480 წანაშ უკული ხვისტაშე გაგთარაგუ იულიუს ნეპოტიქ დი გინირთჷ ეპისკოპოსო რომაულ კათოლიკურ ეკლესიას. ღურაშ ბორჯი დო აბანი უჩინებუ რე. |
| იულიუს ნეპოტი | c. 430 წანა, ? | მანგი, 474 წანა - 28 მარაშინათუთა, 475 წანა (იტალიას); - გაზარხული 480 წანა | ბჟაეიოლ იმპერიაშ იმპერატორიშ, ლეონ I-იშ დასქუა/ჯიმასქუა. | | 
|
480 წანა ხვისტაშე გჷთარაგუ ფლავიუს ორესტექ. |
| რომულუს ავგუსტულუსი | ? | 31 გჷმათუთა, 475 წანა - 4 ეკენია, 476 წანა (იტალიას) | იმპერატორო დარინუ მუმამუშიქ, ფლავიუს ორესტექ. | 
|
480 წანაშ უკული ხვისტაშე გჷთარაგუ ოდოაკრქ; უჩინებუ რე მუში ბედი. |
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Chris Scarre,Brandon Shaw, Chronicle of the Roman Emperors, Thames & Hudson, 1995, Reprinted 2001, ISBN 0-500-05077-5
- Tacitus, The Annals of Imperial Rome, Penguin Classics, Michael Grant Publications Ltd, 1971, Reprinted 1985, ISBN 0-14-044060-7
- Martha Ross, Rulers and Governments of the World, Vol.1 Earliest Times to 1491, Bowker, 1978, ISBN 0-85935-021-5
- Clive Carpenter, The Guinness Book of Kings Rulers & Statesmen, Guinness Superlatives Ltd, 1978, ISBN 0-900424-46-X
- R.F.Tapsell, Monarchs Rulers Dynasties and Kingdoms of The World, Thames & Hudson, 1981, Reprinted 1987, ISBN 0-500-27337-5
- Cornell, Tim and John Matthews. Atlas of the Roman World . New York: Facts On File, 1982.
- Ferguson, John. Religions of the Roman Empire. Aspects of Greek and Roman Life. Ithaca, N.Y.: Cornell Univ. Press, 1970.
- Grant, Michael. The Twelve Caesars. New York: Charles Scribner's Sons, 1975.
- Jones, A. H. M. The Later Roman Empire 284—602. Norman, Okla.: Univ. of Oklahoma Press, 1964.
- Miller, Fergus. The Emperor in the Roman World (31 B.C.—A.D. 337). Ithaca, N.Y.: Cornell Univ. Press, 1977.
- Oxford Classical Dictionary. 3d ed. Oxford: Oxford Univ. Press, 1996.