შუმერული ნინა
| შუმერული ნინა | |
| გოფაჩილი რე | შუმერი (ობჟათე მესოპოტამია |
| ოფიციალური სტატუსი | ღურელი ნინა |
| ლინგვისტური კლასიფიკაცია | იზოლირაფილი ნინა |
| ჭარალუაშ სისტემა | მარჭვალური ჭარალუა |
| ნინაშ კოდეფი | ISO 639-2: sux |
შუმერული ნინა — შუმერეფიშ ნინა, ნამუშათ იჩიებუდეს ობჟათე მესოპოტამიას ჯვ. წ. IV ვითოშწანურას. დოხოლაფირო ჯვ. წ. XX ოშწანურას შუმერული დოთირუ აკადურ ნინაქ დო თიქ ხვალე ქურუმეფიშ დო სარიტუალო ნინათ დოსქიდჷ. საბოლოოთ შუმერულ ნინაქ ჯვეში წანეფიშეკოროცხუაშ ბოლოს გოქჷრჷ. შუმერეფი ჭარჷნდეს შოლირ თიხას. შუმერეფიშ იეროგლიფეფი მეგჷდჷ ფსალეფს, მუშ გეშათ მენცარეფქ თინეფს ფსალეფიშობური ჭარალუა (ვარა მარჭვალური) გიოდვეს.
| ჯვეში მესოპოტამია |
|---|
| ასირიოლოგია |
| ქიანეფი / იმპერიეფი |
| შუმერი: ურუქი – ური – ერიდუ |
| ქიში – ლაგაში – ნიფური |
| აქადიშ იმპერია: აქადი |
| ბაბილონი – ისინი – სუზა |
| ასურეთი: აშური – ნინევია |
| დურ-შარუქინი – ნიმრუდი |
| ბაბილონეთი – ქალდეა |
| ელამი – ამორიტეფი |
| ხურიტეფი – მითანი |
| კასიტეფი – ურარტუ |
| ქრონოლოგია |
| შუმერიშ მაფეფი |
| ასურეთიშ მაფეფი |
| ბაბილონიშ მაფეფი |
| ნინა |
| მარჭვალური ჭარალუა |
| შუმერული ნინა – აქადური ნინა |
| ელამური ნინა – ხურიტული ნინა |
| მითოლოგია |
| ენუმა ელიში |
| გილგამეში – მარდუქი |
ისტორია
რედაქტირაფაშუმერული ნინაშ გოვითარაფაშ 5 პერიოდის გჷშმართჷნა.
- არქაული - ჯვ. წ. 3000 - ჯვ. წ. 2750
- ჯვეში შუმერული - ჯვ. წ. 2750 — ჯვ. წ. 2136
- ახალი შუმერული - ჯვ. წ. 2136 - ჯვ. წ. 1996
- გვიანდელი შუმერული ანუ ჯვეშბაბილონური შუმერული - ჯვ. წ. 1996 - ჯვ. წ. 1736
- პოსტშუმერული - ჯვ. წ. 1736 - ჯვ. წ. II ოშწანურა
ჭარალუა
რედაქტირაფა
შუმერული ნინა უჯვეშაში ჭარალუაშ მაღვენჯი ნინა რე. შუმერეფი ირინუანდეს მარჭვალურ ჭარალუას.
ლიტერატურა
რედაქტირაფა- Attinger, Pascal (1993). Eléments de linguistique sumérienne: La construction de du11/e/di. Göttingen: Vandenhoeck&Ruprecht. ISBN 37-2780-869-1.
- Diakonoff, I. M. (1976). „Ancient Writing and Ancient Written Language: Pitfalls and Peculiarities in the Study of Sumerian“. Assyriological Studies 20 (Sumerological Studies in Honor of Thorkild Jakobsen): ხს. 99–121.
- Edzard, Dietz Otto (2003). Sumerian Grammar. Leiden: Brill. ISBN 90-04-12608-2. (grammar treatment for the advanced student)
- Hayes, John (1990; 2nd ed. 2000), A Manual of Sumerian: Grammar and Texts. UNDENA, Malibu CA. ISBN 0-89003-197-5. (primer for the beginning student)
- Hayes, John (1997), Sumerian. Languages of the World/Materials #68, LincomEuropa, Munich. ISBN 3-929075-39-3. (41 pp. précis of the grammar)
- Jestin, J. (1951), Abrégé de Grammaire Sumérienne, Geuthner, Paris. ISBN 2-7053-1743-0. (118pp overview and sketch, in French)
- (1980) „Sumerian as an Ergative Language“. Journal of Cuneiform Studies 32 (2): ხს. 86–103. DOI:10.2307/1359671.
- Rubio, Gonzalo (2007), "Sumerian Morphology". In Morphologies of Asia and Africa, vol. 2, pp. 1327–1379. Edited by Alan S. Kaye. Eisenbrauns, Winona Lake, IN, ISBN = 1-57506-109-0.
- Thomsen, Marie-Louise [1984] (2001). The Sumerian Language: An Introduction to Its History and Grammatical Structure. Copenhagen: Akademisk Forlag. ISBN 87-500-3654-8. (Well-organized with over 800 translated text excerpts.)
- Volk, Konrad (1997). A Sumerian Reader. Rome: Pontificio Istituto Biblico. ISBN 88-7653-610-8. (collection of Sumerian texts, some transcribed, none translated)