ჰაზარალეფი (სპარს. هزاره) — სპარსულო მორაგადე ირანალი კათეფი, ნამუეფჷთ თარო ოხორანა ავღანეთის. თინეფიშ უმენტაშობა რე შიიტი-ვითოჟირიანალი მუსლიმი. თინეფი, ავღანეთიშ კათეფს შქას მუდანობათ, მასუმა ეთნიკური ბუნა რენა[20][21][22].

ჰაზარალეფი
هزاره
Azra
آزره
რეგიონეფი შანულამი მახორობათ
ავღანეთიშ შილა ავღანეთი 6,000,000[1][2]
პაკისტანიშ შილა პაკისტანი 2,000,000[3][4][5]
ირანიშ შილა ირანი 500,000[6]
ევროპაშ შილა ევროპა 130,000[7]
თურქეთიშ შილა თურქეთი 26,000[8]
ავსტრალიაშ შილა ავსტრალია 41,766[9]
ინდონეზიაშ შილა ინდონეზია 3,800[10]
კანადაშ შილა კანადა 3,580[11]
ნინეფი სპარსული (თარო ჰაზარა დო დარიშ დიალექტეფი)
რელიგიეფი ისლამი
მოჯგირე ეთნიკური ბუნეფი ტაჯიკეფი, ჩარაიმაყეფი, უზბეკეფი, თურქულნინამი კათეფი, მონღოლურნინამი კათეფი[12][13][14][15][16][17][18][19]

ქოძირით თაშნეშე

რედაქტირაფა

ლიტერატურა

რედაქტირაფა

რესურსეფი ინტერნეტის

რედაქტირაფა
 
ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ:
  1. سرور دانش درصد جمعیت شیعه و هزاره را در گزارش دولت آمریکا نادرست خواند“, BBC News فارسی. კითხირიშ თარიღი: 2023-01-08. (fa) 
  2. Garrison, V. David. Global Peoples Profiles:: Hazara of Afghanistan and Deccanis of India (en-US). კითხირიშ თარიღი: 2024-01-08.
  3. Hazaras of Pakistan“, 21 February 2013. კითხირიშ თარიღი: 22 Dec 2022. 
  4. Census of Afghans in Pakistan 2005, UNHCR Statistical Summary Report (retrieved August 14, 2016)
  5. Who are the Hazara?“, 5 October 2011. კითხირიშ თარიღი: 1 September 2016. 
  6. Smyth, Phillip (3 June 2014). Iran's Afghan Shiite Fighters in Syria. The Washington Institute for Near East Policy. კითხირიშ თარიღი: 22 June 2017.
  7. Austria holds refugee talks as young Hazaras flee persecution to make 'dangerous' journey to Europe – ABC News (Australian Broadcasting Corporation) (2016-02-29). კითხირიშ თარიღი: 2017-08-19.
  8. Afghan Hazara Refugees Seek Justice in Turkey (3 June 2014).
  9. Cultural Diversity (2021-08-10). კითხირიშ თარიღი: 2022-06-28.
  10. Afghan Hazaras' new life in Indonesia: Asylum-seeker community in West Java is large enough to easily man an eight-team Afghan football league, Al Jazeera, 21 March 2014, http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/afghan-hazaras-new-life-indonesia-201436121639956520.html, წაკითხულია: 5 August 2016 
  11. Census Profile, 2021 Census – Ethnic or Cultural Background – Canada – provinces & territories (14 July 2024).
  12. (2011) „Ethnic Brother or Artificial Namesake? The Construction of Tajik Identity in Afghanistan and Tajikistan“. Berkeley Journal of Sociology 55: ხს. 97–120. 
  13. B. Campbell, Disappearing people? Indigenous groups and ethnic minorities in South and Central Asia in: Barbara Brower, Barbara Rose Johnston (Ed.) International Mountain Society, California, 2007.
  14. Sunni Hazaras of Afghanistan (September 17, 2020).
  15. دلجو, عباس (2018). تاریخ باستانی هزاره‌ها. کابل، افغانستان: موسسه انتشارات مقصوی، کابل, 37, 167, 257 ხს.. ISBN 978-9936-624-00-9. 
  16. Babur, (Emperor of Hindustan) (1826). Memoirs of Zehir-Ed-Din Muhammed Baber: Emperor of Hindustan (en). Longman, Rees, Orme, Brown, and Green. 
  17. (2011) „In the heartland of Eurasia: the multilocus genetic landscape of Central Asian populations“ (en). European Journal of Human Genetics 19 (2): ხს. 216–223. DOI:10.1038/ejhg.2010.153. ISSN 1476-5438. PMID 20823912. “Our study confirms the results of Li et al's study that cluster the Hazara population with Central Asian populations, rather than Mongolian populations, which is consistent with ethnological studies. Our results further extend these findings, as we show that the Hazaras are closer to Turkic-speaking populations from Central Asia than to East-Asian or Indo-Iranian populations.” 
  18. (2019-08-18) „Population background exploration and genetic distribution analysis of Pakistan Hazara via 23 autosomal STRs“ (en). Annals of Human Biology 46 (6): ხს. 514–518. DOI:10.1080/03014460.2019.1673483. ISSN 0301-4460. PMID 31559868. “Overall, we genotyped 25 forensic-related markers in 261 Quetta Hazara individuals and provided the first batch of 23-autosomal STRs for forensic genetics and population genetics research. 23-autosomal STRs included in Huaxia Platinum were polymorphic in the Hazara population and could be used as powerful tool for forensic investigations. Population genetic comparisons based on two datasets via PCA, MDS and phylogenetic relationship reconstruction consistently indicated that the Quetta Hazara in Pakistan shared significant genetic components with Central Asians, especially for Turkic-speaking populations.” 
  19. "Хазарейцы • Большая российская энциклопедия - электронная версия". bigenc.ru. In Russian: "Упоминаются с 16 в. До 19 в. говорили на монг. языке."
  20. L. Dupree, "Afghānistān: (iv.) ethnocgraphy", in Encyclopædia Iranica, Online Edition 2006, (LINK).
  21. CIA World Factbook Archived 2016-07-09 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. .
  22. "A survey of the Afghan people - Afghanistan in 2006 Archived 2013-10-04 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. ", The Asia Foundation, technical assistance by the Centre for the Study of Developing Societies (CSDS; India) and Afghan Center for Socio-economic and Opinion Research (ACSOR), Kabul, 2006.