ლიდია
ლიდია (ლიდ. 𐤮𐤱𐤠𐤭𐤣𐤠, ბერძ. Λυδία) — რკინაშ ხანაშ პერიოდიშ ომაფე ბჟადალი ანატოლიას, ჯვეში იონიაშ ბჟაეიოლიშე, თეხანური თურქეთიშ უშაქიშ, მანისაშ დო იზმირიშ პროვინციეფიშ ტერიტორიას. ომაფეშ ჯინჯიერი მახორობა რდეს ლიდიარეფი, ნამუეფით იჩიებუდეს ლიდიური ნინაშა, ნამუთ ინდოევროპული ნინეფიშ ანატოლიური ბუნაშ მაკათური რდჷ. ლიდიაშ ნანანოღა რდჷ სარდისი.
|
ლიდია | ||||
| ||||
|---|---|---|---|---|
 ლიდია ჯვ. წ. 547 წანას, მაფა კრეზიშ მართუალაშ ბორჯის | ||||
| ნანანოღა | სარდისი | |||
| ნინა | ლიდიური | |||
| რელიგია | ლიდიური რელიგია | |||
| ფარაშ ართური | კრეზეიდი | |||
| დუდალაშ ფორმა | მონარქია | |||
| მაფა | ||||
| - ჯვ.წ. 680-644 | გიგესი | |||
| - ჯვ.წ. 644-637 | არდის II | |||
| - ჯვ.წ. 637-636 | სადიატე | |||
| - ჯვ.წ. 635-585 | ალიატე | |||
| - ჯვ.წ. 585-546 | კრეზი | |||
ლიდიაშ ომაფე არსებენდჷ ჯვ. წ. 1200 წანაშე ჯვ. წ. 546 წანაშახ. ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის, ჯვ. წ. მაშკვითა ოშწანურას თის უკინებუდჷ ბჟადალი ანატოლია რსულას. ლიდია დინდარი რდჷ ჸოფიერი დიხათ დო ორთაშობური რესურსეფით. თინა თაშნეშე რდჷ კომერციული დო ოვაჭარე ცენტრი. ლიდიარეფქ მოჭკირეს ორქოშ დო ვარჩხილიშ მაართა მონეტეფი (უჯვეშაში ლიდიური მონეტეფი ითარიღებჷ ჯვ. წ. მაშკვითა ოშწანურათ).
ლიდიაქ უდიდაში წჷმოძინეფს მიოჭირინუ მერმნადეფიშ დინასტიაშ მართუალაშ (ჯვ.წ. 700-ჯვ.წ. 546) ბორჯის. დინასტიაშ მაართა წჷმმარინაფალი რდჷ გიგესი (ჯვ.წ. 680-645), ნამუსჷთ ჯვეში ბერძენული ისტორიული წყუეფი ტირანო მიშინუანა. დინასტიაშ მაანთხა წჷმმარინაფალი რდჷ ალიატე, ნამუთ ოლიმუდჷ კიმერიალეფს დო ნამუქჷთ ქიდიჸუნუ იონიაშ შანულამი ნორთი. უმოსი კაბეტი წჷმოძინეფი ლიდიას უღუდჷ კრეზიშ მაფობაშ პერიოდის (ჯვ.წ. 585-546). თიქ ქიდეკინჷ ზუღაშპიჯის ბერძენული ნოღეფი დო გაფართინუ ომაფეშ ტერიტორია წყარმალუ ჰალისიშახ (თეხანური ყიზილირმაკი). კრეზის უღუდჷ მაჸალური ურთიართალა ბერძენეფიწკჷმა დო თინეფს ფინანსურო ხოლო ოხვარუდჷ. კრეზიშ პოლიტიკური, ეკონომიკური დო ოურდუმე წჷმოძინეფქ გეთუ მუჟამსჷთ აქემენიანეფიშ იმპერიაშ მაფა კიროსიქ გემშეჭკირჷ დო თიმბრაშ ლჷმას, ჯვ. წ. 546 წანას ორჯგინჷ კრეზის. ლიდიაქ აქემენიანეფიშ იმპერიაშ აკოდგინალუაშა მიშელჷ დო გინირთჷ ართ-ართი სატრაპიათ. ჯვ. წ. 498 წანას ლიდიაშ ნანანოღა სარდისი გორჩვეს იონარეფქ.
ჯვ. წ. მაანთხა ოშწანურას, ალექსანდრე მაკედონარქ ქიდეკინჷ ლიდია. ალექსანდრეშ იმპერიაშ აკოცჷმაშ უკულ, ლიდიაქ სელევკიდეფიშ სახენწჷფოშ აკოდგინალუაშა მიშელჷ. ჯვ. წ. მაჟირა ოშწანურაშე ლიდია ქიდეკინჷ რომქ. ჯვ. წ. 133 წანაშე თინა რდჷ რომიშ პროვინცია აზიაშ ნორთი. ახ. წ. მასუმა ოშწანურას დიოკლეტიანექ ლიდია ზოხორინელი პროვინციათ გინაშქჷ. ნანანოღა სარდისიქ მიპალუ საპატიო მეტროპოლისიშ ტიტული.