ევროპაშ რსხუ

ევროპაშ რსხუ
ევროპაშ რსხუ ოფიციალური ნინეფშა ბულგ. Европейски съюз; ბერძენ. Ευρωπαϊκή Ένωση; გერმ. Europäische Union; დან. Den Europæiske Union; ესპ. Unión Europea; ესტ. Euroopa Liit; ინგლ. European Union; ირლანდ. An tAontas Eorpach; იტალ. Unione europea; ლატვ. Eiropas Savienība; ლიეტ. Europos Sąjunga; მალტ. Unjoni Ewropea; პოლ. Unia Europejska; პორტ. União Europeia; სლოვაკ. Európska únia; სლოვენ. Evropska unija; უნგრ. Európai Unió; ფინ. Euroopan unioni; ფრანგ. Union européenne; შვედ. Europeiska unionen; ჩეხ. Evropská unie; ხორ. Europska unija; ნიდერლ. Europese Unie; შვედ. Europeiska unionen
	დევიზი: In varietate concordia; „ართობა მიარეფერუანობას რე“
	ჰიმნი: Ode an die Freude; „ოდა ხიოლს“ ;
	{{{link alias-s}}} ორენი
ნანანოღა	ბრიუსელი; სტრასბური; ლუქსემბურგი ; ჰააგა; მაინიშ ფრანკფურტი
	ბერძენული; ბულგარული; გერმანული; დანიური; ესპანური; ესტონური; ინგლისური; ირლანდიური; იტალიური; ლატვიური; ლიტვური; მალტური; პოლონური; პორტუგალიური; რუმინული; სლოვაკური; სლოვენიური; უნგრული; ფინური; ფრანგული; შვედური; ჩეხური; ხორვატული; ჰოლანდიური
ტიპი	სახენწჷფოეფოშქაშე ეკონომიკური დო პოლიტიკური გოართიანაფა
თარობა
ფართობი
მახორობა
ედპ (ჸუპ)	2023 ფასებათ
აგი (2017)	0.899 (ძალამი მაღალი)
ვალუტა	ევრო (€) — ევროზონაშ მასშტაბით; ბულგარული ლევი — BGN; ჩეხური კრონა — CZK; დანიური კრონი — DKK; გიბრალტარიშ გირვანქა — GIP; ხორვატული კუნა — HRK; უნგრული ფორინტი — HUF; პოლონური ზლოტი — PLN; რუმინული ლეი — RON; შვედური კრონი — SEK;
ბორჯიშ ორტყაფუ	UTC; UTC+1; UTC+2; UTC+3
Internet TLD	.eu

ევროპაშ რსხუ (ინგლისურო - European Union, ფრანგულო - Union européenne), კუნტარაფილო ევრორსხუ — ევროპაშ სახენწჷფოეფიშ შხუ პოლიტიკური დო ეკონომიკური გოართოიანაფა, 1993 წანაშახ ევროპული წორომაჸალობა (ინგლისურო - European Community, ფრანგულო - Communauté européenne) ჯოხოდჷ. ორგანიზაციაშ მაკათური რე ევროპაშ 27 სახენწჷფო, ნამუეფიშ ედომუშამი ფართობი 3 892 ვითოში კვ. კმ რე, მახორობა - 455 მლნ. ართობური ერუანული პროდუქტიშ დო გალენური ვაჭარუაშ მასშტაბეფით ევროპაშ რსხუ გჷწმულუანს ააშ-ს დო იაპონიას.

ევრორსხუშ დორსხუაფა

ევროპაშ ტერიტორიას, ევრორსხუშ მასშტაბეფიშ მანგური ართოიანი სახენწჷფოეფი რდჷ: ბჟადალი რომიშ იმპერია, ფრანკეფიშ სახენწჷფო, საღორონთო რომიშ იმპერია. ულირი ვითოშწანურეფიშ გოძვენას ევროპა დორთილი რდჷ, მარა თიშ გოართოიანაფაშ გეშა იდეა ირო რდჷ. ამერიკული რევოლუციაშ უკული გორჩქინდჷ იდეაქ ევროპაშ აკოართაფილი შტატეფიშ გეშა, ნამუქჷთ ხეახალშო გორჩქინდჷ მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ უკული.

მა-20 ოშწანურაშ მაართა გვერდის ევროპაქ ჟირი მოსოფელიშ ლჷმა გეგნიღჷ, მუქჷთ არძა ქიანას ქჷდიტუ ნოქური - ქეკიდინუ ვითობათ მილიონიშ შური, მოჯალაგერი ნოღეფი, აკოცჷმილი ეკონომიკა, მოლასირი კომუნიკაციეფი. ევროპაშ სახენწჷფოეფქ დიჭყეს შარეფიშ გორუა მუმალს რჩქალ რინაშ გარანტიეფშო. თინეფქ ჭიი-ჭიეთ დოგორეს ართოიანალაშ დო მეჭედას წორომოხანდალაშ იდეა დო ქჷგიოდირთეს პრინციპულ პოლიტიკას, ნამუშ ღანკი ეკონომიკური დო პოლიტიკური ინტეგრაცია, თინჩალა დო უშქურანჯობა რდჷ.

დოდგინელი ღანკეფიშ ეჸონაფაშ შარას ევროპაშ სახენწჷფოეფქ ქეშილებეს ხასჷლას ალულუაფუდესკო სერიოზულ კრიზისეფი დო აკმაბორკალ ფაქტორეფშა. ევრორსხუშ დუდ მეჭირინდაფათ შილებე იკოროცხას ხანგინძე თინჩალაშ უნარღელჸოფაქ მაკათურ ქიანეფ შქას, ნამუეფით რდეს ინოჸუნაფილეფი შხვადოშხვა აკოანჯარაფილ კონფლიქტეფშან დო დემოკრატიული აპიჯაფა, ნამუშ მოხვარათ ეიჸონაფუაფუ საართო ღანკეფი.

ევრორსხუშ ლეგალური ოსხირი

ევროპაშ რსხუ ეგაფილი რე ევროპული წორომაჸალობაშ ურთიართალეფიშ თელი ართობურალაშ ოსხირშა:

ქუანოშქერიშ დო ბულათიშ ევროპული გოართოიანაფა - 1951 წანას თე ორგანიზაციაშე დიჭყჷ ევროპაშ რსხუშ დორსხუაფაქ;
ევროპული წორომაჸალობა - დირსხუ 1957 წანას თ.გ. რომიშ აპიჯაფათ დო ჯოხოდჷ ევროპაშ ეკონომიკური წორომაჸალობა ანუ „საართო ბაზარი“;
ატომური ენერგიაშ ევროპული წორომაჸალობა - დირსხუ 1957 წანას.

ევროპაშ რსხუს ინტეგრაციული პროცესეფიშ თარი ღანკეფი გოხურგილი რე შხვადოშხვა დოკუმენტეფით:

რომიშ აპიჯაფა - ხექ მოჭარილქ იჸუ 1957 წანას;
ართოიანი ევროპული აქტი - ხექ მოჭარილქ იჸუ 1987 წანას;
მაასტრიხტიშ აპიჯაფა - ხექ მოჭარილქ იჸუ 1992 წანას;
ამსტერდამიშ აპიჯაფა - ხექ მოჭარილქ იჸუ 1997 წანაშ გჷმათუთას;

ევრორსხუშ ჯინჯიერი დოკუმენტი ამდღარშო რე 2003 წანაშ „მეართაფაშ აპიჯაფა“ (Treaty of Accession), ნამუქჷთ ნძალაშა მიშართჷ 2004 წანაშ 1 მესის. ჟიმოჸონაფილი აპიჯაფეფით გოხურგილი ევრორსხუშ მაკათური სახენწჷფოეფიშ სამართალობური, პოლიტიკური, ეკონომიკური დო შხვა სახეშ ვალდვალირაფეფქ იფორმირჷ ართოიან დოკუმენტის, ევრორსხუშ კონსტიტუციაშ პროექტის, ნამუშ ეჭოფუაშ პროცედურა თეჟამო ხოლო მეურს.

ევროთაუერი
ევროპაშ კომისია

ევრორსხუშ კომპეტენციეფი

ევრორსხუ რე მიარესექტორამი ინტეგრაციაშ გოვითარაფილი ფორმა, ნამუშ კომპეტენცია იფაჩუ ევროპაშ 28 სახენწჷფოშ ეკონომიკაშა, რეწუალაშა, მენოღალეფიშ ნებეფშა, დინოხოლენ დო ოგალენე პოლიტიკაშა. ევროპულ აპიჯაფეფიშ დოდვალაშ ბორჯის მაკათური სახენწჷფოეფი სუვერენიტეტიშ ნორთის გინმოჩანდეს თი ზოხორინელ ინსტიტუტეფს, ნამუეფით თხილანა ერუანულ დო საართო ინტერესეფს. ევრორსხუშ დუდალაშ თუდო რე საართო ეკონომიკური ბაზარი, საბაჟო რსხუ, ართოიანი ვალუტა, საართო საოფუტო-სამეურნო პოლიტიკა დო შხვა.

ევრორსხუშ ინსტიტუტეფი

ტრადიციული ოერეფოშქაშე ორგანიზაციეფშე ევროპაშ რსხუს გჷშმაგორჷნს მუში უნიკალური ინსტიტუციური სტრუქტურა. აკოქიმინელი რე ზოხორინელი ინსტიტუტეფი, ნამუეფით აკმაფშანა ართმაჟირას დო ირს გარკვიული როლი უღჷ გინოჭყვიდირუაშ ეჭოფუაშ პროცესის.

ევროპაშ რსხუშ სისტემაშ საართო ორგანოეფი დო ინსტიტუტეფი:

▪ ევროპაშ რსხუშ სხუნუ

ევრორსხუშ საფინანსო ორგანიზაციეფი:

ევრორსხუშ შხვა მოხვარე ორგანოეფი:

ევრორსხუშ შხვადოშხვა ინსტიტუტეფი შხვადოშხვა ქიანეფს დო ნოღეფს რე: ბრიუსელი (ბელგია), სტრასბურგი (საფრანგეთი), ლუქსემბურგი (ლუქსემბურგი), მაინიშ ფრანკფურტი (გერმანია). ევრორსხუს ოფიციალური პოლიტიკური ცენტრი ვა უღჷ, მარა დე-ფაქტო „ნანანოღათ“ ბრიუსელი იკოროცხუ.

ევრორსხუშ სიმბოლოეფი

ევრორსხუშ მაკათურეფი

თარი სტატია: ევრორსხუშ მაკათური ქიანეფი.

ევრორსხუშ დჷმარსხუაფალი სახენწჷფოეფი:

1950: ბელგია, გერმანია, იტალია, ლუქსემბურგი, ნიდერლანდეფი, საფრანგეთი

ევრორსხუშ შხვა მაკათური სახენწჷფოეფი:

1973: დანია, გოართოიანაფილი ომაფე, ირლანდია
1981: საბერძნეთი
1986: ესპანეთი, პორტუგალია
1995: ავსტრია, ფინეთი, შვედეთი
2004: ესტონეთი, კვიპროსი, ლატვია, ლიეტუვა, მალტა, პოლონეთი, სლოვაკეთი, სლოვენია, უნგრეთი, ჩეხეთი
2007: ბულგარეთი, რუმინეთი
2013: ხორვატია

ევრორსხუშ მაკათურალაშ კანდიდატი სახენწჷფოეფი:

თურქეთი, ოორუე მაკედონია, ისლანდია, სერბეთი, მონტენეგრო, ალბანეთი

ევრორსხუშ მაკათურო შილებე გინირთას ევროპაშ ნამუდგა ქიანაქ, ნამუთ აღიარენს პლურალისტურ დემოკრატიას, კანონიშ უჟინაშალას, თხილანს მუში მენოღალეეფიშ კონსტიტუციურ ნებეფს, გაჩქჷ გენწყილი დო კონკურენტუნარიანი საბაზარო ეკონომიკა, აკმირზიენს ევრორსხუშ პოლიტიკურ დო ეკონომიკურ ღანკეფს.

2020 წანაშ 31 ღურთუთას, გოართოიანაფილი ომაფექ ოფიციალურო გეგშართჷ ევრორსხუშ აკოდგინალუაშე.